Μπάζει το σχέδιο ΕΕ για δασμούς σε ρωσικά λιπάσματα, ανοδικά οι τιμές πριν τις εαρινές σπορές στην Ελλάδα
Οι πρώτες προσφορές της νέας σεζόν που παίρνουν τα καταστήματα αγροτικών εφοδίων από τις εταιρείες του κλάδου, κάνουν λόγο για ελαφρά ανοδική τάση, η οποία εστιάζει κυρίως στα αζωτούχα, των οποίων οι τιμές επιβαρύνονται σ’ αυτή τη φάση από 20-40 ευρώ ο τόνος στη χονδρική.
Γενικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι η αγορά στην ευρωπαϊκή αγορά λιπασμάτων παραμένει ρευστή. Μια σειρά από παραμέτρους, μεταξύ των οποίων το κόστος ενέργειας (φυσικό αέριο), ο περιοριστικοί παράγοντες στις εισαγωγές από τη Ρωσία σε συνδυασμό με τη συζήτηση περί επιβολής δασμών της ΕΕ, όπως και οι νέες προδιαγραφές που τίθενται για εισαγωγές από Τρίτες χώρες (πιστοποιητικά CBAM για το αποτύπωμα του άνθρακα), διευκολύνουν τις ανοδικές τάσεις. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι σ’ αυτό το περιβάλλον συντηρείται μια παραφιλολογία που πιέζει τις τιμές προς τα πάνω, ακόμα και ανεξάρτητα από την προσφορά και τη ζήτηση, όπου ενδεχομένως να μην υπάρχουν αξιόλογες διαφοροποιήσεις.
Ξεφυλλίστε σε υψηλή ανάλυση το φύλλο 1004 της Agrenda
Αντιδρούν στους δασμούς οι ευρωπαίοι αγρότες
Με την πλάτη στον τοίχο αναμένεται να βρεθούν άλλη μια φορά οι ευρωπαίοι αγρότες από πιθανές κυρώσεις στα ρωσικά-λευκορωσικά λιπάσµατα που θα φέρουν αυξηµένα κόστη, όπως τουλάχιστον αναφέρουν στελέχη της Copa-Cogeca. Στον αντίποδα οι ευρωπαϊκές εταιρείες λιπασµάτων θεωρούν το σχέδιο της Κοµισιόν υποτονικό µε τον Leo Alders, πρόεδρο της Fertilizers Europe, να καλεί την ΕΕ να αυξήσει τους δασµούς στο 30% τουλάχιστον, µε επιπλέον αυξήσεις κάθε έξι µήνες.
Το αγροτικό λόμπι εκφράζει πάντως σοβαρές ανησυχίες σχετικά µε τις συνέπειες των νέων µέτρων που δροµολογεί η Κοµισιόν για δασµούς στα ρωσικά και λευκορωσικά λιπάσµατα κι αυτό γιατί όπως υποστηρίζεται δεν υπάρχει επί του παρόντος καµιά εγγύηση ότι το έλλειµµα που θα προκύψει και αν αυτό θα αντισταθµιστεί από την αύξηση της εγχώριας παραγωγής σε ανταγωνιστική τιµή.
Η κίνηση µε στόχο να περιορίσει τα έσοδα της Ρωσίας, να δώσει ώθηση στους Ευρωπαίους παραγωγούς λιπασµάτων και να αποφύγει αύξηση των τιµών εις βάρος τους, µέχρι στιγµής φαίνεται να µην ανταπεξέρχεται σε κανέναν από τους τρείς της στόχους.
Αυτά τα μέτρα θα αυξήσουν τις τιµές των λιπασµάτων κατά τουλάχιστον 40-45 ευρώ ανά τόνο για την επόµενη καλλιεργητική περίοδο. Αυτό θα ασκούσε πρόσθετη οικονοµική πίεση στις γεωργικές δραστηριότητες που ήδη αντιµετωπίζουν ένα δύσκολο οικονοµικό κλίµα. Οι συνέπειες για τη γεωργική παραγωγή, την ανταγωνιστικότητα και το εισόδηµα των αγροτών µπορεί να είναι καταστροφικές λένε οι ευρωπαϊκές αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca. «Για χρόνια, η Ευρώπη αγωνίζεται µε την ανεπαρκή παραγωγή λιπασµάτων για να καλύψει τη ζήτηση, καθιστώντας τις εισαγωγές αναπόφευκτες», αναφέρουν.
Η εφαρμογή του CBAM, του µηχανισµού προσαρµογής των συνόρων άνθρακα από την ΕΕ θα αυξήσει επίσης περαιτέρω το κόστος τόσο για την εγχώρια παραγωγή όσο και για τους προµηθευτές τρίτων χωρών που εισέρχονται στην αγορά της ΕΕ. Ενώ κατανοούµε τη νοµιµότητα των γεωπολιτικών λόγων που ωθούν την Επιτροπή να δράσει, ο γεωργικός τοµέας πρέπει να αντιµετωπίσει τις οικονοµικές συνέπειες αυτών των αποφάσεων.», αναφέρουν σε σχετική τους ανακοίνωση.
