Γνώμες

Aπό την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης που πυροδότησε στην Ευρώπη, η ΕΕ δεν έχει υπάρξει απολύτως ειλικρινής σχετικά µε τη δυσµενή θέση στην οποία βρίσκεται. Παρερµήνευσε τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες -καθαρά θέµα τύχης- ως στρατηγική επιτυχία.

Έχει επισηµανθεί και άλλες φορές από τις στήλες της Agrenda η στενωπός στην οποία έχουν εισέλθει, ιδίως τον τελευταίο καιρό, χιλιάδες αγροτικές εκµεταλλεύσεις στην Ελλάδα, καθώς στερεύει η δεξαµενή των κοινοτικών ενισχύσεων και την ίδια ώρα εντείνεται ο διεθνής ανταγωνισµός και η πίεση στις τιµές παραγωγού. Με άλλα λόγια, η αγροτική δραστηριότητα δείχνει να περνάει καθαρά πλέον στις µεγάλες αγροτικές περιοχές της Λατινικής Αµερικής, της Αφρικής και της Ασίας - Αυστραλίας.

Ο τελευταίος κύκλος επαφών του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα, στις Βρυξέλλες και ιδίως η πρώτη συνάντηση µε το νέο Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ Κριστόφ Χάνσεν, ανέδειξε ορισµένες πτυχές των κρίσιµων ζητηµάτων µε τα οποία βρίσκεται αντιµέτωπος ο τοµέας της αγροτικής παραγωγής, χωρίς ωστόσο να ανάβει κάποιο «πράσινο φως» για την προσέγγιση των απαιτούµενων λύσεων.

Η σηµασία του επιχειρησιακού σχεδίου (business plan) είναι νοµίζω προφανής και αποτυπώνει για κάθε επιχειρηµατική δραστηριότητα σε αριθµούς το παρελθόν, το παρόν, αλλά και το σχεδιαζόµενο µέλλον. Επικαιροποιείται σε συγκεκριµένα χρονικά διαστήµατα (απολογίζει τα πεπραγµένα και επικαιροποιεί τα προβλεπόµενα), αποτυπώνοντας τις αλλαγές στην οργανωτική δοµή που απαιτούνται.

Την ώρα που τα σύννεφα των εξαγγελιών Τραµπ για νέους δασµούς (και) σε ευρωπαϊκά προϊόντα αρχίζουν να µαζεύονται πάνω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αρκετές από τις άλλοτε κραταιές βιοµηχανίες της Ευρωζώνης βιώνουν µία από τις πιο δύσκολες περιόδους τους. Εκατοντάδες Γάλλοι εργαζόµενοι διαµαρτύρονται για πιθανή πώληση της δοκιµαζόµενης βιοµηχανίας χηµικών Vencorex σε θυγατρική της κινεζικής Wanhua Chemical Group.

Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αγροτών βιώνει τον τελευταίο καιρό µέρες µεγάλης αγωνίας για το µέλλον της επαγγελµατικής του δραστηριότητας. Ωστόσο αυτή η αγωνία δεν φαίνεται να φθάνει στα αυτιά των ιθυνόντων, κάτι που φέρνει τις εξελίξεις γύρω από τον κλάδο όλο και πιο κοντά σε µεγάλα αδιέξοδα.

Το βιώσιμο ταξίδι της τροφής από το χωράφι στο πιάτο μας

Πρέπει να συγκαταλέγεται µεταξύ των πιο εξωφρενικών παραδειγµάτων realpolitik. Σχεδόν τρία χρόνια αφότου ο Βλαντίµιρ Πούτιν διέταξε την εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρώπη εξακολουθεί να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο αξίας δισ. ευρώ. Κατά παράλογο τρόπο, το ρωσικό φυσικό αέριο εισέρχεται στην ήπειρο µέσω ενός ουκρανικού αγωγού. Ίσως ακόµη πιο γελοίο είναι ότι το Κίεβο χρεώνει τον εχθρό του, τη Μόσχα, µε τέλη διέλευσης για τη χρήση του αγωγού - εν µέσω πολέµου, το Κρεµλίνο πληρώνει 800 εκατ. ευρώ ετησίως. Η ροή του αερίου, που αψηφά την πολιτική πραγµατικότητα, είναι ένα σηµάδι του ότι η Ευρώπη δεν µπορεί να ζήσει χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο.

