Ειδικά Αφιερώματα

Α πό το παραδοσιακό τεφτέρι αγροτικών εργασιών, ο πρωτογενής τοµέας πλέον έχει περάσει στην εποχή της τεχνητής νοηµοσύνης, µε τη βοήθεια της οποίας οι παραγωγοί είναι σε θέση να διαχειρίζονται την εκµετάλλευσή τους, να λαµβάνουν καλλιεργητικές αποφάσεις και να αξιοποιούν τις βέλτιστες πρακτικές, µέσω των ειδικών εφαρµογών (apps) και των υπηρεσιών που προσφέρουν οι εταιρείες εισροών και πληροφορικής στη χώρα µας.

Όταν η αγορά παίζει χαµηλά, η ασφάλεια στα έσοδα αποτελεί σηµαντικό πλεονέκτηµα, µε τις λύσεις συµβολαιακής σε σκληρό σιτάρι και κριθάρι βυνοποίησης να προκρίνονται ως µια ιδιαίτερα ελκυστική επιλογή. Μέσα στις επόµενες 15 µέρες θα ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά µε τις συµβάσεις, οι οποίες θα είναι προσαρµοσµένες στις εµπειρίες της φετινής χρονιάς. Με σύµµαχο τα επιµέρους πριµ σε σπόρο και θρέψη και όπλο την ποιότητα, ένας παραγωγός µπορεί να λογαριάσει την επόµενη χρονιά µε προϋπολογισµένα έσοδα, ώστε να ρυθµίσει αποτελεσµατικά τα έξοδα.

Τα πρώτα βυτία αγουρέλαιου παίρνουν το δρόµο τους σε τιµές ρεκόρ και η ελληνική ελαιοπαραγωγή αναµένει υγιή ανάκαµψη. Οι συνθήκες επιβάλλουν φροντίδες της τελευταίας στιγµής στο σωστό χρόνο µε σκοπό την άριστη ποιότητα και υποστηρικτικά οργανοληπτικά στο φρέσκο ελαιόλαδο. Παθογόνα καραδοκούν λίγες βδοµάδες πριν τη συγκοµιδή να αφήσουν το στίγµα τους στον ώριµο καρπό.

Αλλάζει θεµελιωδώς ο τρόπος πληρωµής των οικολογικών σχηµάτων µε σοβαρές ανακατατάξεις στα ποσά επιδότησης σε σχέση µε το 2023, ύστερα από την τελευταία τροποποίηση του θεσµικού πλαισίου περί υπερβάλλουσας ζήτησης, που καθορίζει ένα ενιαίο ποσοστό µείωσης των πριµ.

Υποστηρικτικά για την τιµολόγηση της επόµενης σοδειάς λειτουργούν οι εµπειρίες του 2024, καθώς το επόµενο έτος αναµένεται ελλειµµατικό σε παγκόσµιο επίπεδο. Σε µια συγκυρία στην οποία η αγορά αγροτικών εµπορευµάτων ψάχνει τα πατήµατά της µετά τις συγκινήσεις της περασµένης διετίας, το λιγοέξοδο και δίχως πολλά εργατικά σκληρό σιτάρι µοιάζει µε υπήνεµο λιµάνι έπειτα από φουρτούνα. Μια προσέγγιση αριστοποίησης αποδόσεων δεν µπορεί παρά να διευκολύνει την κατάσταση.

Μόνο θετικά είναι τα αποτελέσµατα που φέρνει η αξιοποίηση των τεχνολογιών αιχµής στις σύνθετες ζωοτροφές. Παρά τις προσωρινές δυσκολίες, η αγορά βρίσκει πάντα τα πατήµατά της και θα κάνει τον κύκλο της ώστε τα βελτιωµένα προϊόντα ζωοτροφών να γίνουν σταδιακά κοµµάτι της εύρυθµης λειτουργίας των κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων, ανεξαρτήτως παραγωγικής κατεύθυνσης και είδους ζωικού κεφαλαίου. Άλλωστε, η ορθή επιλογή στο µίγµα και τις προδιαγραφές, εξασφαλίζει σε κάθε περίπτωση πάντα καλύτερο προϊόν και µεγαλύτερα έσοδα για τον κτηνοτρόφο.

