Αστάθεια αγορών, κόστη εισροών δίνουν νόημα στα ειδικά πριμ σπορών

Αστάθεια αγορών και κόστη εισροών δίνουν νόημα στα ειδικά πριμ φθινοπωρινών

Τα δεδοµένα της φετινής συγκυρίας έχουν ως εξής: Οι αγρότες εξέρχονται από µια εµπορική περίοδο υψηλών τιµών σε όλο το εύρος των εκτατικών καλλιεργειών µε ισχυρή παρουσία στους ελληνικούς κάµπους (σκληρό σιτάρι, καλαµπόκι, βαµβάκι). Εισερχόµενοι τώρα στον προγραµµατισµό για την επερχόµενη εµπορική περίοδο (2023), οι αγρότες βρίσκονται αντιµέτωποι µε µια συνθήκη υψηλών τιµών στα εφόδια, ενώ η διεθνής εικόνα των αγορών δεν προϊδεάζει προς το παρόν για θετικές εξελίξεις. Για την ακρίβεια, η πορεία των αγορών τις τελευταίες εβδοµάδες, φαίνεται να προεξοφλεί ότι οι τιµές δεν θα είναι σε καµία περίπτωση καλύτερες από αυτές που διαµορφώθηκαν τους προηγούµενους µήνες. Συνεπώς, το ρίσκο των φετινών σπορών, τόσο των εν εξελίξει φθινοπωρινών όσο και εκείνων την επόµενη άνοιξη, είναι ίσως το υψηλότερο των τελευταίων ετών.

Αναζήτηση εγγυήσεων

Μπροστά σε αυτήν την αγωνία, όλοι οι αγρότες αναζητούν µια εξασφάλιση στο πεδίο των επιδοτήσεων. Ίσως αυτό να εξηγεί σε σηµαντικό βαθµό και την µεγάλη απήχηση που είχαν τα πρόσφατα δηµοσιεύµατα της Agrenda αναφορικά µε τα ειδικά πριµ από το νέο πρασίνισµα τα οποία εξασφαλίζουν συγκεκριµένες καλλιεργητικές επιλογές. Στον φάκελο της σηµερινής Agrenda, υπάρχει µια αναλυτική αναφορά στις εν λόγω δυνατότητες σποράς.

Αν για παράδειγµα, ένας αγρότης επιλέξει την σπορά µιας εκ των λεγόµενων ανθεκτικών ποικιλιών στην κατηγορία των σιτηρών, όπως το Tritordeum (το σιταροκρίθαρο) εξασφαλίζοντας ένα πριµ της τάξης των 60 ευρώ το στρέµµα, µε δεδοµένο µάλιστα ότι οι ανάγκες του σε εισροές είναι µικρότερες έναντι του σκληρού σίτου ή του κριθαριού και σε σηµαντικό βαθµό καλύπτονται από το εν λόγω πριµ, αρκεί µια «φυσιολογική» τιµή διάθεσης του προϊόντος για ένα εισόδηµα κοντά σε ό,τι απέδωσε την τελευταία χρονιά η καλλιέργεια σκληρού.

Πρόκειται µε άλλα λόγια, για ένα δίχτυ ασφαλείας το οποίο ακόµα και σε περίπτωση υποχώρησης των διεθνών τιµών στα αγροτικά εµπορεύµατα, κατοχυρώνει έναν βαθµό οικονοµικής βιωσιµότητας της εκµετάλλευσης.