Αυτό που οφείλουν να αντιληφθούν οι Έλληνες αγρότες, είναι ότι, η νίκη Τραµπ στην Αµερική επιταχύνει τις εξελίξεις σε ότι αφορά τη συγκέντρωση των εκµεταλλεύσεων σε όλο και λιγότερα χέρια. Με άλλα λόγια, η προεδρία Τραµπ φαίνεται να επιταχύνει την έξοδο από το επάγγελµα µιας µεγάλης µερίδας αγροτών, που δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν στον οξύ ανταγωνισµό, καθώς µειώνονται συνεχώς τα περιθώρια κερδοφορίας (ανά στρέµµα) στην αγροτική παραγωγή.

Η έννοια της «ηγεσίας» είναι συχνά παρεξηγηµένη. Πολλοί όταν αναφέρονται σε αυτήν την ιδιότητα, έχουν µια πολύ συγκεκριµένη εικόνα στο µυαλό τους, συνήθως κάποιου υπερβολικά δυναµικού και χαρισµατικού που συνεπαίρνει µια οµάδα ανθρώπων ή ακόµα και επιβάλλεται σε αυτή.

Ακόµη και µε τον πληθωρισµό να έχει αρχίσει να υποχωρεί µετά την πιο επιθετική σύσφιξη των επιτοκίων εδώ και µια γενιά, οι κεντρικές τράπεζες δεν επιθυµούν να κηρύξουν τη νίκη τους απέναντί του.

Εξετάζοντας προσεκτικά ποιες καλλιέργειες πήγαν καλά τον τελευταίο χρόνο, αυτό το οποίο προκύπτει και δια γυµνού οφθαλµού, είναι ότι, οι κερδοφόρες καλλιέργειες µετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Οι πατάτες, τα ακτινίδια, το ελαιόλαδο και η επιτραπέζια ντοµάτα. Αν µάλιστα συνυπολογισθεί η απώλεια παραγωγής λόγω ιδιαιτερότητας των κλιµατολογικών συνθηκών τότε µένουν µόνο, οι πατάτες και τα ακτινίδια.

Είναι γεγονός η έννοια του branding έχει πλέον µπει στο λεξιλόγιο όσων ασχολούνται µε την παραγωγή και την εµπορία αγροδιατροφικών προϊόντων και αυτό είναι αναµφίβολα θετικό. Στην εποχή των παγκόσµιων ανταγωνισµών όπου ο καταναλωτής βοµβαρδίζεται από πληροφορίες το branding µπορεί να κάνει ένα προϊόν πραγµατικά να ξεχωρίζει.

H µεταψυχροπολεµική εποχή στην παγκόσµια ιστορία έχει τελειώσει. Ο πόλεµος επέστρεψε στην Ευρώπη, οι ΗΠΑ αντιµετωπίζουν πρωτόγνωρες προκλήσεις και η διεθνής τάξη που βασίζεται σε κανόνες καταρρέει. Ωστόσο, ζούµε σε µια επικίνδυνη ιστορική καµπή.

Τα θέµατα των επιδηµιολογικών ζωονόσων (επιζωοτίες) που έχουν ενσκήψει τον τελευταίο καιρό στη χώρα µας δεν είναι αποτέλεσµα αστάθµητων φυσικών παραγόντων (θεοµηνίες) αλλά το τίµηµα της ολιγωρίας του κρατικού µηχανισµού και ανοχής στις καθηµερινές καταστρατηγήσεις των όποιων κανόνων κτηνιατρικής και ευζωίας έχουν θεσπισθεί, υπό τις οδηγίες των κοινοτικών αρχών, εδώ και χρόνια.

Με το Ισραήλ να βρίσκεται σε εµπόλεµη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, παρά τις διεθνείς προσπάθειες να µετατοπιστούν οι συγκρούσεις από το πεδίο της µάχης στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων, υπάρχουν αυξανόµενοι φόβοι για τις συνέπειες για τον ευρύτερο κόσµο, συµπεριλαµβανοµένης της ΕΕ. Μήνες συνοµιλιών µε τη διευκόλυνση των ΗΠΑ για τις εκεχειρίες στη Γάζα και τον τελευταίο καιρό στον ΟΗΕ για τον Λίβανο είχαν πολύ µικρή επίδραση στο Ισραήλ.

Στην αγροτική δραστηριότητα, όλα αρχίζουν και τελειώνουν στις οργανώσεις. Το µεγαλύτερο κακό που έκανε αυτός που τώρα παριστάνει τον «τεχνικό σύµβουλο» του ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι ότι κατάφερε να διασπάσει και να αποδιοργανώσει το συνεταιριστικό κίνηµα της χώρας.

Η συµµετοχή σε εµπορικές και κλαδικές εκθέσεις αποτελεί µια εξαιρετική ευκαιρία για επιχειρήσεις και παραγωγούς να προωθήσουν τα προϊόντα τους, να δικτυωθούν, να συνάψουν νέες συνεργασίες και γενικότερα να δώσουν το «παρών» στην αγορά.