Χαρτί και μολύβι για το νέο πρασίνισμα, πιθανή ζημιά για κυνηγούς πριμ

Θέλει χαρτί και μολύβι  η επιλογή δράσεων στο  πρασίνισμα του 2023,  ζημιά μπορεί να γράψει  όποιος κυνηγά τα πριμ

Για παράδειγµα για να πάρει ένας ελαιοπαραγωγός τα 60 ευρώ επιδότηση το στρέµµα για την εφαρµογή «Εθελοντικών πρακτικών Φυτοπροστασίας» θα πρέπει να πληρώσει µεροκάµατα ύψους 25 ευρώ το στρέµµα για παρακολούθηση ασθενειών, 5 ευρώ για ενοίκιο εξοπλισµού και 30 ευρώ για την καταπολέµηση του ∆άκου από Ιούνιο έως Νοέµβριο.

Αντίστοιχα, ένας µέσος βαµβακοπαραγωγός υπολογίστηκε ότι από την εκµετάλλευσή του µπορεί να έχει καθαρά έσοδα 18 ευρώ το στρέµµα. Οπότε αν επιλέξει να λάβει την ενίσχυση αντικατάστασης της καλλιέργειας µε βίκο µικρού βιολογικού κύκλου, τότε θα έχει απώλειες 13 ευρώ το στρέµµα, οπότε αυτό το ποσό έρχεται να επιστρέψει το νέο πρασίνισµα. Αντίστοιχους υπολογισµούς (βλέπε σελ. 28-29) έχουν κάνει οι αρµόδιες αρχές για το σύνολο σχεδόν των δράσεων. Όπως φαίνεται λοιπόν, οι σχετικές επιδοτήσεις λειτουργούν παραπάνω ως επιβράβευση για εκείνους που ήδη ακολουθούν παρόµοιες πρακτικές που προβλέπονται στο νέο πρασίνισµα, παρά ως σαφή κίνητρα.

Αυτό σηµαίνει ότι οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι πρέπει να πάρουν πρώτα χαρτί και µολύβι για να υπολογίσουν τα έξοδα και την απώλεια εσόδων που θα έχουν πριν ακολουθήσουν την όποια πρακτική, και όχι να ακολουθήσουν «τυφλά» τη µέθοδο µεγιστοποίησης των επιδοτήσεων η οποία µπορεί στο τέλος να τους φέρει και «ζηµιά».

Υπενθυµίζεται ότι το πρασίνισµα όπως ίσχυε έως σήµερα επιδοτούσε τους παραγωγούς για πρακτικές, που λίγο-πολύ γινόντουσαν σε κάθε χωράφι οπότε δεν υπήρχε κανένα πρόβληµα ούτε σχετικά έξοδα ώστε να ακολουθηθούν. Αρκεί φυσικά να είχαν δικαιώµατα πάνω στα οποία υπολογίζονταν το πρασίνισµα µε οριζόντιο τρόπο.

Απώλεια παραγωγής έως 45% από τοπικές ποικιλίες

Οι παραγωγοί που ήδη έχουν κάποια εμπειρία με τις τοπικές ποικιλίες και άρα μπορούν να περιορίσουν τις απώλειες θα μπορούν να επωφεληθούν περισσότερο από το πρι

Απώλειες σε παραγωγή ύψους 45%, 40% και 7% για ψυχανθή, χειµερινά σιτηρά και αρωµατικά φυτά αντίστοιχα, θα έχει ο παραγωγός που θα επιλέξει τοπικές ποικιλίες αντί για τις συµβατικές. Αυτή την απώλεια, εν µέρει και όχι ολόκληρη, όπως φαίνεται από τους πίνακες, θα επιδοτήσει το νέο πρασίνισµα στη δράση «Χρήση ανθεκτικών και προσαρµοσµένων ειδών και ποικιλιών». Για τις επιδοτήσεις στις καλλιέργειες µικρού βιολογικού κύκλου προς αντικατάσταση βάµβακος, µηδικής και καλαµποκιού έχουν ληφθεί υπόψη τα οικονοµικά αποτελέσµατα ενός µέσου παραγωγού και το σχετικό πριµ θα είναι σε θέση να καλύψει την όποια απώλεια σύµφωνα µε τους υπολογισµούς των αρµοδίων.

