Συνεντευξή του Ελευθέριου Ρουµελιώτη στον Γιάννη Πανάγο
∆ηλώνει απόλυτα πεπεισµένος ότι οι σύγχρονες τεχνολογίες µε καινοτόµα προϊόντα θρέψης και γενικότερα η προσέγγιση της γεωργίας ακριβείας θα βοηθήσουν τον αγρότη να έχει τη µέγιστη δυνατή απόδοση. Σ’ αυτή την προσπάθεια και η δική του εταιρεία έρχεται µε ισχυρά όπλα και µε µια καινοτοµική πρόταση, την οποία θα είναι σε θέση να ανακοινώσει στο άµεσο µέλλον, «πάντα µε τη γνώση της Yara», όπως σηµειώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Στην τελευταία µεγάλη εκδήλωση της Yara στη Θεσσαλονίκη ακούστηκε, µεταξύ άλλων, ότι η καινοτοµία χτίζει την παράδοση. Πώς το αναλύουµε αυτό, τι ακριβώς σηµαίνει;
Nοµίζω ότι ακούστηκε από τον εκπρόσωπο του Κτήµατος Κυρ Γιάννη και είναι το µότο του. Μας εκφράζει οπωσδήποτε και θεωρώ ότι εκφράζει γενικά την εποχή. Από τη µία έχεις την παράδοση, η οποία είναι η ρίζα σου, και από την άλλη είσαι σε µία σύγχρονη εποχή, η οποία απαιτεί να αλλάζεις, να δηµιουργείς, να καινοτοµείς, να προλαβαίνεις εξελίξεις, ειδικά τεχνολογικές εξελίξεις. Παράδοση και καινοτοµία, λοιπόν, έχοντας όµως πάντα ως καταλύτη τη συνεχή εκπαίδευση. Όσον αφορά δε την Yara, θεωρώ ότι τα 120 χρόνια της ιστορίας της χαρακτηρίζονται από καινοτοµία και έχει στηρίξει ένα χώρο αρκετά παραδοσιακό.
Αν υποθέσουµε ότι η Yara άργησε λίγο να µπει στα παρεµπόδισµενα λιπάσµατα, ειπώθηκε και από τους δικούς σας άνθρωπους αυτό, πού έγκειται τώρα η διαφοροποίησή της από τον ανταγωνισµό;
Αυτό που βλέπουµε εµείς είναι ότι το βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα της Yara παραµένει το ίδιο. ∆ηλαδή η τεχνολογία που έχει στα αζωτούχα λιπάσµατά της, η αγρονοµική γνώση και τα ψηφιακά εργαλεία. Με το συνδυασµό όλων αυτών µπορεί να βοηθήσει τον αγρότη να κάνει τη σωστή εφαρµογή στον σωστό χρόνο. Τώρα, σε ό,τι αφορά το κοµµάτι της παρεµπόδισης, έρχεται µέσα από µία ΚΑΠ, από ανάγκες δηλαδή που έχουν προκύψει από αυτή τη νέα πολιτική.Οπότε κι εµείς αποφασίσαµε να λανσάρουµε ένα χαρτοφυλάκιο καινούριο µε υψηλής ποιότητας παρεµποδιστές νιτροποίησης και ουρεάσης για να καλύψουµε την αγορά.
Έγιναν και κάποιες εξαγορές προς αυτή την κατεύθυνση που διευκολύνουν το χαρτοφυλάκιό σας;
Όχι, αυτήν τη στιγµή δεν υπάρχουν εξαγορές, τουλάχιστον στο κοµµάτι της παρεµπόδισης. Υπάρχουν τοπικές συνεργασίες ανά αγορά ενώ το τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης της Yara έχει ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία να λανσάρει τους δικούς µας παρεµποδιστές. Μάλιστα σε κάποιες αγορές κυκλοφορούν ήδη και σύντοµα θα έχουµε κι εµείς για την Ελλάδα συγκεκριµένους τύπους. Εποµένως και αυτό το προϊόν προέρχεται από τη γνώση της Yara. Μιας και µιλάµε όµως για εξαγορές, έχουν γίνει ήδη δύο, οι οποίες αφορούν τα οργανικά λιπάσµατα. Κι εκεί δείχνει τη διάθεσή της η Yara να συµπληρώσει το χαρτοφυλάκιό της µε όλες τις δυνατές λύσεις που τη βοηθάνε να έχει ολοκληρωµένες προτάσεις όσον αφορά την Αναγεννητική Γεωργία.
