Ρεαλιστική αναθεώρηση αλλιώς… no farm no fork

From Farm To Fork- Από το Χωράφι στο Πιρούνι,  ένας εύηχος  τίτλος, μια σειρά από κοινοτυπίες και ακολουθούν μέτρα-στόχοι. Έτσι περιορίζεται η κριτική των όποιων αποφάσεων. Μια επιφύλαξη για τις προτάσεις μπορεί να σε χαρακτηρίσει αντίθετο στα αυτονόητα. Ότι δεν αγαπάς την φύση, ας πούμε. Η προτιμάς το κέρδος από τον καθαρό αέρα. Μια ερώτηση του τύπου-τι κάνουμε τριάντα δύο χρόνια τώρα με τη φυτοπροστασία και τα λιπάσματα, τις επιτροπές τους φακέλους τα πήγαινε έλα στις Βρυξέλλες, οδηγίες, κανονισμούς, guiding documents, την COMMISSION, την SANCO, την EFSA, την SCOPA κ.α. δεν θα απαντηθεί, ακόμα κι αν απαντήσουν οι περίπου αρμόδιοι. Υποτίθεται πως όλοι αυτοί εργάζονται για εξειδίκευση των μέτρων. Ώστε να βελτιστοποιήσουν τα επιστημονικά επιτεύγματα προς όφελος της Ευρωπαϊκής Γεωργίας, του περιβάλλοντος και των καταναλωτών.  Όμως να που πάμε στα οριζόντια μέτρα, - 50% από την φυτοπροστασία - 20% από τα λιπάσματα και +25% η βιολογική γεωργία.  Και γιατί -50% και όχι -57,3% ? γιατί  -20 % και όχι -25,3 % ? Με τι στοιχεία κρίνουν και αποφασίζουν ?

Στην Ελβετία, την αναμφισβήτητα πιο συνειδητοποιημένη χώρα της Ευρώπης, ενημέρωσαν τους πολίτες για τα συν και τα πλην της χρήσης χημικών στη φυτοπροστασία. Εξήγησαν πως δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για όλα, ότι κινδυνεύει η γεωργική παραγωγή. . Έκαναν δημοψήφισμα. Το 66% έκρινε ότι η χημική φυτοπροστασία πρέπει να συνεχιστεί. Το ακούσατε πουθενά ? Στα Μ.Μ.Ε. ? Έψαξα πολύ να το βρω. Αν το αποτέλεσμα ήταν ανάποδο θα είχαμε θριαμβολογίες και αναλύσεις επι αναλύσεων παντού. Το 1987 υπεγράφη το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για την τρύπα του όζοντος. Εκπομπές, χάρτες της στρατόσφαιρας, φασαρία και ιατρική τρομοκρατία. Καταργήθηκαν χημικά και βιομηχανίες και φ.π. Ακούγεται κάτι σήμερα για την τρύπα του όζοντος? Πληροφοριακά άλλοτε μεγαλώνει άλλοτε μικραίνει. Μετά από 35 χρόνια φαίνεται τα μέτρα δεν βοήθησαν. Ίσως είναι φυσικό φαινόμενο, ίσως πραγματικές αιτίες  βρίσκονται στο απυρόβλητο.

Όλα λοιπόν είναι στραβά ? Όχι βέβαια. Η αρχική οδηγία με τις εν συνεχεία διευκρινήσεις έβαλε τάξη στην αγορά των φυτοπροστατευτικών.  Επικίνδυνα σκευάσματα καταργήθηκαν. Σε αυτά που παραμένουν  η χρήση τους εξειδικεύτηκε-προσεγγίζει την γεωργία ακριβείας. Είχαμε φτάσει σε μια πολύ καλή κατάσταση γύρω στο 2015. Στη συνέχεια τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή. Είχε δημιουργηθεί ένας ελεγκτικός ιστός επιστημόνων, εργαστηρίων, ο οποίος συνέχισε να απαγορεύει τα όσα λίγα όπλα είχαν μείνει στο γεωργό να κάνει τι δουλειά του. Σήμερα είμαστε στο σημείο να μην καλύπτουμε καλλιέργειες από τους πάσης φύσεως εχθρούς. Και έρχονται και οι οριζόντιοι περιορισμοί.  Και στην Ελλάδα που έχει στατιστικά από τις χαμηλότερες καταναλώσεις χημικών στη γεωργία. 

Στις μέρες μας την πορεία χαράζουν θορυβώδεις μειοψηφίες που ισχυρίζονται ότι εκφράζουν τον λαό. Οι νομοθέτες- εκλεγμένοι ή τοποθετημένοι- είτε φοβούνται ή προσδοκούν κέρδη και ακολουθούν τις σειρήνες της όποιας καθαρότητος . Συνήθως την πληρώνει μόνο ο λαός (π.χ. καθυστέρηση εμβολίων covid) . Οι υπεύθυνοι ξεχνιούνται ή υποχωρούν στον λαβύρινθο μιας ακατάληπτης ή αμφίσημης νομοθεσίας. Σημαία είναι οι αγαθές προθέσεις, με παράλληλη κατασκευή εχθρών. Αν διαβάσετε προσεκτικά τις ανακοινώσεις της Ε.Ε. και του Επιτρόπου Timmermans για το farm to fork και γνωρίζετε την επιστήμη της Γεωργίας θα καταλάβετε. Κάποιος όμως πρέπει να αρχίσει να μιλάει. Με τα μέτρα αυτά οι αγρότες θα χάσουν το 50% του εισοδήματός τους- μερικοί όλο.  Αν έχαναν το 50% του δικού τους εισοδήματος θα προχωρούσαν οι κ.κ. της Ε.Ε. σε αυτές τις αποφάσεις? Εναλλακτικά θα ήταν χρήσιμο να αξιοποιήσουν το επιστημονικό προηγούμενο και παράλληλα να ευνοήσουν την έρευνα στη βιολογικά σκευάσματα. Να διευκολύνουν τις άδειες κυκλοφορίας βιολογικών σκευασμάτων και αυτά  χαμηλού κινδύνου. Θα ήταν πολλαπλά ωφέλιμο, αλλά εδώ διαφωνούμε και στην ορολογία.

Η Ευρωπαϊκή Γεωργία χάνει  την ανταγωνιστικότητά της η δε δική μας του μικρού κλήρου και των πολλών καλλιεργειών κινδυνεύει περισσότερο. Ο αγροτικός τομέας δεν θα αντέξει με παραγωγή υποβαθμισμένη από τις φυτονόσους και την έλλειψη λιπαντικών στοιχείων. Γιατί ας μη πετάμε στα σύννεφα. Η φύση είναι σκληρή και αδιάφορη και αν μας έμαθε κάτι ο covid είναι ότι οι ασθένειες δεν υποχωρούν με ρητορικά σχήματα αλλά με επιστημονική έρευνα και παρέμβαση. Το όλο κανονιστικό πλαίσιο των εισροών έχει ανάγκη ρεαλιστικής αναθεώρησης. Διαφορετικά θα οδηγηθούμε στο No farm no fork.

Β. ΠΑΙΣΙΟΣ