Ο υπολογισµός απωλειών στις παραδοσιακές ποικιλίες και οι επιδοτήσεις τους

Συγκεκριµένα για το πριµ στις παραδοσιακές ποικιλίες υπολογίστηκε ότι:

• Στα ψυχανθή υπάρχουν απώλειες ύψους 40% στην παραγωγή µε παραδοσιακές ποικιλίες σε σχέση µε τις συµβατικές. Ως εκ τούτου υπολογίστηκε πως ο παραγωγός χάνει συνολικά 75,3 ευρώ το στρέµµα, ωστόσο στο νέο πρασίνισµα αποζηµιώνεται µε 62,8 ευρώ το στρέµµα.
• Στα χειµερινά σιτηρά υπολογίστηκαν µεγαλύτερες απώλειες, ύψους 45% κατά τη συγκοµιδή παραδοσιακών ποικιλιών σε σχέση µε µία συµβατική σπορά. Ως εκ τούτου ο παραγωγός θα χάσει 37,6 ευρώ το στρέµµα, και αποζηµιώνεται από το νέο πρασίνισµα µε 31,3 ευρώ το στρέµµα.
• Για τα αρωµατικά φυτά οι απώλειες στην παραγωγή φτάνουν το 7%, είναι οι µικρότερες σε σχέση µε τις υπόλοιπες δύο καλλιεργητικές οµάδες. Οι απώλειες για τον παραγωγό υπολογίστηκαν στα 98,8 ευρώ το στρέµµα και το πριµ από το νέο πρασίνισµα στα 82,4 ευρώ.

Πλήρης η κάλυψη για την αντικατάσταση των αρδευόµενων καλλιεργειών µε ξηρικές

Στις καλλιέργειες µικρού βιολογικού κύκλου τώρα, η ενίσχυση υπολογίστηκε ως η διαφορά από το εισόδηµα που θα είχε ο παραγωγός αν συνέχιζε ως έχει την καλλιέργειά του, σε σχέση µε το αν προχωρούσε σε αντικατάσταση. Συγκεκριµένα:

Για το βαµβάκι υπολογίστηκε πως ο παραγωγός είναι σε θέση να έχει καθαρά έσοδα (µετά την αφαίρεση των εξόδων όπως σπόροι, ενέργεια, κόστη συλλογής κ.λπ) ύψους 18,15 ευρώ το στρέµµα συνυπολογίζοντας και την ειδική ενίσχυση. Ο βίκος αφήνει στον παραγωγό όµως 5 ευρώ το στρέµµα, ως εκ τούτου η διαφορά είναι στα 13,1 ευρώ το στρέµµα, οπότε και η ενίσχυση θα έχει αυτό το ύψος. Εφόσον επιλέξει χειµερινά σιτηρά µικρού βιολογικού κύκλου, θα έχει έσοδα µόλις 0,98 ευρώ το στρέµµα, οπότε θα πάρει επιδότηση 17,1 ευρώ το στρέµµα.

Η µηδική υπολογίστηκε πως αφήνει στον παραγωγό καθαρά έσοδα ύψους 63,6 ευρώ το στρέµµα από τις αρµόδιες αρχές. Αντίστοιχα λοιπόν η αλλαγή µε βίκο θα φέρει απώλειες ύψους 58,6 ευρώ το στρέµµα, οπότε το ποσό αυτό θα το λάβει ως ενίσχυση. Αντίστοιχα οι απώλειες για αντικατάστασή της µε χειµερινά σιτηρά θα είναι 62,6 ευρώ το στρέµµα.

Στην περίπτωση του καλαµποκιού τέλος, ο παραγωγός σύµφωνα µε τους υπολογισµούς που έγιναν είναι σε θέση να έχει καθαρά έσοδα ύψους 36,6 ευρώ το στρέµµα. Οπότε για το βίκο θα πάρει ο αγρότης 31,6 ευρώ (36,6 ευρώ µείον τα έσοδα των 5 ευρώ που αφήνει ο βίκος) και για τα χειµερινά σιτηρά 29,7 ευρώ το στρέµµα.