Μια άλλη λύση εξασφάλισης, είναι και οι συµφωνίες συµβολαιακής καλλιέργειας, µε το ενδιαφέρον των παραγωγών να είναι αυξηµένο, σύµφωνα µε το ρεπορτάζ, τόσο για το σκληρό σιτάρι όσο και για το κριθάρι βυνοποίησης, αφού και στις δύο περιπτώσεις έχει γίνει γνωστή µια ελάχιστη εγγυηµένη τιµή. Υπενθυµίζεται ότι για το σκληρό σιτάρι τα συµβόλαια που ακούστηκαν πριν από µερικές εβδοµάδες αφορούν σε 35 λεπτά + 3 λεπτά µπόνους ποιότητας, δηλαδή 38 λεπτά το κιλό, ενώ για το κριθάρι συζητείται τα τελευταία 24ωρα το επίπεδο των 24 ή 25 λεπτών το κιλό. Και στις δύο περιπτώσεις, οι αγρότες εκτιµούν ότι τουλάχιστον µε τον τρόπο αυτό καλύπτεται τουλάχιστον η δαπάνη καλλιέργειας, οπότε περιορίζονται τα περιθώρια ζηµίας.

Ελλείψεις στο κριθάρι

Η εικόνα που καταφθάνει από τα καταστήµατα εφοδίων, θέλει προς το παρόν οµαλούς ρυθµούς εφοδιασµού των παραγωγών µε τις απαιτούµενες εισροές για τη φθινοπωρινή σπορά που τρέχει. Με εξαίρεση ορισµένες ποικιλίες σκληρού σίτου, δεν έχουν αναφερθεί αξιόλογες ελλείψεις σε σπόρο, ο οποίος φέτος έχει κατοχυρώσει την τιµή των 90 λεπτών το κιλό, ενώ η διάθεση γίνεται σύµφωνα µε τις απαιτήσεις για το καρτελάκι της νέας ΚΑΠ, των 18 κιλών.

Οι ανακοινώσεις των βιοµηχανιών για τιµή 35+3 λεπτά το κιλό, προς το παρόν λειτουργούν υπέρ της καλλιέργειας. Από την άλλη, το υψηλό ενδιαφέρον για σπορά κριθαριού που πυροδότησε τόσο η συνδεδεµένη όσο και η τιµή του προϊόντος στα τελευταία αλώνια, σε συνδυασµό µε τις απαιτήσεις για 18κιλο καρτελάκι, έχουν ως αποτέλεσµα την καταγραφή ορισµένων ελλείψεων στους σπόρους που αναζητούν οι παραγωγοί. Σύµφωνα µε το ρεπορτάζ, η τιµή του σπόρου κυµαίνεται ανάµεσα στα 70 µε 75 λεπτά το κιλό, ενώ λίγο πιο πάνω (75 µε 80 λεπτά το κιλό) διαµορφώνεται η τιµή του σπόρου για το µαλακό σιτάρι.

Σε κάθε περίπτωση, τα περίπου 2 εκατ. στρέµµατα µε σκληρό σιτάρι που καλλιεργούνται κατά µέσο όρο µε πιστοποιηµένο σπόρο, σίγουρα καλύπτονται από την παραγωγή που έχουν ετοιµάσει η εταιρείες σποροπαραγωγής. Πέρυσι, οι εκτάσεις µε σκληρό σιτάρι στη χώρα µας προσέγγισαν τα 3,6 εκατ. στρέµµατα περίπου και αναµένεται ότι γύρω από αυτόν τον αριθµό θα κυµανθούν και φέτος.

Στην περίπτωση του κριθαριού, ο µέσος όρος της τριετίας 2018-2020 βάσει της οποίας έγινε ο σχεδιασµός της συνδεδεµένης ενίσχυσης, αφορά σε 800.000 περίπου στρέµµατα, εκ των οποίων το 60% περίπου αναµένεται ότι θα καλλιεργηθούν µε πιστοποιηµένο σπόρο. Πάντως για το 2021, τα πρώτα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους οι εταιρείες, δείχνουν ότι στη χώρα καλλιεργήθηκαν αρκετά λιγότερα στρέµµατα, κάτω από 600.000. Για το µαλακό σιτάρι, οι εκτάσεις διαµορφώνονται σε περίπου 550.000 στρέµµατα ετησίως, ενώ και εδώ οι ζήτηση για πιστοποιηµένο σπόρο υπολογίζεται στο περίπου 60% των εκτάσεων.

