Γράφουν χάρτη σπορών η προτίμηση στο καλαμπόκι και η αγορά βάμβακος

Συνωστισμός για το  καλαμπόκι, ο γρίφος  της αγοράς βάμβακος  και η τιμή ασφαλείας  σε ηλίανθο γράφουν  τον χάρτη των σπορών

Ήδη προ ημερών, σχετικό ρεπορτάζ της Agrenda (φ. 901) έδειχνε πως τα οικονομικά δεδομένα από την καλλιέργεια καλαμποκιού είναι ελκυστικότερα εκείνων της καλλιέργειας βαμβακιού, με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς και χωρίς να υπολογίζονται η ειδική ενίσχυση βάμβακος και η νέα συνδεδεμένη για το καλαμπόκι.

Ωστόσο, με τις αγορές αγροτικών εμπορευμάτων να συντηρούνται σε ένα κλίμα υψηλής μεταβλητότητας, το ρίσκο που καλούνται να διαχειριστούν οι παραγωγοί όταν προσδιορίζεται στον άξονα των σημερινών τιμών που πληρώνει το εμπόριο, θυμίζει οδήγηση με τα μάτια στον καθρέφτη του αυτοκινήτου.

Με άλλα λόγια, είναι απαραίτητη μια στάθμιση των εκτιμήσεων που θέλουν τη διεθνή τιμή βάμβακος να έχει περισσότερα περιθώρια ανόδου μπροστά της, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση του καλαμποκιού. Για την ακρίβεια, αρκετοί άνθρωποι της αγοράς, έχουν την πεποίθηση πως οι τιμές παραγωγού στο καλαμπόκι θα δυσκολευτούν να διατηρηθούν στα σημερινά τους επίπεδα (κοντά στα 27 με 28 λεπτά το κιλό για χύμα). Τα συμβόλαια στην γαλλική αγορά καλαμποκιού για τη νέα σοδειά, διαπραγματεύονται σήμερα κοντά στα 260 ευρώ ο τόνος και εμφανίζουν μια διακύμανση ανάμεσα στα 255 και 270 ευρώ, όσο ταυτόχρονα εκφράζονται αμφιβολίες για τα περιθώρια παραγωγικότητας που υπάρχουν στην Ουκρανία, ενώ η χτυπημένη από την ξηρασία νέα σοδειά της Αργεντινής ευνοεί προς το παρόν τις τιμές στο παγκόσμιο εμπόριο.

Στην ελληνική περίπτωση όμως αναμένεται οι φθηνές εισαγωγές από τα Βαλκάνια να έχουν φέτος μεγαλύτερη παρουσία σε σχέση με την περσινή περίοδο, όταν η προβληματική σοδειά της κεντρικής Ευρώπης ενίσχυσε τη ζήτηση εκεί.

Ακόμα και έτσι όμως, αρκετοί παραγωγοί δείχνουν να προτιμούν φέτος το καλαμπόκι λόγω συνδεδεμένης. Τα 55 ευρώ το στρέμμα που έχουν υπολογίσει οι διαχειριστικές αρχές για 770.000 στρέμματα, ακόμα και με μια υποχώρηση των τιμών κάτω από τα 25 λεπτά το κιλό κάνουν αισθητή τη διαφορά σε σχέση με το βαμβάκι.

Συγκεκριµένα, µε αποδόσεις 400 κιλά το στρέµµα στο βαµβάκι και τιµή 62 λεπτά (σημερινή τιμή), το αποτέλεσµα είναι στα 248 ευρώ, λίγο πάνω από τα έξοδα της καλλιέργειας, σε περίπτωση που είναι ιδιόκτητες οι εκτάσεις. Αυτό αφήνει στον παραγωγό με τα 70-75 ευρώ της ειδικής ενίσχυσης.

Από την άλλη, το καλαµπόκι µε μια αυθαίρετη τιµή στα 23 λεπτά το κιλό (κάτω από τα 260 ευρώ ο τόνος που δίνει το χρηματιστήριο της Γαλλίας για το Νοέμβριο του 2023) και µετριοπαθείς αποδόσεις σε σχέση µε τις δυνατότητες που υπάρχουν σήµερα, πέριξ των 1.400 κιλών το στρέµµα, το αποτέλεσµα είναι 322 ευρώ. Αν αφαιρέσουµε τα 270 ευρώ της δαπάνης βάσει περσινών τιµολογίων, µένουν 50 ευρώ περίπου το στρέµµα, στα οποία προστίθεται συνδεδεµένη 55 ευρώ το στρέµµα, τουτέστιν χοντρικά 100 ευρώ το στρέμμα οικονομικό αποτέλεσμα.