Οι ενέργειες για τα 17 ευρώ στο πορτοκάλι

Στα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιές, µανταρινιές) έχει προβλεφθεί όπως και στην ελιά ενίσχυση για «Εθελοντικές πρακτικές φυτοπροστασίας». Η επιδότηση ορίζεται στα 17,5 ευρώ ανά στρέµµα αναλυόµενη ως εξής:

• Για την παρακολούθηση εχθρών των καλλιεργειων την άνοιξη. Καλύπτεται η προµήθεια εξοπλισµού (παγίδων κλπ) και 2 ηµεροµίσθια εξειδικευµένου ανά εκτάριο,
  10 ευρώ ανά στρέµµα.
• Για την Αντιµετώπιση εχθρών το φθινόπωρο. Καλύπτεται η προµήθεια εξοπλισµού, πιθανή µείωση παραγωγής καθώς και 1,5 ηµεροµίσθια εξειδικευµένου
  ανά εκτάριο 7,5 ευρώ ανά στρέµµα.
• Σηµειώνεται πως για τη συγκεκριµένη ενίσχυση θα πρέπει οι παραγωγοί να αξιοποιούν ειδική ηλεκτρονική εφαρµογή την οποία ακόµη το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έχει αναπτύξει, ενώ δεν έχει πιστοποιήσει για αυτό το σκοπό και καµία άλλη του εµπορίου.

Ιδιωτικά η δακοκτονία για τα 60 ευρώ στην ελιά

Για να πάρει ένας ελαιοπαραγωγός τα 60 ευρώ επιδότηση το στρέµµα για την εφαρµογή «Εθελοντικών πρακτικών Φυτοπροστασίας» θα πρέπει να πληρώσει µεροκάµατα ύψους 25 ευρώ το στρέµµα για παρακολούθηση ασθενειών, 5 ευρώ για ενοίκιο εξοπλισµού και 30 ευρώ για την καταπολέµηση του ∆άκου από Ιούνιο έως Νοέµβριο. Συγκεκριµένα στο κείµενο αναφέρεται:

Ελιές ενίσχυση 60 ευρώ το στρέµµα:

• Για την παρακολούθηση ασθενειών καθ’όλη την καλλιεργητική περίοδο: 3 ηµεροµίσθια εξειδικευµένου ανά στρµ., 15 ευρώ το στρέµµα.
• Για την παρακολούθηση εχθρών την άνοιξη. Καλύπτονται 2 ηµεροµίσθια εξειδικευµένου ανά στρµ., 10 ευρώ το στρέµµα.
• Για την παρακολούθηση εχθρών το καλοκαίρι άνοιξη. Καλύπτεται η προµήθεια εξοπλισµού καθώς και 1 ηµεροµίσθιο εξειδικευµένου ανά στρµ., 5 ευρώ το στρέµµα.
• Για την καταπολέµηση του ∆άκου από Ιούνιο έως Νοέµβριο. Καλύπτεται η προµήθεια εξοπλισµού, πιθανή µείωση παραγωγής καθώς και 6 ηµεροµίσθια εξειδικευµένου ανά στρµ. 30 ευρώ το στρέµµα.

Αξίζει να σηµειωθεί εδώ πως τα παραπάνω δεν είναι οδηγίες προς τους καλλιεργητές ελιάς, παρά µόνο ο τρόπος που υπολογίστηκε το αντίστοιχο πριµ. Οι οδηγίες θα βγουν το επόµενο χρονικό διάστηµα συνοδευόµενες από εφαρµοστικές αποφάσεις. Χωρίς τις αποφάσεις αυτές δεν έχει τίποτα από τα παραπάνω νοµική ισχύ, και ως εκ τούτου δεν θα φέρουν και αυτόµατα το σχετικό πριµ στον ελαιοπαραγωγό.

