Κάλλιο αργά, παρά αργότερα

Αυτά που ξέρουµε µέχρι σήµερα είναι ότι οι τιµές των σιτηρών π.χ. δύσκολα θα δουν τις κορυφές της προηγούµενης χρονιάς, ενώ στο βαµβάκι οι προοπτικές σε ότι αφορά τη ζήτηση γίνονται ακόµα πιο δυσοίωνες.

Την ίδια στιγµή, τα κόστη των εισροών και ιδιαίτερα οι τιµές στα λιπάσµατα δύσκολα θα υποχωρήσουν ως την άνοιξη, η ενέργεια θα παραµείνει ακριβή και οι επενδύσεις θα είναι δυσπρόσιτες, λόγω κόστους. Μήνα µε το µήνα, µαζί µε όλα τ’ άλλα αυξάνεται και το κόστος του χρήµατος, µε τα επιτόκια των τελευταίων ετών να αποτελούν πλέον µακρινό παρελθόν.

Θέµα τριβής των αγροτών µε τους ιδιοκτήτες γης αποτελεί και το ενοίκιο. Οι τελευταίοι βλέποντας την άνοδο στις τιµές των αγροτικών προϊόντων, πιέζουν για κάτι καλύτερο. Σηµειωτέον τα νοίκια στην Ελλάδα δεν αποτελούν ευκαταφρόνητο µέγεθος. Η ενοικιαζόµενη παραγωγική γη προσθέτει βάρος, κυρίως σε µεγαλύτερες και καλά οργανωµένες αγροτικές εκµεταλλεύσεις. ∆ηλαδή σ’ αυτές που αποτελούν την αιχµή του δόρατος της ελληνικής γεωργίας.

«Χρυσή συνταγή» για το καλλιεργητικό καλάθι της επόµενης χρονιάς δεν υπάρχει. Χρειάζεται εξαντλητικός υπολογισµός των εξόδων που θα απαιτηθούν και ανάλογος σχεδιασµός της σύνθεσης της εκµετάλλευσης. Ίσως είναι η στιγµή κάποιοι να αφήσουν, τουλάχιστον τα νοικιασµένα κτήµατα που καλλιεργούν, ενδεχοµένως για χρόνια. Επίσης, πολλοί αγρότες θα πρέπει να επανεξετάσουν τη συνέχιση της παραγωγικής τους δραστηριότητας. Εδώ ταιριάζει το «Κάλλιο Αργά Παρά Αργότερα», η ταινία µε τον Τζακ Νίκολσον -και την Ντάιαν Κίτον.

Ακούγεται σκληρό, όµως, υπάρχουν αυτόν τον καιρό χιλιάδες περιπτώσεις αρχηγών αγροτικών εκµεταλλεύσεων που καλλιεργούν µε τη δύναµη της αδράνειας. Απλά επειδή αυτό ξέρουν να κάνουν. Χωρίς να συνειδητοποιούν ότι χρόνο µε το χρόνο συσσωρεύουν ζηµιές. Είναι λοιπόν καλύτερα να εγκαταλείψουν το παιχνίδι έγκαιρα και µε το κεφάλι ψηλά, παρά να προσθέτουν χρέη τα οποία δεν θα µπορούν να εξυπηρετήσουν και τα οποία θα υποθηκεύουν το σύνολο της περιουσίας τους.

∆εν είναι υπερβολή αν πούµε ότι η ελληνική γεωργία βρίσκεται σήµερα σε µια από τις κρισιµότερες καµπές της και στην παραγωγή θα µείνουν µόνο όσοι επιδείξουν πολύ µεγάλη προσαρµοστικότητα. Επιβάλλεται εκ βάθρων ανανέωση στη δοµή των εκµεταλλεύσεων. Και ο µόνος τρόπος να γίνει αυτό, είναι η αξιοποίηση των αναπτυξιακών προγραµµάτων. Άλλωστε και τα προηγούµενα χρόνια, κερδισµένοι ήταν, µόνο οι αγρότες που υλοποίησαν αποτελεσµατικά τα προγράµµατα. Ενδεχοµένως και κάποιοι που αξιοποίησαν τα κενά στο καθεστώς των άµεσων ενισχύσεων.