Βέβαια, με το οικονομικό περιβάλλον ρευστό, τις πιέσεις του εμπορίου δεδομένες εξαιτίας της συνδεδεμένης αλλά και της διόρθωσης που πλήρωσαν από την τσέπη τους αρκετοί μεσίτες φέτος, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μια ανοδική αντίδραση στην αγορά βάμβακος θα μπορούσε εύκολα να καλύψει την ψαλίδα και από εκεί και έπειτα, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι τελικά το καλαμπόκι συμφέρει φέτος μόνο για έμπειρους παραγωγούς που ξέρουν να κυνηγούν αποδόσεις κοντά στους 2 τόνους το στρέμμα, κάτι το οποίο επιτρέπουν τα νέα υβρίδια και τα διαθέσιμα εφόδια που κυκλοφορούν στην αγορά.

Περιορισµένη  προσφορά εξακολουθεί να στηρίζει τις τιµές  αγροτικών προϊόντων, εκτιµά η Πειραιώς

Μπορεί ο γενικός δείκτης για τις τιµές των εµπορευµάτων να υποχώρησε σηµαντικά (-3,03%) σε µηνιαίο επίπεδο, ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων εµφάνισε οριακή ενίσχυση (+0,61%), σύµφωνα µε το ∆ελτίο Τιµών της Τράπεζας Πειραιώς, µε την τράπεζα να αποδίδει την κίνηση αυτή σε µια συνθήκη περιορισµένης προσφοράς. Ειδικά για το καλαµπόκι, οι τελευταίες εκτιµήσεις του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) για την παγκόσµια παραγωγή το 2022-2023 αναθεωρήθηκαν ελαφρά πτωτικά σε 1.151,4 εκατ. τόνους (από 1.155,9 εκατ. τόνους), προερχόµενες από πτωτική αναθεώρηση για την παραγωγή στην Αργεντινή (-5,0 εκατ. τόνους) και την Ουρουγουάη (-0,1 εκατ. τόνους), καθώς η ξηρασία αναµένεται να επηρεάσει την πρώιµη καλλιέργεια, µειώνοντας την προβλεπόµενη έκταση κατά 30% και 8,5% αντίστοιχα. Το παγκόσµιο εµπόριο αναµένεται ενισχυµένο σε 182,4 εκατ. τόνους (+1,3 εκατ. τόνους), µε τις εισαγωγές προς την ΕΕ να ενισχύονται (+2,0 εκατ. τόνους), φτάνοντας στο ρεκόρ του 2018-2019. Η κατανάλωση αναµένεται µειωµένη σε 1.162,4 εκατ. τόνους, όπως και τα αποθέµατα σε 295,3 εκατ. τόνους, διαµορφώνοντας τον δείκτη αποθέµατα/κατανάλωση οριακά χαµηλότερα σε 25,40% (από 25,43%).

Στρωµένος ο δρόµος της ανόδου στο βαµβάκι

Λίγο κράτησε ο ενθουσιασµός στο Χρηµατιστήριο Βάµβακος από τα αισιόδοξα στοιχεία ανάκαµψης των εξαγωγών, µε τη χρηµατιστηριακή τιµή να επιστρέφει στα γνώριµα επίπεδα µεταξύ των 82 και 85 σεντς ανά λίµπρα έπειτα από µια δοκιµή προσέγγισης των 88 σεντς. Αυτά τα επίπεδα τιµών, µε τη σηµερινή ισοτιµία ευρώ/δολάριο, µεταφράζονται σε τιµή σύσπορου ανάµεσα στα 63 µε 66 λεπτά το κιλό, την τιµή δηλαδή µε την οποία έκλεισε η προηγούµενη εµπορική περίοδος, η οποία άφησε αρκετούς Έλληνες παραγωγούς µε παράπονο.