Προς το φινάλε της εκκοκκιστικής περιόδου φαίνεται πως θα κριθεί το πρόσηµο για την φετινή χρονιά στο βαµβάκι, µε τα 70 σεντς ανά λίµπρα να αποτελούν για την ώρα µια ισχυρή βάση για την τιµολόγηση της νέας χρονιάς, δίχως όµως καθαρές ενδείξεις για το περιθώριο των θετικών διακυµάνσεων το επόµενο διάστηµα. Μέχρι στιγµής, προπωληµένο στα χαµηλά επίπεδα των 48-50 λεπτών -δίχως κανένα πριµ- φαίνεται πως βρίσκεται λιγότερο από το 25% της ερχόµενης σοδειάς, αφού αυτό το επίπεδο τιµών ίσως και να µην καλύπτει τα έξοδα των περισσοτέρων παραγωγών και δε συγκινεί πολλούς.

Η επιστροφή στην αγροτική πραγματικότητα δείχνει να είναι αυτή τη φορά το ζητούμενο των υπευθύνων χάραξης της αγροτικής πολιτικής, καθώς η ελληνική γεωργία χάνει συνεχώς έδαφος στο διεθνή ανταγωνισμό και η οικονομική κατάσταση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων δεν διευκολύνει ιδιαίτερα την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογικών που είναι και το ζητούμενο για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, ενδεχομένως και για τη μείωση του κόστους παραγωγής.

∆ύσκολα µπορεί ένας παραγωγός να κατακτήσει µια πετυχηµένη χρονιά στην καλλιέργεια βαµβακιού χωρίς σωστή αποφύλλωση. Μία πρακτική που εξασφαλίζει παραγωγή χωρίς ποιοτική υποβάθµιση λόγω χρωµατισµού των ινών και παρουσία ξένων υλών ενώ δηµιουργεί καλύτερες συνθήκες αποθήκευσης.

Οι αναδυόµενες οικονοµίες, που τα τελευταία 20 χρόνια διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο στις διεθνείς γεωργικές αγορές, θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις εξελίξεις εκτιµά η τελευταία έκθεση του Οργανισµού για την Οικονοµική Συνεργασία και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και του Οργανισµού Τροφίµων και Γεωργίας των Ηνωµένων Εθνών (FAO).

Απογοήτευση επιφύλαξε για µια ακόµη χρονιά η ελαιοκράµβη για την πλειονότητα των παραγωγών, που εµπιστεύτηκαν την καλλιέργεια. Οι αποδόσεις από το φετινό αλώνι αποδείχθηκαν και πάλι κατώτερες των προσδοκιών και σε συνδυασµό µε τα 47 λεπτά το κιλό, που πλήρωσε η µεταποίηση, δεν θα βγουν ούτε τα έξοδα, µε συνέπεια να εκτιµάται ότι θα επιταχυνθεί το παρατηρούµενο ρεύµα φυγής από την καλλιέργεια.

Με τη θέσπιση του ειδικού σήµατος επισκεψιµότητας να ξεκινά, εν έτει 2017, από τα οινοποιεία, σε µια προσπάθεια ενίσχυσης της προώθησης του οινοτουρισµού, η εµπειρία αυτή, η οποία αποτιµάται πλέον ως επιτυχηµένη από πολλούς εµπλεκόµενους στον κλάδο, έστρωσε το χαλί και για τη θέσπιση των επιπλέον σηµάτων. Λίγα χρόνια µετά, το 2021 και το 2022, ακολούθησαν τα σήµατα επισκέψιµου ζυθοποιείου, ελαιοτριβείου και τυροκοµείου, ενώ σήµερα βρίσκεται σε διαβούλευση και το σήµα Επισκέψιµου Αποσταγµατοποιείου-Ποτοποιείου.