Η ενίσχυση στο κοµπόστ

Για να λάβουν το πριµ εφαρµογής κοµπόστ οι αγρότες θα πρέπει να περισσυλέξουν τα υπολείµµατα καλλιεργειών, να τα µεταφέρουν στις µονάδες κοµποστοποίησης και στο τέλος να προµηθευτούν το κοµπόστ για εφαρµογή στο χωράφι τους (δράση «Εφαρµογές κυκλικής οικονοµίας στη γεωργία») . Όλες αυτές οι δαπάνες που απαιτούνται ελήφθησαν υπόψη αναφέρουν οι αρµόδιες αρχές ενώ τόσο οι τιµές όσο και οι ποσότητες κοµποστ που χρησιµοποιήθηκαν για τους υπολογισµούς αντλήθηκαν από διαδικτυακή έρευνα σε επιχειρήσεις παρασκευής και διάθεσης κοµπόστ.

Για την περισυλλογή των υπολειµµάτων και των κλαδεµάτων από το χωράφι και την µεταφορά η δαπάνη υπολογίζεται στα 2 ευρώ το στρέµµα. Σηµειώνεται ότι το κλάδεµα και η αποµάκρυνση των κλαδεµάτων και των υπολειµµάτων καλλιεργειών στα όρια του χωραφιού δεν ενισχύεται διότι αποτελεί πάγια πρακτική.

Η τιµή του κοµποστ (χύµα) ανέρχεται σε 30 ευρώ το m3 ήτοι 0,03 ευρώ /λίτρο. Οι ποσότητες που προστίθενται για τη βελτίωση του εδάφους ποικίλουν ανάλογα µε την καλλιέργεια. Έτσι, για τα κηπευτικά (περιλαµβάνοντας και τα καλυµµένα) η ποσότητα κοµποστ για εµπλουτισµό του εδάφους είναι 6.000 l /ha, στις αρόσιµες εκτάσεις 3.000 l/ha, στα Αµπέλια και τα ακτινίδια 3.500 l/ha και για τις λοιπές µόνιµες καλλιέργειες 2.500 l/ha.

Συνεπώς το κόστος προµήθειας compost ανά καλλιέργεια συν το κόστος περισυλλογής και µεταφοράς των κλαδεµάτων και λοιπών υπολειµµάτων διαµορφώνει και την ενίσχυση η οποία θα έχει ως εξής:

• Κηπευτικά 20 ευρώ/στρµ.
• Αρόσιµες 11 ευρώ/στρµ.
• Ακτινίδια – Αµπέλια 11,2 ευρώ/στρµ.
• Λοιπές µόνιµες 14 ευρώ/στρµ.

Από την τεχνική λύση στον  τεχνητό λειμώνα  οι κτηνοτρόφοι         

Πρασίνισμα 30 ευρώ το στρέμμα για κτηνοτρόφους που θα φτιάξουν δικό τους λειμώνα

Για την κτηνοτροφία, έχουν υπολογιστεί τρεις οµάδες ενισχύσεων. Η πρώτη έχει να κάνει µε τη δηµιουργία τεχνητού λειµώνα κοντά στο στάβλο, για τους κτηνοτρόφους που θα σταµατήσουν τη βόσκηση στους φυσικούς βοσκότοπους:

α) για τους µήνες Μάρτιο και Απρίλιο στη πεδινή υψοµετρική ζώνη (<600µ.),

β) για τους µήνες Απρίλιο και Μάιο στην ηµιορεινή υψοµετρική ζώνη (600-800 µ.) και

γ) και για τον µήνα Μάιο στην ορεινή υψοµετρική ζώνη (>800µ.).

 Για την κάλυψη λοιπόν των διατροφικών αναγκών προβλέπεται η δηµιουργία τεχνητών λειµώνων, µε επιδότηση 30,4 ευρώ το στρέµµα. Αυτό το πριµ προκύπτει ως εξής:

Για τη δηµιουργία µονοετούς τεχνητού λειµώνα σε έκταση ξηρικής γης το τεκµαρτό ενοίκιο ανέρχεται σε 5 ευρώ το στρέµµα. Για την καλλιέργεια του εδάφους και την εγκατάσταση του λειµώνα υπολογίζεται το ενοίκιο µηχανηµάτων και εξοπλισµού, που πραγµατοποίησαν τις απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες (όργωµα, σβαρνίσµατα, σπορά, διασπορά λιπάσµατος κλπ) και εκτιµάται στα 200 ευρώ/ εκτάριο. Χρησιµοποιείται σπόρος 50 κιλά/εκτάριο που στοιχίζει 2,5 ευρώ ανά κιλό και λίπασµα φωσφορικής αµµωνίας ύψους 75 κιλά ανά εκτάριο που αγοράσθηκε προς 0,38 ευρώ το κιλό. Από αυτό αφαιρείται το κόστος ζωοτροφών που υποκαθιστώνται µε τους τεχνητούς λειµώνες που υπολογίζεται κατά µέσο όρο σε 10 ευρώ το στρέµµα, καθώς ελήφθη υπόψη τιµή µηδικής από 16 ευρώ το κιλό έως 41 λεπτά το κιλό ανάλογα την Περιφέρεια.

