Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αγροτών βιώνει τον τελευταίο καιρό µέρες µεγάλης αγωνίας για το µέλλον της επαγγελµατικής του δραστηριότητας. Ωστόσο αυτή η αγωνία δεν φαίνεται να φθάνει στα αυτιά των ιθυνόντων, κάτι που φέρνει τις εξελίξεις γύρω από τον κλάδο όλο και πιο κοντά σε µεγάλα αδιέξοδα.
Το 2023, η γεωργική παραγωγή στην ΕΕ αποτιμήθηκε σε 537,1 δισεκατομμύρια ευρώ (δις) σε βασικές τιμές, μείωση 1,5% σε σύγκριση με το 2022 (545,4 δις ευρώ). Αυτή η ελαφρά πτώση από την ανώτατη τιμή της παραγωγής το 2022 τερμάτισε την ανοδική τάση που είχε ξεκινήσει το 2010. Αυτή η μεταβολή της ονομαστικής αξίας αντανακλά το ισοζύγιο μείωσης του όγκου της παραγωγής (-2,3 %) και ελαφράς αύξησης της ονομαστικής τιμής για γεωργικά αγαθά και υπηρεσίες (+0,8 %).
Η δημόσια στήριξη που αφορά στον τομέα της γεωργίας έχει μειωθεί από το 2021, αλλά παραμένει κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα αλλά όμως εξακολουθεί να μην κατευθύνεται επαρκώς σε κρίσιμους στόχους που αφορούν την καινοτομία, την παραγωγικότητα και βιωσιμότητα, σύμφωνα με νέα έκθεση του ΟΟΣΑ.
Στις προτεραιότητες της Ουγγαρίας για τη γεωργική πολιτική της ΕΕ καθώς ξεκίνησε η εξάμηνη, εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, τον Ιούλιο του 2024, επικεντρώθηκε η συζήτηση των μελών των Επιτροπών περιβάλλοντος και αγροτικής ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου, την Δευτέρα 7 Οκτωβρίου.
Εκρηκτική γίνεται μέρα με τη μέρα η κατάσταση σε πολλές περιοχές της χώρας, με αφορμή τη διαχείριση του νερού, καθώς οι συνθήκες καύσωνα μεγαλώνουν τις απαιτήσεις της αγροτικής παραγωγής, ενώ την ίδια στιγμή η παρατεταμένη ξηρασία περιορίζει τη στάθμη στους ταμιευτήρες και στα αρδευτικά δίκτυα.
Στην αύξηση κατά 6,3% του γενικού δείκτη αμοιβής συντελεστών παραγωγής στη γεωργία και στην κτηνοτροφία το 2023, οδήγησαν σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τα αυξημένα αγροτικά ημερομίσθια, οι αυξήσεις στα ενοίκια των αγροκτημάτων και στις ενοικιάσεις μηχανημάτων.
Αυξομειώσεις στις καλλιεργούμενες εκτάσεις γεωργικής γης, στην παραγωγή και στον αριθμό γεωργικών μηχανημάτων αλλά και αντίστοιχα στην διάρθρωση της ζωικής παραγωγής δείχνει η Ετήσια Γεωργική Στατιστική Έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, έτους 2022. Μάλιστα, στα γεωργικά μηχανήματα οι σημαντικότερες μεταβολές, ως προς τον αριθμό τους, έχουν αρνητικό πρόσημο, με την μεγαλύτερη μείωση κατά 5,3% να σημειώνεται στα ψεκαστικά μηχανήματα.
Η ελληνική γεωργία έχει ανάγκη από ένα νέο στρατηγικό σχέδιο, που θα καθορίσει τις προτεραιότητες της αγροτικής παραγωγής για τα επόµενα χρόνια. Όλοι οι εµπλεκόµενοι οφείλουν να αντιληφθούν ότι τα οικονοµικά περιθώρια στον πρωτογενή τοµέα γίνονται πολύ ασφυκτικά και η βιωσιµότητα των εκµεταλλεύσεων εξαρτάται από τη δυνατότητά τους να αναπτύξουν νέες δοµές, να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες και να διαµορφώσουν νέες συνεργασίες.
Ο αγροτικός τοµέας στην Ελλάδα έχει µακρά παράδοση και σηµαντικό ρόλο στην οικονοµία της χώρας. Απασχολεί περίπου το 13% του ενεργού εργατικού δυναµικού και συνεισφέρει περίπου 3,5% στο ΑΕΠ. Παράλληλα έρχεται αντιµέτωπος µε σηµαντικές προκλήσεις όπως η γήρανση του αγροτικού πληθυσµού, η έλλειψη εξειδικευµένου εργατικού δυναµικού και η κλιµατική αλλαγή.
Έναν γενικευμένο περιορισμό της ΕΕ στο πεδίο της αγροτικής παραγωγής αποτυπώνουν οι τελευταίες μεσοπρόθεσμες εκτιμήσεις της Κομισιόν, όπου μια πιο λιτή καταναλωτική συμπεριφορά, σε συνδυασμό με τις πολιτικές υπέρ του κλίματος αλλά και την επιφύλαξη ακραίων καιρικών φαινομένων με αρνητικές επιπτώσεις στις καλλιέργειες, εγκαινιάζουν μια περίοδο παραγωγικής συρρίκνωσης μέχρι το 2035.
