Αγρεργάτες και ευελιξία

Ειδικότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτό τον καιρό ο τρόπος µε τον οποίο «χτίζεται» η σχέση των αγροτικών επιχειρήσεων µε τους εργάτες γης και γενικότερα τους απασχολούµενους στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις. Ως γνωστόν, το πρώτο µεγάλο κύµα ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας µετά τον δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο, συνέχισε να βασίζεται σε οικογενειακής µορφής εκµεταλλεύσεις µε τους αρχηγούς αυτών, παράλληλα µε την κατάθεση της προσωπικής εργασίας να διατηρούν και τον πλήρη έλεγχο όλων των διαδικασιών. (management). 

 Για πολλά χρόνια, η συνεισφορά των εργατικών χεριών έρχονταν να συνδράµει το παραγωγικό έργο της εκµετάλλευσης σε συγκεκριµένες περιόδους (σκαλίσµατα, συγκοµιδή κ.λπ.), ήταν συνήθως µαζική (πολυµελής οµάδα εργατών) και εκτυλίσσονταν σε προκαθορισµένα χρονικά πλαίσια.   

Σήµερα η κατάσταση έχει αλλάξει. Η µαζική είσοδος µεταναστών στη χώρα µετά το ’90 και η αξιοποίηση, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, της συντριπτικής πλειοψηφίας αυτών στην αγροτική παραγωγή, έχει κάνει την εγχώρια αγροτική δραστηριότητα να εξαρτάται πλήρως από τους εν λόγω εργάτες γης. Σηµειωτέον ότι µε στα 30 χρόνια που έχουν µεσολαβήσει, από το πρώτο µεγάλο κύµα µετανάστευσης στη χώρα, οι τότε ανειδίκευτοι αγρεργάτες εξελίχθηκαν σε απόλυτης εξειδίκευσης στελέχη, η παρουσία των οποίων στα αγροκτήµατα είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε την εύρυθµη λειτουργία και βιωσιµότητα αυτών των εκµεταλλεύσεων.

Για τη µεγάλη πλειοψηφία αυτών των στελεχών, η ενεργή παρουσία στην αγροτική εκµετάλλευση δεν µπαίνει σε καλούπια, δεν υπακούει σε συγκεκριµένα ωράρια και δεν υπόκειται σε εργάσιµες ηµέρες και αργίες. Επί της ουσίας, αυτά τα «στελέχη» είναι ταυτόσηµα µε τη λειτουργία της αγροτικής επιχείρησης, είναι εκεί κάθε ώρα και στιγµή που αυτό κρίνεται απαραίτητο κι έχουν κάθε άνεση να µην είναι εκεί όταν δεν χρειάζεται, οποιαδήποτε ώρα της ηµέρας.