Να πούµε δύο πράγµατα παραπάνω γι’ αυτά τα είδη παρεµποδιστών που έχετε υιοθετήσει.
Ο παρεµποδιστής νιτροποίησης είναι κυρίως για τα σύνθετα λιπάσµατα και κάποια αζωτούχα, τα οποία βοηθάνε στη βραδεία αποδέσµευση του αζώτου και στη διαχείριση του αζώτου στο έδαφος. Και υπάρχει και ο παρεµποδιστής ουρεάσης ο οποίος αφορά τα προϊόντα που βασίζονται στην ουρία. Θεωρώ ότι οι τεχνολογίες που υπάρχουν αυτήν τη στιγµή στο κοµµάτι των παρεµποδιστών είναι πάνω-κάτω ισοδύναµες. Αυτό όµως που θα φέρει Yara µε τους δικούς της παρεµποδιστές νοµίζω ότι θα είναι καινοτοµία. Το οποίο ακόµα δεν είµαι σε θέση να το µοιραστώ, καθώς περιµένουµε να δούµε το χρονικό σηµείο και τη στιγµή του λανσαρίσµατος αλλά θα είναι σίγουρα καινοτοµία.
Ενδεχοµένως είναι οι εγκρίσεις που περιµένετε για να µπορέσουν να έρθουν τα νέα προϊόντα στην αγορά και να τηρούν τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού πρωτοκόλλου.
Ακριβώς. Όλα τα δικά µας προϊόντα θέλουµε να έχουν ακολουθήσει την FΡR διαδικασία της ΕΕ, ώστε να είναι και εγκεκριµένα CE και να µπορέσουν να ενσωµατωθούν στο χαρτοφυλάκιό µας γρήγορα.
Ξεφυλλίστε και κατεβάστε σε υψηλή ανάλυση το Fertilizer Management του 2024
Ακούστηκε ο όρος «µεταβλητή λίπανση». Πώς περιγράφετε το πλάνο της µεταβλητής λίπανσης που εσείς προτείνετε;
Αυτό κυρίως αφορά και τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων. Είναι συνδυαστικό. Η Yara έχει αναπτύξει σε παγκόσµιο επίπεδο µία ψηφιακή πλατφόρµα που λέγεται AtFarm. Σε αυτή, λοιπόν, µε τη χρήση δορυφόρων αλλά και άλλων εργαλείων αγρού όπως είναι τα N-Tester γίνεται καταµέτρηση των αναγκών της καλλιέργειας σε άζωτο στην επιφανειακή λίπανση και ανάλογα λαµβάνονται αποφάσεις για το πόσο και πότε πρέπει να χρησιµοποιηθεί ώστε να υπάρχει η σωστή διαχείριση των θρεπτικών στοιχείων. Και φυσικά να µεγιστοποιήσουµε την απόδοση της καλλιέργειας. Αυτή λοιπόν την εφαρµογή και όλη τη λογική της µεταβλητής λίπανσης θέλουµε να την ενσωµατώσουµε και στη FarmB, που είναι µία πρόσφατη συνεργασία που έχουµε ανακοινώσει ώστε ο αγρότης να έχει στα χέρια του ένα χρήσιµο εργαλείο.