Το δυνατό ευρώ σβήνει τα κέρδη στο βαµβάκι

Με τη διεθνή τιµή βάµβακος να δοκιµάζει την κατοχύρωση των 90 σεντς ανά λίµπρα για τα συµβόλαια ∆εκεµβρίου που λήγουν σε µερικές ηµέρες, συµπίπτει η ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου, µε την ισοτιµία, έπειτα από αρκετές εβδοµάδες κατά τις οποίες το ευρώ διατηρήθηκε κάτω από το 1 δολάριο, να προσεγγίζει πλέον τα 1,05 δολάρια και να σβήνει έτσι µεγάλο µέρος της ανάκαµψης στις τιµές.

Αρκετοί παραγωγοί που ανέµεναν ένα ανοδικό γύρισµα στην αγορά βάµβακος, αν και δικαιώθηκαν από τις εξελίξεις των τελευταίων δύο εβδοµάδων, βλέπουν τώρα τις τιµές που ανακοινώνουν τα εκκοκκιστήρια να µην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους, µιας και η παράλληλη ενίσχυση του ευρώ, η οποία λίγο πολύ αιφνιδίασε τον κλάδο, κόβει από την τιµή. Συγκεκριµένα, µε το ευρώ να έχει κερδίσει περίπου 6-7 σεντς του δολαρίου, επιφέρει µια ανάλογη µείωση στην τιµή του σύσπορου, τη στιγµή που η διεθνής τιµή από τα 85 σεντς ανά λίµπρα την περασµένη εβδοµάδα, βρίσκεται πλέον στα 90 σεντς.

Υπό πίεση η ευρωπαϊκή αγορά σιτηρών

Η ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου, η οποία έχει επιταχυνθεί ήδη από τις αρχές της περασµένης εβδοµάδας, έφερε ένα κύµα πιέσεων στην ευρωπαϊκή αγορά σιτηρών, ιδίως στις τιµές του µαλακού σίτου και του καλαµποκιού. Η συγκυρία αυτή, συνέπεσε µε τις εξελίξεις στο µέτωπο των εξαγωγών των ουκρανικών σιτηρών, µε τους περισσότερους εµπλεκόµενους στις αγορές να θεωρούν δεδοµένη την ανανέωση της υφιστάµενης συµφωνίας.

Σ’ αυτό το περιβάλλον, οι τιµές των συµβολαίων ∆εκεµβρίου για το µαλακό σιτάρι στο χρηµατιστήριο εµπορευµάτων της Ευρώπης (Euronext), τα οποία µάλιστα έληξαν την περασµένη Τρίτη 15 Νοεµβρίου, βρέθηκαν στα χαµηλότερα επίπεδα από τον Σεπτέµβριο του 2022, κάτω από τα 320 ευρώ ο τόνος. Στα 316 ευρώ ο τόνος διαπραγµατεύονται πλέον τα συµβόλαια παράδοσης Μαρτίου 2023, ενώ ο Σεπτέµβριος του 2023, που αφορά στη νέα σοδειά, διαπραγµατεύεται πλέον στα 298,75 ευρώ ο τόνος, δηλαδή σε τιµές κάτω από τα 300 ευρώ, ένα επίπεδο που έχει να διασπαστεί εδώ και αρκετούς µήνες στην αγορά.

Πτωτικά κινείται η ευρωπαϊκή αγορά και στην περίπτωση του καλαµποκιού, µε τα ενεργά συµβόλαια Μαρτίου 2023 να βρίσκονται στα 306 ευρώ ο τόνος, όταν πριν από µερικές ηµέρες η αγορά δοκίµαζε τα 340 ευρώ, ενώ στα µη αναγραφόµενα στο ταµπλό πλέον, συµβόλαια Νοεµβρίου, είχε δοκιµάσει την ανοδική διάσπαση των 350 ευρώ ο τόνος. Η νέα σοδειά, όπως αποτυπώνεται στα συµβόλαια Νοεµβρίου 2023, βρίσκεται στα 288,25 ευρώ ο τόνος.