Ξηρασία, πόλεμος, ακριβές μεταφορές κρατούν στα ψηλά καλαμπόκι, σιτηρά

Την ίδια στιγμή, οι μικρές σοδειές σιτηρών στην ΕΕ αναμένουν μια υποσχόμενη συγκομιδή στη Βόρεια Αμερική, η οποία όμως σε κάθε περίπτωση βρίσκει εξαντλημένα αποθέματα και υψηλή παγκόσμια ζήτηση. Στο μεταξύ, η Ρωσία αναφέρει πλέον προβληματική παραγωγή σιτηρών, αντίθετα με τις αρχικές εκτιμήσεις προ ενός μήνα που ήθελαν συγκομιδή ρεκόρ και εισάγει δασμούς που καθιστούν κατά 13% ακριβότερες τις τιμές εξαγωγές δημητριακών από τη Ρωσία.

Ξεράθηκαν τα βοσκοτόπια

Οι ισορροπίες στην αγροτική παραγωγή της Ευρώπης διαμορφώνουν ένα κλίμα πιο καυτό από όσο υπαγορεύει ένα από τα πιο θερμά καλοκαίρια στην ιστορία του μπλοκ, με τον καύσωνα να έχει φέρει στα όρια τους τις παραγωγικές ζώνες από την Πορτογαλία μέχρι και την Ιταλία. Και αυτό γιατί στις ανυπέρβλητες -σε πολλές περιπτώσεις- δυσκολίες που φέρνουν οι υψηλές θερμοκρασίες και η παρατεταμένη ξηρασία για τις καλλιέργειες, έρχεται να προστεθεί η έντονη μεταβλητότητα των αγορών αγροτικών εμπορευμάτων και τα επίμονα ζητήματα με αυξημένα κόστη παραγωγής.

Σε πρώτο πλάνο τα τελευταία 24ωρα έχει έρθει η κατάσταση στην κτηνοτροφική παραγωγή της Ε.Ε., αφού το κύμα καύσωνα και ξηρασίας καθιστά πλέον αδύνατη τη βοσκή των ζώων στα λιβάδια του μπλοκ, κάτι που υποχρεώνει τις μονάδες σε αγορά υψηλότερων ποσοτήτων ζωοτροφών για να καλύψουν άμεσες ανάγκες του ζωικού κεφαλαίου.

Ενδεικτικό της κατάστασης, οι εικόνες που δείχνουν ελικόπτερα πυρόσβεσης να μεταφέρουν νερό από ταμιευτήρες και λίμνες στα λιβάδια των συνήθως καταπράσινων τέτοιο καιρό Ελβετικών Άλπεων προκειμένου να μην υπάρξουν απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο λόγω έλλειψης νερού και βοσκής. Με αντίστοιχο τρόπο είχαν επιχειρήσει να αντιμετωπίσουν την κατάσταση οι αρχές της χώρας το 2018, όταν επίσης ένας επίμονος καύσωνας είχε ταλαιπωρήσει ζώα και κτηνοτρόφους, ωστόσο όπως μεταδίδουν τα διεθνή Μέσα, η φετινή περίπτωση είναι χειρότερη.

Το υδατικό στρες έχει λυγίσει τα καλαμπόκια και τις υπόλοιπες καλλιέργειες που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης στην Κεντρική Γερμανία, ολόκληρη τη Γαλλία, την ανατολική Ουγγαρία, τους κάμπους της Ιταλίας και την Ιβηρική Χερσόνησο.