Τι βρήκατε στη FarmB και µπήκατε σε αυτή τη συνεργασία;
Θα ξεκινήσω από το ότι θεωρούµε ότι η FarmB αυτήν τη στιγµή είναι ίσως η πιο ολοκληρωµένη πλατφόρµα από αυτά που έχουµε δει στην Ελλάδα και έρχεται να δέσει µε όλο αυτό το χαρτοφυλάκιο που θέλουµε να έχουµε για την Αναγεννητική Γεωργία. Μέχρι τώρα είχαµε προϊόντα χαµηλού αποτυπώµατος, άνθρακα. Σύντοµα θα επεκτείνουµε το χαρτοφυλάκιο προϊόντων θρέψης και φυσικά όλη τη γνώση που έρχεται µαζί. Μας έλειπε ένα ψηφιακό εργαλείο και, κακά τα ψέµατα, υπήρχε µία καθυστέρηση, ώσπου να φέρουµε και τις δικές µας λύσεις που θα έρθουν σύντοµα και στην Ελλάδα. Οπότε η FarmB ήρθε να συµπληρώσει αυτό το χαρτοφυλάκιο. Mέσα στη FarmB εµείς ενσωµατώσαµε τα δικά µας προγράµµατα θρέψης, άρα υπάρχει µία διασύνδεση της FarmB µε το ΑtFarm, µε τις τεχνολογίες της Yara, και πλέον φέρνει όλη αυτή τη γνώση κατευθείαν µέσα στο σύστηµά της.
Πόσο αποδεκτά είναι αυτά τα νέα εργαλεία πλέον τόσο από το δίκτυό σας όσο και από τους ίδιους τους αγρότες, δηλαδή τι βαθµό ανταπόκρισης βρίσκετε;
Θα µιλήσουµε ανοιχτά. Θεωρώ ότι ο βαθµός ανταπόκρισης κυρίως έχει να κάνει µε τη νέα ΚΑΠ. Επί της ουσίας όµως η εφαρµογή είναι ακόµα σε πολύ πρώιµα στάδια. Ίσως ήδη να το εφαρµόζουν οι πιο καινοτόµοι αγρότες µε την παρότρυνση και της βιοµηχανίας τροφίµων. Αλλά θεωρώ ότι είναι το µέλλον. Σε βάθος χρόνου πρέπει όλοι να βοηθήσουµε και µε εκπαιδευτικά προγράµµατα να κατευθύνουµε το δίκτυο αλλά και τους αγρότες για το τι µπορεί αυτή η τεχνολογία να προσφέρει όσον αφορά την καλλιέργειά τους και τις αποδόσεις τους.
Να το θέσω λίγο διαφορετικά. Το δίκτυο ανταποκρίνεται καλύτερα από τους ίδιους τους αγρότες ή και εκεί υπάρχει θέµα;
Και εκεί θεωρώ ότι είναι πάλι θέµα προφίλ. Συµβαδίζει µε το προφίλ του αγρότη. Όσο πιο καινοτόµος και ανοιχτός στην εκπαίδευση και στα νέα πράγµατα είσαι, τόσο πιο διαθέσιµος είσαι να ενσωµατώσεις τη νέα πρακτική. Θέλει δουλειά.
Και θέλει δουλειά και από το ίδιο το δίκτυο για να µπορέσει να περάσει τις νέες κατευθύνσεις.
Θέλει εµείς να εκπαιδεύσουµε τους ανθρώπους µας. Οι άνθρωποί µας να εκπαιδεύσουν το δίκτυο και τους ανθρώπους τους. Όπως είπα και νωρίτερα, η εκπαίδευση είναι καταλύτης. Θα αποτελέσει ένα σηµαντικό στοιχείο σε όποια αλλαγή πρέπει να περάσει στην αγορά.
Τι χαρακτηρίζει σε αυτήν τη φάση την αγορά λιπασµάτων; Πέρα από τα σταθεροποιηµένα λιπάσµατα, σε τι φάση είµαστε; Ήρθαµε από µια περίοδο που είχαµε µια µεγάλη άνοδο των τιµών µε µια διόρθωση στη συνέχεια, ισορροπούµε κατά κάποιο τρόπο;
Υπάρχει µια εξισορρόπηση και σε συζητήσεις και µε άλλους του χώρου θεωρούµε ότι υπάρχει µια υγεία όσον αφορά και την τοποθέτηση των τιµών και τη σταθερότητα των τιµών και τη ζήτηση. Θεωρώ όµως ότι όλο αυτό µε τις πράσινες πολιτικές και την ΚΑΠ θα επηρεάσει το χώρο στο µέλλον.
