Τέλος οι παθογένειες του ΟΣΔΕ, με σεβασμό στους αγρότες οι ενισχύσεις

Συνέντευξη του Γιάννη Πανάγου

Ειδικό βάρος αποδίδει στις συνδυαστικές κινήσεις µε τα κονδύλια του Ταµείου Ανάκαµψης, έτσι ώστε να δοθεί ισχυρή ώθηση στην ενδυνάµωση του τοµέα της αγροδιατροφής στη χώρα µας. Παίρνοντας µάλιστα αφορµή από την αγάπη του για τη γη και το δέσιµο µε την ιδιαίτερή του πατρίδα, επιµένει στην αναζήτηση µιας χρυσής συνταγής µέτρων ανάπτυξης και κοινωνικής προστασίας που θα καθορίσουν τη ζωή στην ύπαιθρο για πολλά χρόνια. 

Με ποιες σκέψεις αναλαµβάνετε την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης;

Κατάγοµαι από µια περιοχή αγροτική. Ξέρω τα προβλήµατα και τις αγωνίες του αγροτικού κόσµου, αλλά ξέρω και τις δυνατότητες του πρωτογενούς τοµέα και πόσο µπορεί να προσφέρει στην ελληνική οικονοµία. Συνεπώς έχω πλήρη συνείδηση της ευθύνης που έχω αναλάβει µετά την τιµητική, για µένα απόφαση του πρωθυπουργού να µου αναθέσει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων. Στόχος µου είναι να είµαι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσµατικός και οι αποφάσεις µου πιο χρήσιµες για τον αγροτικό κόσµο.

Ποιες είναι οι κατευθυντήριες γραµµές του πρωθυπουργού για τον χώρο;

Βιώνουµε µια πολύ κρίσιµη χρονική περίοδο. Από τη µια έχουµε την πανδηµία που επηρεάζει κάθε µορφή της οικονοµικής ζωής της χώρας και από την άλλη πρέπει να λάβουµε στρατηγικές αποφάσεις που θα δεσµεύσουν πόρους και θα καθορίσουν την εξέλιξη των κλάδων  της αγροδιατροφής για την επόµενη δεκαετία. Μέληµα του πρωθυπουργού αλλά και προσωπικό µου είναι να αναδείξουµε τον πρωτογενή τοµέα σε βασικό πυλώνα της οικονοµίας.  Ο αγρότης κατέχει κεντρικό ρόλο στην ελληνική οικονοµία και στην κοινωνία και πρέπει να αναγνωρίζεται ο ρόλος και η σκληρή εργασία του. Άλλωστε η υγειονοµική κρίση απέδειξε ότι µπορούµε να ζήσουµε χωρίς ορισµένα υλικά αγαθά, αλλά σίγουρα δεν µπορούµε να ζήσουµε χωρίς τα προϊόντα του πρωτογενούς τοµέα.

Μπορεί ένας αστός να καταλάβει τις βαθύτερες ανάγκες του τόπου;

Ανάλογα µε την αντίληψη που έχει... Αλλά επειδή καταλαβαίνω ότι η ερώτηση είναι προσωπική, σας θυµίζω ότι κατάγοµαι από το Μεσολόγγι και εκλέγοµαι στην Αιτωλοακαρνανία, µια περιοχή η οποία στηρίζεται στην αγροτική παραγωγή. Από µικρό ο πατέρας µου µε έκανε να αγαπήσω τη γη. Κατ΄ επάγγελµα αγρότης δεν υπήρξα ποτέ, ωστόσο πριν από 12 χρόνια δηµιούργησα και διατηρώ έναν ελαιώνα µε βρώσιµες ελιές Καλαµών και έναν δεύτερο µε κωρονέικες λαδοελιές και παράγω εξαιρετικό παρθένο αγουρέλαιο. Η ενασχόληση µε τη γη είναι για µένα ζωογόνος και ένα εξαιρετικό σχολείο για τα τρία παιδιά µου. Θεωρώ όµως ότι και οι γνώσεις µου από τις σπουδές µου στα οικονοµικά και τις πολιτικές επιστήµες αλλά και οι µεταπτυχιακές στις ευρωπαϊκές και διεθνείς σχέσεις αποτελούν ένα ισχυρό εφόδιο για την αντιµετώπιση των προβληµάτων του αγροτικού κόσµου, αλλά και για τη συµµετοχή µου στα κέντρα λήψης αποφάσεων στην Ελλάδα και στις Βρυξέλλες.  Με απλά λόγια, για να µιλήσω µε τη γλώσσα του τόπου µου «είµαι και του αλωνιού και του σαλονιού». Στόχος µου είναι να αξιοποιήσω τις γνώσεις και τις πολιτικές επαφές τόσο στον τόπο µας όσο και στην ΕΕ προς όφελος των συµφερόντων των ανθρώπων του καθηµερινού µόχθου, του συνόλου του αγροτικού κόσµου.

