Πράγματι με τη στήριξη των Κοινοτικών προγραμμάτων και την τόλμη Ελλήνων επιχειρηματιών αναπτύχθηκε ένα σημαντικός τομέας της πρωτογενούς παραγωγής με εξωστρέφεια και τεχνογνωσία που συντελεί στην ανάπτυξη πολλών μειονεκτικών και νησιωτικών περιοχών, που συμβάλει στην παραγωγή υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντων και εν τέλει στην επισιτιστική ασφάλεια, που τελευταία ανακαλύπτουμε.
Η διεθνής και εγχώρια οικονομική κρίση ήταν αναπόφευκτο να επηρεάσει σοβαρά και τον κλάδο αυτό, που σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση των κύριων επιχειρήσεων του κλάδου με είσοδο ξένων funds, οδήγησαν σήμερα σε ένα νέο τοπίο, όπου το ζητούμενο είναι αν υπάρχει μέλλον, αν υπάρχει βάσιμη προοπτική να εξακολουθήσει αυτός ο κλάδος να αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης της χώρας.
Κύριο πρόβλημα του κλάδου παραμένει ο χωροταξικός σχεδιασμός. Παρά την ύπαρξη εθνικού σχεδίου (από τα ελάχιστα κλαδικά που ισχύουν) οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών δεν έθεσαν ως προτεραιότητα την ολοκλήρωσή του με ίδρυση ΠΟΑΥ και τίθεται πλέον ζήτημα όχι μόνο για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου, αλλά και για την ύπαρξη και των υφιστάμενων μονάδων για συνταγματικούς λόγους.
Ταυτόχρονα το ΕΠΑΛΘ 2014 – 2020, βασικό εργαλείο για οικονομικές ενισχύσεις, φιγουράρει στην τελευταία θέση μεταξύ των Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων της χώρας με απορρόφηση μόλις 37%, ενάμισο έτος πριν την εκπνοή του και βέβαιη πλέον την απώλεια πιστώσεων.
Ο σχεδιασμός για τη νέα προγραμματική περίοδο καρκινοβατεί, το νέο Πρόγραμμα ΑΛΥΘ 2021 – 2027 που βρίσκεται υπό διαμόρφωση είναι ένα γενικόλογο κείμενο, χωρίς ιεράρχηση και σαφείς στόχους / δράσεις και είναι αμφίβολο αν θα ενεργοποιηθεί πριν τα τέλη του 2023.
Η νέα προγραμματική περίοδος παράλληλα ναρκοθετείται καθώς σήμερα γίνεται αθρόα ένταξη έργων στο τρέχον ΕΠΑΛΘ για (κατ’ ευφημισμό) αλιευτικά καταφύγια, διευθέτηση λιμνοθαλασσών, κ.ά. που δεν θα υλοποιηθούν και θα «μπλοκάρουν» περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ του ΠΑΛΥΘ 2021 - 2027 αποστερώντας τα από επενδύσεις.
Αντίστοιχα για το τμήμα του Προγράμματος Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που προβλέπει πιστώσεις 35 εκατ. ευρώ για τις υδατοκαλλιέργειες το ΥΠΑΑΤ δεν έχει καν συγκεκριμενοποιήσει τον τρόπο και το χρόνο ενεργοποίησής του.
Συμπερασματικά, ενώ βρισκόμαστε σε μια συγκυρία όπου συνυπάρχουν δυνατότητες χρηματοδότησης του κλάδου από το τρέχον Πρόγραμμα ΕΠΑΛΘ, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το νέο ΠΑΛΥΘ, λόγω καθυστερήσεων και έλλειψης συντονισμού, ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών Ενωσιακών και Εθνικών πόρων είναι ορατός.
Στο κομβικό σημείο που βρισκόμαστε δεν υπάρχει η πολυτέλεια να αναλώνονται κυβέρνηση, διοίκηση και παραγωγικοί φορείς σε ανούσιες γενικόλογες συζητήσεις, στρογγυλών τραπεζιών, αντίθετα πρέπει να ξεκινήσει μια καλά αρθρωμένη προσπάθεια βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου, ενεργοποίησης των προγραμμάτων και υλοποίησης επενδύσεων και δράσεων, ώστε να υπάρξει μία ουσιαστική επανεκκίνηση της θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα.
Μήπως έχει χαθεί ο μπούσουλας;
* Νίκος Αναγνόπουλος APC s.a.