Θεωρείτε ότι οι δεσµεύσεις της ΚΑΠ για το περιβάλλον ήταν λίγο βεβιασµένες, µε την έννοια ότι έβαζαν ψηλά τον πήχη χωρίς να παρέχουν την ανάλογη στήριξη;
Πάντα συµβαίνει αυτό. Όταν φέρνεις κάτι καινούργιο, συνήθως θέλει µία αναπροσαρµογή. Ποτέ δεν µπορείς να είσαι σίγουρος πώς θα αντιδράσει η αγορά. Οπότε θεωρώ ότι όλα όσα έχουν συµβεί το προηγούµενο χρονικό διάστηµα µε τις αντιδράσεις και όλες τις συζητήσεις είναι προς τη σωστή κατεύθυνση έτσι ώστε να εναρµονιστεί και να έρθει σε µία προσαρµογή στα δεδοµένα της κάθε αγοράς. Είναι απαραίτητο. Τώρα, αν πάµε να µιλήσουµε για το πώς αυτό θα διαµορφωθεί στο µέλλον, πιστεύω ότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης και θα δούµε ίσως και διαφορετικές προσεγγίσεις. Αν θέλουµε να εξισορροπήσουµε αυτό που λέµε περιβαλλοντική βιωσιµότητα, πρέπει να εντοπίσουµε πρώτα ποιος είναι ο ρόλος του αγρότη, που διασφαλίζει την επισιτιστική ασφάλεια στην αγορά και στην ανθρωπότητα. Έχουµε πολλά καινούρια πράγµατα να δούµε.
Άρα, η ευθύνη για να υπάρξουν προσαρµογές, αν όχι διορθώσεις, είναι αυτή τη στιγµή στις Βρυξέλλες ή και στην ίδια την αγορά;
Η ευθύνη είναι και στις Βρυξέλλες και στις αγορές. Εδώ θα αναφερθώ και στην Yara και στις ενέργειες που έχει κάνει αυτή την περίοδο και τη θέση που παίρνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η οποία είναι ότι τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε τοπικό, η πολιτική ηγεσία πρέπει να αναλάβει πλέον δράση.
Όλα αυτά δεν απαιτούν και µια πιο στενή συνεργασία των συντελεστών της αγοράς µε την επιστηµονική κοινότητα; Έχουµε δει κατά καιρούς η Yara να κάνει συνεργασίες µε πανεπιστηµιακά ιδρύµατα. Είστε ευχαριστηµένοι από την ανταπόκριση; Υπάρχει περιθώριο να βελτιωθεί αυτή η σχέση έτσι ώστε να έχουµε και αυτή την εκπαίδευση που παραγωγού που καθίσταται αναγκαία;
Θεωρώ ότι υπάρχει πολύ µεγάλο περιθώριο. Εγώ είµαι ένας άνθρωπος που µπήκε σε αυτόν το χώρο πριν 1-1,5 χρόνο και βλέπω ότι η ανάγκη για εκπαίδευση είναι µεγάλη γιατί έρχονται αλλαγές που ο χώρος δεν τις αντιλαµβάνεται. Θεωρώ ότι το κοµµάτι της συνεργασίας είναι πολύ σπουδαίο και σηµαντικό όχι µόνο µεταξύ βιοµηχανίας, αγροτών και δικτύου. Αφορά όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Τον τελευταίο καιρό έχω συζητήσει µε τον Νίκο Κυριακίδη για πάρα πολλά διαφορετικά προγράµµατα στα οποία µπορούµε να συµµετέχουµε, µε διάφορους στόχους, από ψηφιακά εργαλεία, από την σπουδαιότητα χρήσης τύπων λιπασµάτων και πώς µπορεί να γίνει πιο βέλτιστη χρήση τους και πολλά άλλα.