Το πριµ για µετακινούµενους

Η δεύτερη οµάδα δεσµεύσεων για τους κτηνοτρόφους αφορά τη µετακίνηση του συνόλου της ζωικής παραγωγής σε ορεινές βοσκήσιµες γαίες για τουλάχιστον τέσσερις συνεχόµενους µήνες το έτος. Ουσιαστικά αφορά τους µετακινούµενους.  Η επιδότηση θα είναι ανάλογα την περιφέρεια και τη χιλιοµετρική απόσταση που διανύουν οι κτηνοτρόφοι. Αυτή υπολογίστηκε ως εξής:

•   ∆υτική Μακεδονία, Ήπειρος -∆υτική Ελλάδα: Από 2 έως 10 ευρώ το στρέµµα ανάλογα τη χιλιοµετρική απόσταση στα αιγοπρόβατα και 1,8 µε 9,1 ευρώ στα βοοειδή.
•  Κεντρική Μακεδονία- Θράκη: Από 1,8 έως 9 ευρώ το στρέµµα ανάλογα τη χιλιοµετρική απόσταση στα αιγοπρόβατα και 1,7 µε 8,8 ευρώ στα βοοειδή.
•   Στερεά Ελλάδα: Από 1,7 έως 8,7 ευρώ το στρέµµα ανάλογα τη χιλιοµετρική απόσταση στα αιγοπρόβατα και 1,5 µε 7,7 ευρώ στα βοοειδή.
•   Πελοπόννησος: Από 1,1 έως 5,5 ευρώ το στρέµµα ανάλογα τη χιλιοµετρική απόσταση στα αιγοπρόβατα και 1,5 µε 7,7 ευρώ στα βοοειδή.
•   Θεσσαλία: Από 1,9 έως 9,6 ευρώ το στρέµµα ανάλογα τη χιλιοµετρική απόσταση στα αιγοπρόβατα και 2,3 µε 11,5 ευρώ στα βοοειδή.
•   Κρήτη-Νησιά: Από 2,5 έως 12,9 ευρώ το στρέµµα ανάλογα τη χιλιοµετρική απόσταση στα αιγοπρόβατα και 3,4 µε 17,3 ευρώ στα βοοειδή.

Σηµειώνεται εδώ πως για το µέγιστο της ενίσχυσης όπως φαίνεται παραπάνω απαιτείται µετακίνηση τουλάχιστον 350-400 χιλιόµετρα και για το ελάχιστο, τουλάχιστον 50-100 χιλιόµετρα.

Παράλληλα, καλύπτονται οι δαπάνες κατάρτισης και παρακολούθησης του Σχεδίου ∆ιαχείρισης βοσκοτόπου αλλά και η αγορά και χρήση του συστήµατος γεωεντοπισµού. Το κόστος γι´ αυτό εκτιµάται στα 0,5 ευρώ το στρέµµα.

Κάλυψη δαπανών για κατάρτιση βελτιωµένου σιτηρεσίου

Τέλος, καλύπτονται οι δαπάνες κατάρτισης, εφαρµογής (αγορά συστατικών σιτηρεσίου), παρακολούθησης και προσαρµογής βελτιωµένου σιτηρεσίου καθώς και οι δαπάνες για την αγορά άδειας χρήσης και την ενηµέρωση ηλεκτρονικής εφαρµογής παρακολούθησης των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου και µείωσης της χρήσης αντιβιοτικών. Εκτιµάται στα 30 ευρώ ανά ΜΖΚ, ή 3 ευρώ ανά κεφάλι αιγοπροβάτου και 30 ευρώ ενήλικο βοοειδές.