Το µεγάλο ερώτηµα στη δεδοµένη συγκυρία και λίγες µόλις εβδοµάδες πριν τη δυναµική έναρξη των εαρινών σπορών, έχει να κάνει µε το κατά πόσο το βαµβάκι, πέραν της ειδικής ενίσχυσης µπορεί να εξασφαλίσει ένα θετικό οικονοµικό αποτέλεσµα στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις της χώρας για το 2023. Επίσης, δεν είναι ακόµα ξεκάθαρο το κατά πόσο συµφέρει να προχωρήσει κανείς από σήµερα σε προπώληση κάποιων ποσοτήτων όσο ο ∆εκέµβριος του 2023 κινείται χρηµατιστηριακά στα 83 σεντς η λίµπρα.

Φαίνεται πως χωρίς τα ποιοτικά πριµ αλλά και τις επιµελείς φροντίδες για αυξηµένες αποδόσεις (όσο ο καιρός το επιτρέπει), η χρονιά που ξεπροβάλλει θα είναι οριακή από άποψη οικονοµικών αποδόσεων.

Εστιάζοντας στα δεδοµένα της παγκόσµιας αγοράς, το περιβάλλον εξακολουθεί να µην αφήνει περιθώρια ανόδου. Οι δύο µεγαλύτεροι αγοραστές του ελληνικού βάµβακος, η Τουρκία και το Πακιστάν, εµφανίζουν σοβαρές δυσκολίες απορρόφησης εκκοκκισµένου βάµβακος. Πέρα από την τραγική φυσική καταστροφή στην γειτονική χώρα, ένα οικονοµικό δράµα αναπτύσσεται στο µακρινό Πακιστάν, το οποίο σύµφωνα µε το Bloomberg διαθέτει µόλις 2 δισ. δολάρια συναλλακτικό απόθεµα και απέναντι στη διατροφική επάρκεια, η διευκόλυνση των εκεί κλωστηρίων για ίνα δεν µπορεί να έχει προτεραιότητα.

Με αυτά τα δεδοµένα και για όσο το φάντασµα της ύφεσης επιµένει να πλανάται, τα περιθώρια ανόδου στο χρηµατιστήριο βάµβακος είναι λίγα. Από την άλλη, η νοµοτελειακή µείωση των στρεµµάτων που ήδη διαπιστώνεται στις ΗΠΑ, θα µπορούσε να βελτιώσει τα θεµελιώδη της αγοράς, ενώ µια επιστροφή της ζήτησης από περιοχές που δεν αντιµετωπίζουν δοµικά προβλήµατα µε µια παράλληλη αποδυνάµωση του υφεσιακού αφηγήµατος, θα µπορούσαν στα µέσα της καλλιεργητικής περιόδου να δώσουν πραγµατικά αξιόλογες ευκαιρίες φιξαρισµάτων στους Έλληνες βαµβακοπαραγωγούς.

Πρώτα σπορά, μετά οι τιμές στον ηλίανθο

Μουδιασµένοι παραµένουν οι παραδοσιακοί καλλιεργητές ηλίανθου της χώρας, καθώς η άµµος αρχίζει να σώνεται στην κλεψύδρα για την έναρξη της καλλιεργητικής σεζόν και το τοπίο είναι απολύτως θολό, σε ό,τι αφορά τις τιµές µε τις οποίες θα συναφθούν οι συµβάσεις φέτος.

Οι µεταποιητικές επικαλούµενες τη µεγάλη καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές, εξακολουθούν, τουλάχιστον επισήµως, να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους, µε συνέπεια να δηµιουργείται χώρος για την καλλιέργεια και τη διασπορά φηµών.

Με βάση τις ανεπίσηµες διαρροές, η πλειονότητα των µεταποιητών προσανατολίζεται να κινηθεί, φέτος, σε συµβάσεις µε τιµή ασφαλείας µεταξύ 40-45 λεπτών, ενώ φέρεται να υπάρχουν και ορισµένοι που το σκέφτονται για κάτι παραπάνω, χωρίς, όµως, να προσεγγίζουν τα 50 λεπτά που έπιασε το προϊόν πέρυσι.

Το περιβάλλον ρευστότητας, όµως, δεν επιτρέπει τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων από τους παραγωγούς. «Με το ράδιο αρβύλα δεν ευνοείται η καλλιέργεια. Με δεδοµένο ότι έχουµε και την κατρακύλα στις τιµές όλων των προϊόντων, δεν αποκλείεται να δούµε κάποια στρέµµατα που προορίζονται για τον ηλίανθο, τελικώς να µετατοπιστούν σε άλλες καλλιέργειες, όπως το καλαµπόκι, το οποίο ναι µεν είναι πιο δαπανηρό, αλλά δίνει περισσότερα κιλά παραγωγής και αφήνει ένα µεροκάµατο», εκτιµά ο Λάµπης Κουµπρίδης, πρόεδρος της ΕΑΣ Ορεστιάδας, µιας οργάνωσης που παίζει καθοριστικό ρόλο στην καλλιέργεια ηλίανθου.

