Μία νέα διάσταση της πολιτικής δασµών στην αγροτική οικονοµία που ενδεχοµένως να αλλάξει τη στρατηγική η οποία ακολουθείται εδώ και χρόνια, ανιχνεύουν οι επιφανείς οικονοµολόγοι. Όπως φαίνεται µετά τις πρόσφατες εµπειρικές µελέτες εντός ΕΕ, τα προϊόντα που ουσιαστικά προστατεύονται από τους δασµούς δεν είναι αυτά στα οποία επιβάλλονται, αλλά µειώνονται οι εισαγωγές σε «άσχετα» προϊόντα εκτός εµπορικής δασµολογικής πολιτικής όπως τα οπωροκηπευτικά, ο καπνός, τα τροπικά φρούτα και τα µεταποιηµένα τρόφιµα. «Ο λόγος ακόµα δεν έχει εντοπιστεί αλλά σίγουρα αξίζει να ασχοληθούν οι αρχές µε αυτό», αναφέρει ο διακεκριµένος αγροοικονοµολόγος, Άλαν Μάθιους αναλύοντας τους δασµούς της ΕΕ µε αφορµή την επικείµενη Υπουργική ∆ιάσκεψη του ΠΟΕ στο Καζακστάν τον Ιούνιο του 2020.
Όπως αναφέρει ο ίδιος, οι συζητήσεις για τη γεωργία στον ΠΟΕ θα επικεντρωθούν στην εγχώρια στήριξη, αν και µε ελάχιστες πιθανότητες να σηµειωθεί σηµαντική πρόοδος. Και πάλι όµως, αν και σε προηγούµενες διαβουλεύσεις, η ΕΕ ήταν διατεθειµένη να µειώσει τους δεσµευµένους γεωργικούς δασµούς, τελικά δεν είχε επιτυχία το εγχείρηµα.
Πρόσφατα δηµοσιεύθηκε από τον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου η µελέτη ανασκόπησης για την ευρωπαϊκή εµπορική πολιτική για το έτος 2019, µια µελέτη που επαναλαµβάνεται ανά δυο χρόνια. Αν και η προστασία των εισαγωγών δεν είναι η κύρια προτεραιότητα των µελών του ΠΟΕ στις διαβουλεύσεις για την αγροτική πολιτική, οι έντονες συζητήσεις για τις γεωργικές παραχωρήσεις κατά τις διαπραγµατεύσεις των συµφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, µαρτυρούν τη συνεχιζόµενη σηµασία του.
Οι γεωργικοί δασµοί αποτελούν, πλέον, µέρος του κοινού εξωτερικού δασµολογίου της ΕΕ (CET) και οι αλλαγές, που τους επηρεάζουν, εξαρτώνται περισσότερο από γενικές πρωτοβουλίες εµπορικής πολιτικής (π.χ. συµφωνίες ελευθέρων συναλλαγών µε τρίτες χώρες) παρά από ειδικά γεωργικά θέµατα. Κατά συνέπεια, η γεωργική παραγωγή στην ΕΕ θα µπορούσε να ήταν εντελώς διαφορετική αν δεν υπήρχαν επιπλέον δασµοί.
Πιο συγκεκριµένα, o Άλαν Μάθιους αναφέρει ότι «συνολικά οι δασµοί της ΕΕ για τα γεωργικά τρόφιµα καταλήγουν στην κατάργηση εισαγωγών ύψους 20,3 δις ευρώ (περίπου το 14% των προβλεπόµενων εµπορικών συναλλαγών). Εάν οι δασµοί µηδενιστούν, αυτό θα αντισταθµιστεί εν µέρει από την αλλαγή των προτιµήσεων κατά περίπου 1,6 δισ. ευρώ».
Άλλη µια επίπτωση των εµπορικών προτιµήσεων είναι ότι ορισµένοι εξαγωγείς επωφελούνται από υψηλά επίπεδα προστασίας της ΕΕ λόγω του ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος. Μια πρόταση για την επερχόµενη ∆ιάσκεψη του ΠΟΕ, θα ήταν η µετατροπή των ειδικών και σύνθετων δασµών σε απλά ποσοστά κατ’ αξία. Μια τέτοια αλλαγή θα καθιστούσε τη δασµολογική διάρθρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης πιο διαφανή για τις επικείµενες γεωργικές διαπραγµατεύσεις.
