Εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας αλλά και συνεταιρισμών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εμπειρογνώμονες, ακαδημαϊκοί και ανώτερα στελέχη οργανισμών και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον αγροδιατροφικό κλάδο, συμμετείχαν στο Διεθνές Συνέδριο που συνδιοργάνωσε το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» με τη HELEXPO, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στις 31 Ιανουαρίου 2020 στη Θεσσαλονίκη.
Το συνέδριο με θέμα «Νέα Γεωργία - Νέος Συνεργατισμός. Προς ένα σύγχρονο υπόδειγμα συνεταιρισμών για τη νέα γενιά» παρακολούθησαν πάνω από πεντακόσιοι συμμετέχοντες, οι οποίοι ενημερώθηκαν για θέματα που σχετίζονται με τα σύγχρονα μοντέλα διακυβέρνησης και ανταγωνιστικότητας των συνεταιρισμών, την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα συνεταιριστικά σχήματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αλλά και τις δυνατότητες για εκπαίδευση και καινοτομία.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο, αυτή τη στιγμή στη χώρα μας υπάρχουν 933 συνεταιρισμοί, εκ των οποίων οι 916 δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα, γεγονός που τους καθιστά δυνητικά μοχλό ανάπτυξης για την οικονομία.
Σε πάνελ για τους θεσμούς και τους συνεταιρισμούς συμμετείχε ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κωνσταντίνος Μπαγινέτας, ο οποίος μιλώντας για το νέο νόμο, εξέφρασε τη στήριξή του στην προσπάθεια ενδυνάμωσης του συνεταιριστικού κινήματος τονίζοντας ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση για μας είναι να καταπολεμήσουμε την έλλειψη εμπιστοσύνης στους συνεταιρισμούς, αλλάζοντας τη νοοτροπία που επικρατεί» και σημείωσε την ανάγκη συνεχούς υποστήριξης και εκπαίδευσης των αγροτών.
Ο καθηγητής Sanjib Bhuyan από το Πανεπιστήμιο Rutgers, παρατήρησε ότι οι συνεταιρισμοί στην Ελλάδα πάσχουν από πολιτικές εξαρτήσεις και έλλειψη εμπιστοσύνης και για αυτό ακριβώς τόνισε ότι η διαμόρφωσή τους πρέπει να γίνεται με μια προσέγγιση από τη βάση προς τα πάνω. Τη θέση αυτή επικύρωσε και ο Steen Nørgaard Madsen, Πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Γάλακτος και μέλος Δ.Σ. Συνεταιρισμού Arla Foods, ο οποίος εξήγησε την επιτυχία του συνεταιριστικού μοντέλου της Δανίας, το οποίο στηρίζεται στις πρωτοβουλίες των παραγωγών και όχι στο κράτος. Τόνισε την μεγάλη σημασία της πυραμιδικής οργάνωσης όλου του διατροφικού συστήματος της χώρας. Σε αυτήν συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, οι κεφαλαιουχικές και φυσικά οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Δίνεται επίσης μεγάλη σημασία στην επαγγελματική διακυβέρνηση, το μάνατζμεντ των συνεταιρισμών και την εκπαίδευση των στελεχών.
Παρόμοια στοιχεία παρουσιάστηκαν και από τον Arjen Van Nuland, Διευθύνων Σύμβουλο του Ολλανδικού Συμβουλίου Αγροτικών Συνεταιρισμών. Στην Ολλανδία με τους 2.500 συνεταιρισμούς, η εκπαίδευση των μελών, των εκπροσώπων και της διοίκησης ενός συνεταιρισμού, παίζει μεγάλο ρόλο και για αυτό έχουν δημιουργήσει την Συνεταιριστική Ακαδημία προσπαθώντας παράλληλα να αντιμετωπίσουν τρείς μεγάλες προκλήσεις: τη γήρανση των μελών, το δημοκρατικό έλλειμα λόγω μεγάλου μεγέθους και την επαγγελματικοποίηση όχι μόνο του επιχειρηματικού σκέλους, αλλά και της ίδιας της οργάνωσης και διακυβέρνησης του συνεταιρισμού.