Σας ενδιαφέρει πιο πολύ η αναπτυξιακή ή η κοινωνική διάσταση της πολιτική σας; 

Η ανάπτυξη δεν µπορεί να επέλθει χωρίς τη συµµετοχή και τη συνέργεια της κοινωνίας, αλλά και η κοινωνική ευηµερία δεν µπορεί να επιτευχθεί χωρίς ανάπτυξη. Εποµένως οι δύο διαστάσεις που αναφέρετε, αναπτυξιακή και κοινωνική είναι άρρηκτα συνδεδεµένες µεταξύ τους. Μάλιστα εγώ θα πρόσθετα και µία τρίτη διάσταση που κρίνω ότι δεν πρέπει πλέον να παραβλέπεται, την περιβαλλοντική. Θέλουµε να πετύχουµε περιβαλλοντικά φιλική ανάπτυξη προκειµένου να εξασφαλίσουµε τους απαραίτητους πόρους για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.  Συνεπώς αναπτυξιακή και κοινωνική διάσταση της πολιτικής µας είναι αλληλένδετες, πιο απλά, οι δύο όψεις του ιδίου νοµίσµατος.

Η συγκέντρωση των αγροτικών εκµεταλλεύσεων σε όλο και λιγότερα χέρια είναι νοµοτελειακή;

Ο κατακερµατισµός του κλήρου και το µικρό µέγεθος των εκµεταλλεύσεων που αυτό συνεπάγεται είναι από τα βασικά διαρθρωτικά προβλήµατα του αγροτικού τοµέα στην πατρίδα µας. Μία από τις επιλογές της πολιτικής του Υπουργείου είναι η αντιµετώπιση του προβλήµατος µε την ανάπτυξη συνεργατικών σχηµάτων τα οποία µέσω οικονοµιών κλίµακας µπορούν να οδηγήσουν σε µείωση του κόστους παραγωγής και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Για το σκοπό αυτό άλλωστε η προηγούµενη ηγεσία προέβη στην ψήφιση νέου θεσµικού πλαισίου για τους συνεταιρισµούς. Πρόθεσή µας είναι η συνέχιση των προσπαθειών προς αυτή την κατεύθυνση.

Τι ξέρετε για τη νέα ΚΑΠ;

Φαντάζοµαι θέλετε να ρωτήσετε τη γνώµη µου για τη νέα ΚΑΠ… Η ΚΑΠ αποτελεί µια µοναδική ευκαιρία όχι µόνο για τον κόσµο του πρωτογενούς τοµέα, αλλά και για το σύνολο της ελληνικής οικονοµίας. Το ύψος των πόρων της νέας ΚΑΠ 19,3 δισ. ευρώ, αποτελεί µια εθνική επιτυχία και είναι αποτέλεσµα της σκληρής και µεθοδικής εργασίας της κυβέρνησης  και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όπως ξέρετε, παρά το γεγονός ότι το νοµοθετικό πακέτο για τη νέα ΚΑΠ, θα έπρεπε να ισχύει για την περίοδο 2021-2027, λόγω των καθυστερήσεων που σηµειώθηκαν, αλλά και στην εξέταση αυτού καθεαυτού του νοµοθετικού πακέτου για τη µεταρρύθµιση της ΚΑΠ, ήταν αναγκαία η εξασφάλιση µεταβατικής περιόδου. Η νέα ΚΑΠ και τα Στρατηγικά Σχέδιά της αφορούν στην περίοδο 2023-2027. Οι πόροι της κατανέµονται ως εξής: Άµεσες ενισχύσεις (Πυλώνας Ι): 14.529,60 δισ. ευρώ.

Αγροτική ανάπτυξη (χωρίς Μέσο ανάκαµψης ): 4.021,90 δισ. ευρώ.

Αγροτική ανάπτυξη Μέσο Ανάκαµψης: 371,10 εκατ. ευρώ

Μέτρα αγοράς (Πυλώνας Ι: µελισσοκοµία, οίνος, ελαιόλαδο και Μικρά Νησιά Αιγαίου): 440 εκατ.

Η κυβέρνησή και το ΥΠΑΑΤ έχουν σχέδιο και στρατηγική. Είµαι σίγουρος ότι το αποτέλεσµα στο τέλος της περιόδου εφαρµογής της ΚΑΠ θα είναι θετικό για τη χώρα.

Ποια η γνώµη σας για τα ιστορικά δικαιώµατα; Ο προκάτοχός σας είχε αποφασίσει να τα σβήσει εντός της διετίας. Τι θα κάνετε;

Στο πλαίσιο της προετοιµασίας των µέτρων αγροτικής πολιτικής κατά την µεταβατική περίοδο 2021- 2022, ένα από τα ζητήµατα που θα διερευνηθούν είναι και το συγκεκριµένο.