Ζήτημα επάρκειας ζωοτροφών

Υπό αµφισβήτηση τίθεται πλέον η επάρκεια ζωοτροφών για τον προσεχή χειµώνα στην Γερµανία, όπου οι οργανώσεις κτηνοτρόφων εκτιµούν πως το υφιστάµενο λόγω των δεδοµένων της αγοράς πρόβληµα θα ενταθεί τους επόµενους µήνες εξαιτίας της ξηρασίας. Όπως µεταδίδουν τα γερµανικά µέσα, αρκετά λιβάδια και βοσκοτόπια έχουν ξεραθεί, σε µια εξέλιξη που περιορίζει σηµαντικά τη διαθεσιµότητα τροφής για τα µη σταβλιζόµενα ζώα, αυξάνοντας τις απαιτήσεις των κτηνοτρόφων για ζωοτροφές σε µια περίοδο που συνήθως δεν τίθεται τέτοιο ζήτηµα. Παράλληλα, οι καιρικές συνθήκες έχουν κόψει σηµαντικά τις αποδόσεις από τη δεύτερη και τρίτη κοπή τριφυλλιού σε αρκετές περιοχές της χώρας, κάτι που συνεπάγεται µειωµένη προσφορά τους χειµερινούς µήνες. Επιπλέον, η ξηρασία έρχεται να δυσκολέψει την υπόθεση της καλλιέργειας του καλαµποκιού, αφού παρά το γεγονός ότι σαν φυτό είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερµοκρασίες, οι µεγάλες απαιτήσεις άρδευσης σε µια στενότητα υδάτινων πόρων, έρχονται να περιπλέξουν την κατάσταση. Σύµφωνα µε επίσηµες µετρήσεις, σχεδόν ολόκληρος ο χάρτης της Γερµανίας βάφεται στο πορτοκαλί και το κόκκινο, κάτι που σηµαίνει ότι το υδατικό στρες των φυτών είναι παρόν σε κάθε κρατίδιο της χώρας, ενώ σε ορισµένες παραγωγικές ζώνες η κατάσταση είναι χειρότερη.

Στο 20% η μείωση για το γαλλικό καλαμπόκι

Τα 2/3 των αγροτικών περιφερειών της Γαλλίας βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης, ενώ μόλις δύο Νομοί από τους 96 της χώρας δεν έχουν ενεργοποιήσει περιορισμούς στη χρήση νερού.

Αυτή η επίμονη ξηρασία στη Γαλλία, έρχεται να ρίξει ακόμα και κάτω από τους 12 εκατ. τόνους τις προοπτικές παραγωγής καλαμποκιού έναντι των 15,53 εκατ. τόνων πέρυσι, σε μια συνθήκη που επιτρέπει ανοδικές πιέσεις στις τιμές σιτηρών στο γαλλικό χρηματιστήριο εμπορευμάτων. Στην αρχή της δεύτερης εβδομάδας του Αυγούστου λοιπόν, η τιμή για το μαλακό σιτάρι παράδοσης τον Σεπτέμβριο του 2022 διαμορφώνεται στα 342 ευρώ ο τόνος, ενώ τα συμβόλαια καλαμποκιού για παράδοση τον προσεχή Νοέμβριου διαμορφώνονται στα 327 ευρώ ο τόνος, όσο τα περσινά καλαμπόκια που ξεφορτώνονται στο λιμάνι του Μπορντό έχουν τιμή σποτ στα 332 ευρώ. 

Στέγνωσε ο Δούναβης, χωρίς νερό τα χωράφια

Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα πλησιαζει η στάθμη του νερού και στον Δούναβη. Στην περιοχή Καλαφάτ της Ρουμανίας,  λόγω της ξηρασίας εμφανίστηκε στη μέση του ποταμού ένα μικρό νησί από άμμο. παό την επερχόµενη σοδειά, σε µια προσπάθεια να εξασφαλίσει κατά προτεραιότητα τις ανάγκες της εσωτερικής της αγοράς, η Ρουμανία ανακοίνωσε πως θα εξάγει λιγότερο καλαµπόκι και ηλίανθο, αφού τα καιρικά δεδοµένα έχουν χτυπήσει ανεπανόρθωτα τις σοδειές της χώρας. Η εξέλιξη αυτή είναι καθοριστικής σηµασίας για τις ισορροπίες στην ευρωπαϊκή αγορά, αφού η χώρα ήταν κατά την προηγούµενη εµπορική περίοδο ο βασικός εφοδιαστής καλαµποκιού της Ε.Ε σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία, εξάγοντας 6,3 εκατ. τόνους καλαµποκιού τόσο εντός όσο και εκτός του µπλοκ. Βουλγαρία, Γαλλία και Πολωνία συνδυαστικά είχαν εξαγωγές της τάξης των 1,5 εκατ. τόνων (0,6 για τη Βουλγαρία, 0,5 Γαλλία και 0,4 Πολωνία).

Αρχικά η χώρα ανέµενε µια παραγωγή 14 εκατ. τόνων για το καλαµπόκι, ωστόσο οι τελευταίες µετρήσεις δείχνουν πως η χώρα µετά βίας θα συγκοµίσει 8 εκατ. τόνους. Η χώρα έχει εισάγει αυστηρούς περιορισµούς στη χρήση νερού. Σηµειώνεται ότι η χώρα υπολείπεται σηµαντικά στην ανάπτυξη αρδευτικού δικτύου, σε µια συνθήκη που έρχεται να επιδεινώσει την κατάσταση που έχει επιβάλλει ο καλοκαιρινός καύσωνας.