Το γεγονός ότι οδεύουµε παράλληλα σε µια εξισορρόπηση των τιµών των λιπασµάτων αλλά και των τιµών των βασικών αγροτικών προϊόντων, είναι κάτι που σας ανησυχεί σε σχέση µε τον τρόπο που θα λειτουργήσει η αγορά τον επόµενο χρόνο; Πόσο θα µπορέσουν οι παραγωγοί να ανταπεξέλθουν;
Το κοµµάτι της ευηµερίας των αγροτών είναι το σηµείο κλειδί. Για όλη τη διατροφική αλυσίδα και για όλες τις πολιτικές αποφάσεις. Και θεωρώ ότι χωρίς να γνωρίζουµε βέβαια πού κάθονται κάθε φορά οι τιµές, γιατί είναι χρηµατιστηριακό προϊόν, πρέπει η προσέγγιση της γεωργίας ακριβείας να µπει σε εφαρµογή γιατί πρώτα απ’ όλα θα βοηθήσει τον αγρότη να έχει τη µέγιστη δυνατή απόδοση. Το σηµαντικότερο είναι να κάνει λελογισµένη χρήση των πόρων. Των εφοδίων. Έτσι ίσως καταφέρει να µειώσει τα έξοδά του µε µια µέγιστη απόδοση και να έχει µια καλύτερη κερδοφορία.
Και εν κατακλείδι µπορεί να υπάρξει εποµένως πλούσια λιπασµατοβιοµηχανία µε φτωχούς αγρότες;
∆εν µπορεί να υπάρχει και αυτό δεν ισχύει µόνο για τη λιπασµατοβιοµηχανία, ισχύει για όλη τη βιοµηχανία. Χωρίς την ευηµερία του αγρότη, την οποία θεωρώ µέληµά µας, δεν µπορεί να υπάρχει ευηµερία της κοινωνίας.
Σε αυτή όµως τη χρονική περίοδο είναι σε λιγάκι δυσµενέστερη θέση ο αγρότης απ’ ότι στο παρελθόν. ∆ηλαδή παλιότερα, µπορεί να περιφρονούσαµε τον αγρότη κοινωνικά αλλά παραγωγικά τον εκτιµούσαµε πάρα πολύ και τον αποζηµιώναµε ανάλογα.
Μιλώντας από καρδιάς ως µέλος της βιοµηχανίας θα έλεγα ότι ναι. Όµως αυτό είναι ένα αποτέλεσµα πολυδιάστατο ότι δεν έχουµε καταφέρει να προστατέψουµε αυτό στον «τελικό χρήστη». Χρέος και όφελος και ευθύνη και των εταιρειών αλλά και της πολιτείας βέβαια και των αγροτών και όλων είναι να συνεργαστούν προκειµένου να δούνε ποια είναι η βέλτιστη λύση σε αυτό που βιώνουµε όλοι µαζί ώστε να υπάρχει µία βιώσιµη ανάπτυξη για όλους.
Θα βρούµε αυτήν τη λύση ή θα πάµε σε µια συγκέντρωση της παραγωγής σε όλο και λιγότερους; Οι οποίοι, θα δώσουν µεν λύση-ισορροπία στην αγορά αλλά θα δηµιουργήσουν ένα άλλο, κοινωνικό ζήτηµα.
Η εµπειρία έχει δείξει ότι σε βάθος χρόνου γίνεται αυτή η συγκέντρωση και αυτό έχει συµβεί σε όλους τους κλάδους που έχω περάσει. Έχω δει ότι σε βάθος χρόνου οι µικροί εξαγοράζονται από τους πιο µεγάλους ώστε οι µεγάλοι να έχουν µια διαπραγµατευτική δύναµη µεγαλύτερη. Νοµίζω ότι είναι µια ιστορία εξελικτική που δύσκολα θα αποφύγουµε.
Απαιτεί κίνητρα για να δουλέψει η νέα ΚΑΠ
«Με όλες τις δυσκολίες που έχει η Ευρώπη ως ήπειρος, η θέση της Yara είναι ότι η ΕΕ αλλά και κάθε αγορά ή κάθε πολιτικός φορέας ανά χώρα που αποφασίζει, πρέπει να αρχίσει να δίνει κίνητρα. Χωρίς κίνητρα δεν θα δουλέψει η νέα ΚΑΠ. Η Yara έχει δηµοσιεύσει ένα µανιφέστο µε 7 συγκεκριµένους πυλώνες. Επτά πυλώνες που ορίζουν συγκεκριµένες δράσεις για τον µετασχηµατισµό της γεωργίας. Ποια θα πρέπει δηλαδή να είναι η εφαρµογή αυτών των κανονισµών ώστε να ευηµερεί ο αγρότης και να µπορεί να υιοθετήσει αυτή την αναγεννητική προσέγγιση.»
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
