Τα τελευταία χρόνια, στους κύριους εχθρούς της καλλιέργειας έχει προστεθεί και το κολεόπτερο Diabrotica virgifera. Το έντομο είναι αρκετά επιθετικό και προκαλεί σοβαρή μείωση στην παραγωγή και στην ποιότητα του καλαμποκιού. Η ζημιά που προκαλεί στη ρίζα έχει ως αποτέλεσμα τα φυτά να πλαγιάζουν.
Βιολογία: Έχει μία γενιά το έτος. Το έντομο διαχειμάζει ως ωο στο έδαφος. Η απόθεση των ωών παρατηρείται από τον Αύγουστο έως τον Σεπτέμβρη. Η εκκόλαψη ξεκινάει την άνοιξη (Απρίλιο-Μάιο), οι νεαρές προνύμφες προσελκύονται από τις ρίζες του αναπτυσσόμενου αραβοσίτου και τις προσβάλλουν. Τα ενήλικα άτομα εμφανίζονται από τα τέλη Ιουνίου μέχρι και τον Οκτώβρη και μπορούν να εξαπλωθούν σε μεγάλες αποστάσεις. Συνήθως, τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στις περιοχές που ο αραβόσιτος καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά ως μονοκαλλιέργεια.
Μορφολογία: Οι προνύμφες έχουν χρώμα λευκοκίτρινο και καφέ κεφαλική κάψα και μπορούν να φτάσουν τα 10-18 mm σε μήκος. Τα ενήλικα άτομα έχουν μήκος που φτάνει τα 5-6 mm με πρασινοκίτρινο χρωματισμό και στα έλυτρα φέρουν επιμήκεις ραβδώσεις.
Τη μεγαλύτερη ζημιά στην καλλιέργεια την κάνουν οι προνύμφες των εντόμων στο υπόγειο μέρος του φυτού. Οι νεαρές προνύμφες τρέφονται με τους σπαρμένους σπόρους και τις πλάγιες ρίζες, ενώ οι πιο ανεπτυγμένες ορύσσουν στοές στο εσωτερικό των ριζών και στο λαιμό. Με την προσβολή, επηρεάζεται η πρόσληψη του νερού και των θρεπτικών στοιχείων και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να παρατηρηθούν δευτερογενείς προσβολές από άλλα παθογόνα και να πλαγιάσουν. Τα ενήλικα άτομα τρέφονται με τον σπάδικα και τους ανθήρες του καλαμποκιού μειώνοντας σημαντικά την καρπόδεση.
Ως πρώτες ενδείξεις της παρουσίας του εντόμου θεωρούνται:
- Ομάδες πλαγιασμένων φυτών που στηρίζονται το ένα πάνω στο άλλο
2. Η παρουσία στοών στο εσωτερικό της ρίζα
Καλλιεργητικά μέτρα
Η μονοκαλλιέργεια και η εντατική καλλιέργεια προκαλούν μεγάλα προβλήματα λόγω της σταδιακής αύξησης των πληθυσμών του εντόμου. Συνεπώς, ως πρώτο και κυριότερο μέτρο προτείνεται ένα τριετές σύστημα αμειψισποράς με καλλιέργειες όπως βαμβάκι, ηλίανθος και χειμερινά ψυχανθή.
Επιπλέον, οι πρωιμότερες σπορές μπορούν να περιορίσουν την προσβολή από το κολεόπτερο καθώς την περίοδο που θα εκκολαφθούν οι προνύμφες τα φυτά θα έχουν ισχυρότερο ριζικό σύστημα και θα έχουν μεγαλύτερη ανοχή στο έντομο. Γι’ αυτό το καλλιεργητικό μέτρο θα πρέπει να δοθεί προσοχή, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή καλλιέργειας, αφού το καλαμπόκι είναι πολύ ευαίσθητο στους ανοιξιάτικους παγετούς.
Προσοχή, επίσης, θα πρέπει να δοθεί και στην ορθολογική λίπανση και άρδευση της καλλιέργειας, έτσι ώστε να δημιουργηθούν υγιή και ανεπτυγμένα φυτά με ισχυρό ριζικό σύστημα.
Για τη μείωση του πληθυσμού του Diabrotica θα πρέπει να καθαρίζονται τα γεωργικά μηχανήματα από υπολλέιματα εδάφους, όταν μετακινούνται σε μη μολυσμένα χωράφια και να υπάρξει σωστή διαχείριση των ζιζανίων.
Τέλος, η εγκατάσταση δικτύου φερομονικών παγίδων στα μέσα Μαϊου, οι οπτικοί έλεγχοι στους αγρούς και η καταγραφή της πτήσης του εντόμου κάθε δεκαπενθήμερο, μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τον πληθυσμό του εντόμου και το χρόνο επέμβασης με χημικά εντομοκτόνα.
To Diabrotica αντιμετωπίζεται μαζί με άλλα έντομα εδάφους, όπως τα σιδηροσκούληκα, με την εφαρμογή στο σπόρο ή στο έδαφος κατά τη σπορά εγκεκριμένων εντομοκτόνων (συνήθως κοκκώδη). Η αποτελεσματικότητα των εντομοκτόνων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο πληθυσμός των εντόμων, ο τύπος του εδάφους, η δόση εφαρμογής του εντομοκτόνου, το υβρίδιο καλαμποκιού και τέλος οι επικρατούσες κλιματικές συνθήκες.
Σε κάθε περίπτωση να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Οι εικόνες των συμπτωμάτων είναι απλώς ενδεικτικές και σκοπό έχουν την καλλίτερη κατανόηση των ζημιών από τους καλλιεργητές.
Για θέματα διάγνωσης πάσης φύσεως προσβολών των φυτών, οι καλλιεργητές σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να απευθύνονται άμεσα σε εξειδικευμένους γεωπόνους.
ΠηγέςMatthews G., 2003, INTEGRATED PEST MANAGEMENT | Practice, encyclopedia of Applied Plant Sciences pp. 609-614
Ενημερωτικό υλικό από Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Σερρών και το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Καβάλας.