Αυξάνει 13% τον δασμό εξαγωγής σιτηρών η Ρωσία από 10 Αυγούστου

Μικρότερη των προσδοκιών δείχνει πλέον η ρωσική σοδειά σιτηρών, με τη χώρα να ενεργοποιεί αυξημένο δασμό εξαγωγής από τις 10 Αυγούστου, σε μια εξέλιξη που έρχεται να περιορίσει τις διαθέσιμες ποσότητες σιτηρών από τη Ρωσία στις διεθνείς αγορές, αλλά και να «χτυπήσει» τις ανταγωνιστικές τιμές με τις οποίες έβγαιναν το προηγούμενο διάστημα οι εξαγωγείς της Μαύρης Θάλασσας.

Στο μεταξύ, αν και η θαλάσσια οδός για τα περσινά αποθέματα των ουκρανικών σιτηρών παραμένει ανοιχτή και οι δύο πλευρές (Ρωσία-Ουκρανία) φαίνεται να σέβονται τους όρους της συνθήκης, παραμένει έντονο το πρόβλημα των logistics, αφού ακόμα οι ποσότητες και οι ρυθμοί απελευθέρωσης των σιτηρών από τα σιλό των λιμανιών δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των αγορών. Αυτό τουλάχιστον σχολιάζουν αναλυτές της ευρωπαϊκής αγοράς σιτηρών, στον απόηχο ειδήσεων που θέλουν τα καράβια που φορτώνονται από τα σιλό στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας να αυξάνονται. Οι αναχωρήσεις φορτηγών πλοίων φορτωμένων με δημητριακά και φυτικά έλαια από τα ουκρανικά λιμάνια συνεχίζονται με αργούς ρυθμούς και τέσσερα πλοία να αποχωρούν από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα την Κυριακή 8 Αυγούστου.

Τοσκάνη χωρίς κρασί – ελαιόλαδο και Πάδος χωρίς ρύζι

Οι αγρότες στην Τοσκάνη, την καρδιά της πολυβραβευμένης ιταλικής βιομηχανίας οίνου και ελαιολάδου, έχουν εξαντλήσει κάθε μέσο προστασίας των καλλιεργειών τους από τον καύσωνα και την ξηρασία και πλέον περιορίζονται στο να περισώσουν κάποια ψήγματα από τις επερχόμενες σοδειές στα αμπέλια και τους ελαιώνες τους. Τα προβλήματα εκτείνονται στην κοιλάδα του Πάδου, όπου οι αρδευόμενες από τον ποταμό καλλιέργειες αντιστοιχούν στο 40% των τροφίμων που παράγονται στην γειτονική χώρα. Δεν αποκλείεται σε ορισμένες από τις περιοχές που αντλούν νερά από τον Πάδο για άρδευση καλλιεργειών, η ζημιά λόγω της λειψυδρίας να είναι καθολική, εκτός και αν υπάρξουν δομικές αλλαγές τόσο στα καιρικά δεδομένα όσο και στον τρόπο της θεσμικής διαχείρισης της κατάστασης, αφού προς το παρόν έχουν ενεργοποιηθεί αυστηρές προϋποθέσεις άντλησης υδάτων.

Μεγαλύτερος φαίνεται ότι θα είναι ο αντίκτυπος στις καλλιέργειες καλαμποκιού και ρυζιών, που έχουν υψηλές απαιτήσεις σε νερό. Ειδικά για το ρύζι, η ζημιά αναμένεται ότι θα ξεπεράσει το 50%. Τα προβλήματα για τους παραγωγούς δεν σταματούν εδώ, αφού και οι γεωτρήσεις έχουν γίνει απαγορευτικές, τόσο εξαιτίας του κόστους ενέργειας που απαιτείται για να τρέξουν οι γεννήτριες, όσο και της εισχώρησης θαλασσινού νερού από την Αδριατική στο Δέλτα του Πάδου, με τις πομώνες να αντλούν κυριολεκτικά αλατόνερο.

Ήδη η τιμή καλαμποκιού στην αγορά της Μπολόνια έχει ενισχυθεί σε τρεις συνεχόμενες συνεδριάσεις, με την τελευταία τιμή να διαμορφώνεται στα 385 ευρώ ο τόνος.