Τις δυνατότητες της µηχανικής δοκιµάζουν χρόνο µε το χρόνο τα δενδροκοµικά τρακτέρ τα οποία αν και γίνονται ολοένα και πιο ισχυρά, οι κατασκευαστές καταφέρνουν να τα διαµορφώσουν ακόµη πιο συµπαγή και ευέλικτα. Στη χώρα µας τα specialty τρακτέρ καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο ποσοστό στα µερίδια αγοράς, µε τους επίσηµους εισαγωγείς να φροντίζουν να έχουν άµεσα στη διάθεση των Ελλήνων αγροτών ό,τι πιο προηγµένο βγαίνει από τα εργοστάσια.

Σε έναν κόσµο όπου κυριαρχεί το µότο «think global, act local» και όπου οι απανταχού ταξιδευτές προσπαθούν να γνωρίσουν τους τόπους που επισκέπτονται µέσα από τις γεύσεις τους, είναι καιρός τα ελληνικά αποστάγµατα να κατοχυρώσουν τη θέση τους στον παγκόσµιο χάρτη. Με πρωτεργάτη το ούζο που κινεί τις ελληνικές εξαγωγές από τον προηγούµενο αιώνα, σήµερα, το τσίπουρο και η τσικουδιά είναι τα αποστάγµατα που διευρύνουν συνεχώς τις θέσεις τους στις αγορές. Ταλαντούχοι δηµιουργοί, αξιοποιούν µε τον καλύτερο τρόπο πρώτη ύλη, παραδοσιακές συνταγές και νέες τεχνολογίες, διευρύνοντάς την αναγνώριση του brand που ακούει στο όνοµα «ελληνική γαστρονοµία».

Ακόµα και µηδενισµό του κόστους ενέργειας στις θερµοκηπιακές µονάδες, µε λύσεις που καθιστούν εφικτή την αύξηση των αποδόσεων, περιορίζοντας µάλιστα σηµαντικά το ανθρακικό αποτύπωµα, φέρνουν οι νέες τεχνολογίες, µε την Τράπεζα Πειραιώς να στέκεται αρωγός σε αυτού του είδους τις επενδύσεις, διευκολύνοντας ποικιλοτρόπως την ανάπτυξη του κλάδου.

Λίγοι σε αριθµό µα ισχυροί σε επιζήµιο δυναµικό είναι οι εχθροί της καλλιέργειας βάµβακος. Τετράνυχος και πράσινο σκουλήκι αποτελούν µείζον θέµα για τους παραγωγούς µέχρι τέλος Αυγούστου. Οι µικρές κάµπιες τρώνε τα καρύδια, ενώ τα ακάρεα µειώνουν τη φυλλική επιφάνεια, επιδρώντας αρνητικά στις τελικές αποδόσεις σύσπορου έως 60% αν δεν υπάρξει σωστή αντιµετώπιση. Με σεβασµό τόσο στα όρια επέµβασης όσο και στα συµµαχικά έντοµα, το πλάνο φυτοπροστασίας στο βαµβάκι είναι απαραίτητο για να αποδώσει ο σπόρος αυτά που πρέπει.

Η εύρεση µιας αξιόπιστης και αποδεκτής µεθόδου καταπολέµησης προς την κατεύθυνση της µαζικής παγίδευσης του δάκου, αποτελεί µονόδροµο στο πλαίσιο της Πράσινης Συµφωνίας της Ε.Ε. και του περιορισµού της χρήσης συµβατικών φυτοπροστατευτικών ουσιών. Ήδη στην Ελλάδα οι ελαιοπαραγωγοί δείχνουν να την εµπιστεύονται ως µέθοδο, ενώ κίνητρο για την εφαρµογή της παρέχουν σαφώς οι επιδοτήσεις των eco-schemes που καλύπτουν τα έξοδα της εν λόγω πρακτικής.

Ολοταχώς για ρεκόρ αιτήσεων οδεύει το Μέτρο Μετατροπής στα Βιολογικά, καθώς µε βάση την προδηµοσίευση όλα τα αγροτεµάχια και οι εκτροφές που στις 15 Ιουνίου 2024 δεν περιλαµβάνονται σε ενεργή σύµβαση µε Οργανισµό Πιστοποίησης, είναι επιλέξιµα και επιλέξιµες προς ένταξη. Αρκεί να ξαναµπουν σε σύµβαση το διάστηµα 16-30 Ιουνίου 2024.