Η πρόταση της Επιτροπής, τονίζουν οι οργανώσεις, υπολείπεται για τις αγροτικές κοινότητες της ΕΕ, είτε σε σχέση µε τους πολύ υψηλούς δασµούς που θα εφαρµοστούν από τον Ιούλιο του 2025, τη σταδιακή προσέγγιση των κυρώσεων ή τις προτεινόµενες προσωρινές αναστολές µε βάση τις τιµές του 2024, οι οποίες ήταν ήδη υψηλότερες από τις προηγούµενες. «Ενώ κατανοούµε τη νοµιµότητα των γεωπολιτικών λόγων που ωθούν την Επιτροπή να δράσει, ο γεωργικός τοµέας πρέπει να αντιµετωπίσει τις οικονοµικές συνέπειες των αποφάσεων», τονίζουν.
Πιο ανησυχητικό είναι ότι η πρόταση της Επιτροπής δεν περιλαµβάνει µεσο-µακροπρόθεσµα µέτρα διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασµού όπως κατάργηση δασµών αντιντάµπινγκ στις εισαγωγές µιγµάτων ουρίας, νιτρικού αµµωνίου και ΟΝΑ από ΗΠΑ, Τρινιντάντ και Τοµπάγκο, αναστολή των συµβατικών δασµών στις εισαγωγές ουρίας, UAN, DAP, MAP και NPK και παρεκκλίσεις στα νιτρικά άλατα για χρήση επεξεργασµένων ζωικών λυµάτων πέρα από τα 170 κιλά N ανά εκτάριο.
Πίσω από την πολυπλοκότητα αυτού του φακέλου κρύβεται ένα θεµελιώδες ζήτηµα: το µέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας και η επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ. Η Copa και η Cogeca παροτρύνουν τα κράτη µέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αντιµετωπίσουν το θέµα αυτό γρήγορα, ενώ βασίζονται στον νέο Επίτροπο για τη Γεωργία, Christophe Hansen, για αναζήτηση συγκεκριµένων λύσεων προκειµένου, όπως λένε, να αποφευχθεί µια νέα γεωργική κρίση.
Τα μέτρα της ΕΕ είναι λίγα και έρχονται καθυστερημένα
Οι αγρότες της ΕΕ ανάµεσα τους και οι Έλληνες το τελευταίο διάστηµα κορυφώνουν τις διαµαρτυρίες τους για τα αυξηµένα κόστη και τις νέες αυστηρές πράσινες νοµοθεσίες. Έτσι, µια νέα αύξηση τιµών των λιπασµάτων θα µπορούσε να προκαλέσει νέους γύρους κινητοποιήσεων. Η κίνηση της Κοµισιόν µε στόχο να περιορίσει τα έσοδα της Ρωσίας, να δώσει ώθηση στους Ευρωπαίους παραγωγούς λιπασµάτων και να αποφύγει αύξηση των τιµών εις βάρος των Ευρωπαίων γεωργών, µέχρι στιγµής φαίνεται να µην ανταπεξέρχεται σε κανέναν από τους τρείς της στόχους, σχολιάζει το Politico και ενδέχεται εν τέλει να µην ικανοποιήσει κανέναν. Όχι µόνο φέρει τον κίνδυνο να µην µπορέσει να φρενάρει τα έσοδα της Ρωσίας, αφήνοντας ξεκρέµαστους τους Ευρωπαίους παραγωγούς, αλλά οι αγρότες που βασίζονται στα φθηνά ρωσικά λιπάσµατα εκφράζουν ανησυχίες σχετικά µε το αν θα µπορέσουν να αντέξουν το έξτρα κόστος. Οι Βρυξέλλες επιµένουν ότι οι δασµοί, οι οποίοι θα ανέλθουν από περίπου 40 ευρώ ανά τόνο αρχικά έως και 430 ευρώ µετά από τρία χρόνια, θα αποδυναµώσουν την οικονοµία της Ρωσίας, προστατεύοντας παράλληλα τη «στρατηγική αυτονοµία» της ΕΕ.
Η Tiffanie Stephani, αντιπρόεδρος της Yara, τονίζει ότι τα µέτρα δεν είναι αρκετά και σύντοµα αυτό θα γίνει αισθητό. Μάλιστα προειδοποίησε ότι καθυστερώντας τη λήψη σοβαρών µέτρων µέχρι το 2026, η ΕΕ κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο τη δική της βιοµηχανία λιπασµάτων. «Καλούµε την ΕΕ για µία πιο τολµηρή προσέγγιση. Οτιδήποτε λιγότερο θα ήταν µια σηµαντική χαµένη ευκαιρία», σηµείωσε.