Παρουσιάζοντας τη πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις για τους συνεταιρισμούς, η Μαριάννα Σκυλακάκη και ο Θεόδωρος Μπένος, προτείναν μια σειρά μέτρων για την ενίσχυση των συνεταιρισμών στην Ελλάδα, όπως: παροχή οικονομικών κινήτρων για συμμετοχή σε συνεργατικά σχήματα, χρήση της τεχνολογίας, συνεργασία του κλάδου της αγροδιατροφής και του τουρισμού προκειμένου να τονωθεί η εξωστρέφεια.
Ο καθηγητής στο Σουηδικό Πανεπιστήμιο Γεωπονικών Επιστημών και στρατηγικός σύμβουλος του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά», Κώστας Καραντινινής τόνισε την ανάγκη να διαμορφωθεί ένα ευέλικτο νομικό πλαίσιο που να αφήνει χώρο για το διττό σχήμα συνεταιρισμός – επιχείρηση και να επιτρέπει τη δημιουργία συλλογικών σχημάτων με σκοπούς όχι μόνο εμπορικούς αλλά και έρευνας, εκπαίδευσης και συμβουλευτικής. «Η επιχείρηση είναι το όχημα μέσα από το οποίο ο συνεταιρισμός διεκπεραιώνει τους στόχους του. Ο συνεταιρισμός είναι η οργάνωση που διαχειρίζεται την συλλογική δράση ώστε να εκπροσωπούνται δημοκρατικά τα μέλη, να επιτελούνται οι σκοποί και να διανέμεται ανάλογα το πλεόνασμα». Επεσήμανε επίσης ότι η κλιματική αλλαγή και οι επικείμενες ραγδαίες αλλαγές και απαιτήσεις της Κ.Α.Π. απαιτούν αλλαγές στη γεωργία και το σύστημα αγροδιατροφής. Τόνισε συγκεκριμένα «Η μετάλλαξη αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από συλλογικές οργανώσεις – από κάτω προς τα πάνω – διότι αυτές μπορούν να εμπλέξουν καλύτερα και ουσιαστικότερα τους παραγωγούς και να κατανείμουν καλύτερα και δικαιότερα τα όποια οφέλη και κόστη που θα προκύψουν».
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» δήλωσε «Δεσμευθήκαμε να υποστηρίξουμε την εδραίωση μιας νέας κουλτούρας συνεργασίας στον κλάδο της αγροδιατροφής στη χώρα μας. Οι υγιείς, κερδοφόροι, σύγχρονοι συνεταιρισμοί μπορούν να αποτελέσουν όχημα για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των μικρών οικογενειακών εκμεταλλεύσεων, δίνοντάς τους πρόσβαση σε τεχνολογική καινοτομία, υπηρεσίες συμβουλευτικής, δίκτυα αγορών. Για να επιτελέσουν τον σκοπό τους, οι συνεταιρισμοί στην Ελλάδα έχουν ανάγκη από ένα σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης και διαχείρισης που θα επενδύει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού. Σε συνέχεια της δέσμευσής μας και των δράσεων για τη στήριξη των συνεταιρισμών, ανακοινώνουμε τη δημιουργία μίας πιλοτικής ακαδημίας συνεταιρισμών, η οποία θα διαμορφωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα και φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε μία πλατφόρμα επαγγελματικής επιμόρφωσης και κατάρτισης των στελεχών των ελληνικών συνεργατικών σχημάτων».
Μέγας Δωρητής του συνεδρίου και αποκλειστικός δωρητής του Προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), ενώ Αργυρός Χορηγός του συνεδρίου είναι η Τράπεζα Πειραιώς.