Μαθαίνουµε ότι η Ε.Ε. σκοπεύει να απαγορεύσει την µεταπώληση δικαιωµάτων ενιαίας ενίσχυσης. Η γνώµη σας;

Μετά την ολοκλήρωση των τριµερών διαπραγµατεύσεων (Ευρωκοινοβούλιο – Συµβούλιο Υπουργών και Ευρωπαϊκή Επιτροπή) για τους κανονισµούς που θα διέπουν τη νέα ΚΑΠ  23-27 , θα διερευνηθούν όλα τα ανωτέρω στην κατεύθυνση πάντα που ενισχύει τον αγροτικό µας τοµέα και τα συµφέροντα του Έλληνα αγρότη.

Έχει νόηµα η οριοθέτηση ζωνών καλλιέργειας-εκτροφής µε βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα της κάθε περιοχής;

Οι Έλληνες αγρότες γνωρίζουν πάρα πολύ καλά και το έχουν αποδείξει, τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα και τις καλύτερες καλλιέργειες-εκτροφές που ευδοκιµούν  σε κάθε περιοχή.  Εµείς θέτουµε ως έναν από τους βασικούς µας στόχους να σταθούµε αρωγοί στην προσπάθειά τους να κάνουν τις καλλιέργειές-εκτροφές τους πιο ανταγωνιστικές και τα ποιοτικά προϊόντα του πρωτογενούς τοµέα πιο αναγνωρίσιµα. Οι Έλληνες παραγωγοί γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τι πρέπει να κάνουν, πού και πώς να το κάνουν.

Μήπως το οικόπεδο στην Ελλάδα είναι πολύ ακριβό για την υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής;

Ο πρωτογενής τοµέας είναι διαχρονικά ένας από τους βασικούς πυλώνες της οικονοµίας µας. Εποµένως δεν τίθεται θέµα ως προς τον αποκλεισµό του από τον σχεδιασµό της επόµενης µέρας για τη χώρα. Η Ελλάδα είναι ένα µοναδικής αξίας «οικόπεδο» το οποίο προσφέρει εξαιρετικά συγκριτικά πλεονεκτήµατα σε όλα τα προϊόντα που παράγονται σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση, οι τιµές ρυθµίζονται από την ελεύθερη αγορά.

Καθετοποιηµένες αγροτικές επιχειρήσεις, συνεταιρισµοί, οµάδες ή καλύτερη συνεργασία των κρίκων της αλυσίδας αξίας;

Όλα τα παραπάνω πρέπει να εφαρµοστούν συνδυαστικά, καθώς η καθετοποίηση προσδίδει προστιθέµενη αξία στα προϊόντα. Οι Οµάδες -Συνεταιρισµοί δηµιουργούν οικονοµίες κλίµακος και ισχυρά διαπραγµατευτικά σχήµατα και η συνεργασία της αλυσίδας αξίας ενισχύει τη θέση του παραγωγού και το εισόδηµα στην τσέπη του.

Ποια προγράµµατα θα βγουν κατά την ενδιάµεση διετία 2021-2022, πριν από την νέα ΚΑΠ; Τι προϋπολογισµός προβλέπεται;

Η ψήφιση του µεταβατικού κανονισµού για το 21- 22 δίνει τη δυνατότητα να προκηρυχθούν αρκετά µέτρα από το ΠΑΑ. Είµαστε στη διαδικασία αξιολόγησης των µέτρων  και προτεραιοποίησής τους στις κατευθύνσεις που θέτει ο µεταβατικός  κανονισµός και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συµφωνία, προκειµένου σύντοµα να ληφθεί η τελική απόφαση. Απόφαση η οποία θα συναρτηθεί και από τη δυνατότητα προκήρυξης µέτρων αγροτικής ανάπτυξης µέσα από το Ταµείο Ανάκαµψης που διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονοµικών.

Σας έχει απασχολήσει η λειτουργία του ΟΣ∆Ε, η εµπλοκή ιδιωτών σε ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα, η υποκατάσταση του ρόλου του κράτους και οι καταχρηστικές πράξεις που έχουν καταγραφεί;

Είµαστε σε στενή συνεργασία µε τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ προκειµένου παθογένειες του παρελθόντος και κακές πρακτικές να διορθωθούν προς όφελος της αποτελεσµατικής λειτουργίας του Οργανισµού και πάνω από όλα του Έλληνα αγρότη.

Είπατε ότι το εγκεκριµένο υπόλοιπο για έκτακτες ενισχύσεις αγροτών, λόγω πανδηµίας ανέρχεται στα 156 εκατ. Ευρώ. Είναι το βαµβάκι µέσα στα προϊόντα που θα τύχουν ειδικής στήριξης;

Παρακολουθούµε καθηµερινά τις επιπτώσεις της πανδηµίας στον πρωτογενή τοµέα και λαµβάνουµε τις αποφάσεις που πρέπει για τους κλάδους που πλήττονται.

Όλη η συνέντευξη από την Agrenda διαθέσιμη εδώ