Η κατάσταση της αγοράς (νόµος προσφοράς και ζήτησης) και η διαπραγµατευτική ικανότητα της κάθε πλευράς. Φέτος οι συνθήκες αγοράς στα σιτηρά δεν έχουν καµιά σχέση µ’ αυτές οι οποίες ίσχυσαν έναν χρόνο πριν. Αυτό το ξέρουν και οι πέτρες.
Το γεγονός ότι υπάρχουν ακόµα παραγωγοί που έχουν στις αποθήκες τους περυσινό σιτάρι, είναι κάτι που δεν χρειάζεται σχολιασµό. Αν και είναι αυτοί που φωνάζουν περισσότερο φέτος. Κι αυτό κατανοητό! Σε κάθε περίπτωση, σε µια καθοδική αγορά, το θέµα είναι που µπορεί κανείς να βάλει το φρένο και µε ποιο τρόπο. Η Agrenda επισηµαίνει µε κάθε ευκαιρία την ανάγκη οργάνωσης των παραγωγών γύρω από συλλογικά σχήµατα τα οποία να µπορούν να πετύχουν µια καλύτερη διαπραγµάτευση.
Πριν από έναν ακριβώς χρόνο, όταν όλα πήγαιναν καλά και η τιµή για τα σκληρό σιτάρι ξεκινούσε, µέσα στ’ αλώνια, από τα 50 λεπτά το κιλό, κανείς δεν κοιτούσε προς τις συλλογικές οργανώσεις. Αρκετοί µάλιστα ήταν οι παραγωγοί που µπήκαν στον πειρασµό ακόµα και να σπάσουν τα συµβόλαιά τους (µε συλλογικά σχήµατα), καθώς η τιµή που είχε προβλεφθεί από το συµβόλαιο ήταν χαµηλότερη αυτής που προσέφερε σ’ εκείνη τη φάση η ελεύθερη αγορά.
Η συντριπτική πλειοψηφία εποµένως των παραγωγών ακολούθησε χωρίς δεύτερη σκέψη το ελεύθερο εµπόριο, αποκοµίζοντας, εφόσον φρόντισαν να φιξάρουν έγκαιρα την τιµή, ένα καλύτερο οικονοµικό αποτέλεσµα. Περιττό να πούµε εδώ, ότι για το ελεύθερο εµπόριο πολλές απ’ αυτές τις πράξεις δεν υπήρξαν ιδιαιτέρως επιτυχείς. Όµως αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο.
Φέτος λοιπόν που το εµπόριο… λυσσάει, φταίει ο… ταχυδρόµος, δηλαδή αυτός που φέρνει τα νέα. Φταίει π.χ. η Agrenda που µεταφέρει τον παλµό της αγοράς και τις διαθέσεις των εµπόρων. ∆εν φταίει η πλεονεξία που έδειξαν τον περασµένο χρόνο χιλιάδες παραγωγοί, χάνοντας σε πολλές περιπτώσεις την επαφή µε τα ψηλά της αγοράς. ∆εν φταίει το γεγονός ότι τον περασµένο χρόνο γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη στις οργανώσεις τους ή έσπευσαν να σπάσουν τα συµβόλαιά τους µε τη µεταποίηση.
∆εν φταίει επίσης που σε πολλές περιπτώσεις, έχουν εγκλωβισθεί στην τακτική κάποιων εµπόρων που τους παρέχουν καλλιεργητικά εφόδια (έµµεση χρηµατοδότηση) και µετά δεν µπορούν να αρθρώσουν λέξη. ∆εν φταίει τέλος, ούτε η αδυναµία της Πολιτείας να κάνει πράξη το Μητρώο Εµπόρων και να περιορίσει το «µαύρο χρήµα» µε το οποίο κάποιοι πουλάνε και αγοράζουν και µετά… µην τον είδατε. Για όλα φταίει ο ταχυδρόµος. Κρεµάστε τον!