Ο ίδιος θεωρεί πως το τοπίο θα ξεκαθαρίσει µετά τα µέσα Μαρτίου, µε την έναρξη της σποράς και στέλνει µήνυµα προς τους µεταποιητές να λάβουν υπόψη, πριν καταθέσουν προσφορές, ότι «την κατάσταση δυσκολεύει φέτος, παρά τη µείωση στην τιµή των λιπασµάτων, η αύξηση κατά 50% στο κόστος αγοράς φυτοπροστατευτικών και σπόρου σποράς».

Καλαμπόκι και σιτάρι κλέβουν στρέμματα από την καλλιέργεια

Μείωση των εκτάσεων του ηλίανθου προβλέπει και ο γεωπόνος ∆ηµήτρης Χατζηλούδης από την περιοχή του Τυχερού Έβρου. Όπως µας είπε ήδη οι εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν µε σιτάρι στον τοπικό κάµπο είναι αυξηµένες κατά 50% έως 70% σε σχέση µε πέρυσι και σίγουρα η καλλιέργεια έχει κλέψει γη και από τον ηλίανθο.

Ο παραγωγός Παναγιώτης Ζαπάρτας, από την περιοχή, επιβεβαιώνει αυτή τη στροφή προς τα σιτηρά, αλλά όπως διευκρινίζει «είναι κίνηση  κυρίως απελπισίας, διότι έχει λιγότερα έξοδα και παίρνει ο παραγωγός χρήµατα αµέσως, τον Ιούλιο. Αντίθετα, στο βαµβάκι και στο καλαµπόκι οι δαπάνες της καλλιέργειας είναι µεγαλύτερες κι αργείς να πληρωθείς».

Λιγότερα στρέµµατα ηλίανθου προβλέπεται να καλλιεργηθούν και στη ∆ράµα, εκτιµά ο πρόεδρος της τοπικής ΕΑΣ, Ιωάννης Κεσκίνογλου, µετά τα ανεπίσηµα «µηνύµατα» για τιµή φέτος στα 40-45 λεπτά. «Πέρυσι είχαµε γύρω στις 8.000 στρέµµατα, αλλά φέτος όλα δείχνουν πως θα είναι πιο κάτω. Ο κόσµος είναι µουδιασµένος και πολλοί θα πάνε προς το καλαµπόκι, δεδοµένου ότι υπάρχει και η επιδότηση», ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΑΣ ∆ράµας.

Ακόμα εκκρεμεί η κατανομή βιοντίζελ

«∆ιαρροές» για τιµές γύρω στα 40-42 λεπτά στο κιλό, µας µετέφερε ο παραγωγός Γιώργος Κούτλας από την Αλιστράτη Σερρών, ενώ ο Σάκης Καµπούρης από την Πέλλα, ο οποίος επέλεξε φέτος να καλλιεργήσει περισσότερα στρέµµατα ηλίανθο, επειδή στο καλαµπόκι το κόστος είναι υψηλότερο, ευελπιστεί να δοθεί η περσινή τιµή των 50 λεπτών το κιλό.

Ζεστό παραµένει το ενδιαφέρον για την καλλιέργεια στην Κοζάνη και την Πτολεµαΐδα, µε τον έµπορο γεωργικών εφοδίων, ∆ηµήτρη Χρηστίδη να σηµειώνει πως η περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται, αναµένεται να σπείρει περί τα 15.000 στρέµµατα µε ηλίανθο, όσα και πέρυσι.

Να σηµειωθεί πως σε ό,τι αφορά τις κατανοµές, πέρυσι ίσχυσε ότι και το 2021, δηλαδή 110.000 χιλιόλιτρα βιοντίζελ. Πηγές του χώρου, πάντως, τονίζουν ότι η κατανάλωση στην εγχώρια αγορά έχει αυξηθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια και σίγουρα θα δικαιολογούσε µια κατανοµή της τάξης των τουλάχιστον 150.000 χιλιόλιτρων, η οποία µε τη σειρά της θα έφερνε αύξηση των καλλιεργήσιµων εκτάσεων.