Δικαιώματα μόνο με ζώα, παραγωγικές επεμβάσεις αντί επιδοτήσεων

Αυτός ήταν ο πυρήνας της τοποθέτησης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργου Γεωργαντά στο «Milk Conference Zone», που οργάνωσε ο όµιλος της «Green Box» στο πλαίσιο της 12ης Zootechnia το περασµένο Σάββατο. Μαζί µε την δέσµευση ότι κανείς δεν θα λαµβάνει από εδώ και πέρα δικαιώµατα ενίσχυσης χωρίς ζώα, ο υπουργός ανακοίνωσε την αναβάθµιση του πληροφοριακού συστήµατος για την καταγραφή των µετακινήσεων γάλακτος, µε την εδραίωση σύντοµα του Άρτεµις 2. Επιπλέον ανακοινώθηκε η δροµολόγηση της τελικής φάσης γύρω από τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης που θα είναι αίτηµα το 2024.

Αναφορικά µε την παράµετρο του ενεργειακού κόστους στην ελληνική κτηνοτροφία και πώς µπορεί να περιοριστεί, ο κ. Γεωργαντάς εκτίµησε πως «δυνατότητες υπάρχουν και κακώς δεν το λειτουργήσαµε µέχρι τώρα στο βαθµό που θα έπρεπε». Στο πλαίσιο αυτό προανάγγειλε νέες πρωτοβουλίες, λέγοντας πως «νοµίζω πως µε τον κ. Σκρέκα το αµέσως επόµενο χρονικό διάστηµα θα έχετε τη δυνατότητα να ενηµερωθείτε για συγκεκριµένες παρεµβάσεις, ώστε να µικρύνουµε λίγο αυτό το χάσµα που υπάρχει».

Επέµεινε επίσης πως για να έχει µέλλον ο πρωτογενής τοµέας, είναι µονόδροµος να υιοθετηθεί η κουλτούρα του συνεργατισµού, καθώς µπορεί να οδηγήσει σε χαµηλές τιµές εισροών και καλύτερες τιµές για τα προϊόντα των παραγωγών.

 Η συζήτηση, µε τον συντονισµό του εκδότη και διευθυντή της Agrenda, Γιάννης Πανάγου, επεκτάθηκε πέρα από ζητήµατα διαχείρισης και παρουσία έµπειρων κτηνοτρόφων και ανθρώπων της αγοράς, τέθηκαν µερικοί ακόµα σταθµοί – ορόσηµα που καλείται να πατήσει ο εγχώριος κλάδος.

Παραγωγικές παρεμβάσεις αντί φθηνών επιδοτήσεων

Δεν δικαιολογείται ακόμα στις μονάδες να σχολιάζεται πόσο έχουν ρεύμα και καλαμπόκι

Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο αγελαδοτρόφος Σοφοκλής Φιλιππίδης, µε µια πολύ εύστοχη τοποθέτηση για τα όσα συµβαίνουν στην εγχώρια γαλακτοπαραγωγό αγελαδοτροφία και µε οραµατική προσέγγιση για το µέλλον του κλάδου, δικαιολόγησε πλήρως το γιατί η Agrenda τον τίµησε ως «κτηνοτρόφο της χρονιάς» του 2019.

«Θεωρώ ότι είµαστε στο καλύτερο µέρος για να παράγουµε και θέλω να φύγουµε από τις συντηρητικές συζητήσεις ως προς την παραγωγή γάλακτος που έχουµε και να µπούµε σε συζητήσεις ακόµη µεγαλύτερης παραγωγής», ήταν το αισιόδοξο µήνυµα που εξέπεµψε ο παραγωγός από τις Σέρρες.

Μάλιστα δεν περιορίστηκε σε πεσιµιστικές µεµψιµοιρίες που σχετίζονται µε το πράγµατι υψηλό κόστος παραγωγής, αλλά αντιθέτως σηµείωσε πως «έχουµε προτάσεις, δεν θέλω να συνεχίσουµε να λέµε για παράδειγµα το καλαµπόκι ανέβηκε. Αυτά συνέβαιναν και θα συνεχίσουν να συµβαίνουν. Το ζητούµενο είναι να βρούµε λύσεις, ώστε να έχουµε φθηνότερο παραγόµενο γάλα. ∆εν θέλουµε πια επιδοτήσεις. Αυτές καλύπτουν το 3%-5% του τζίρου µας και απλώς µας συντηρούν, δεν µας αναπτύσσουν. Είναι προτιµότερο να γίνουν παραγωγικές παρεµβάσεις και έργα, που θα µείνουν µόνιµα για να οργανώσουµε την κτηνοτροφία της επόµενης 20ετίας. Είναι η ενέργεια. ∆εν δικαιολογείται στην Ελλάδα ακόµα στις κτηνοτροφικές µας µονάδες να σχολιάζουµε πόσο µας στοιχίζει το ρεύµα; Θα έπρεπε να λέµε πόσο δωρεάν ρεύµα δίνουµε στους συµπολίτες µας µε τόσες σκεπές και κατασκευές που έχουµε. Επίσης, οι µονάδες βιοαερίου. Έχω κατασκευάσει ήδη µια αλλά έχει θέµα το δίκτυο. Οι άδειες οικοδοµής που βγάζουµε στις µονάδες µας. ∆εν ξέρω πόσο σηµαντικό το ακούτε, αλλά είναι από τα πιο σηµαντικά πράγµατα στην αγελαδοτροφία, γιατί έχουµε µεγάλες επενδύσεις και πρέπει να κάνουµε σχέδια για το πώς θα επεκτείνουµε τις µονάδες µας στην επόµενη 20ετια. Λόγω του πολυτεµαχισµού και µε το 10% της δόµησης που έχουµε αυτή τη στιγµή για να κατασκευάζουµε, πέρα από κάποιες παρεκκλίσεις που αυτή τη στιγµή δίνονται πάρα πολύ αργά, όλα αυτά µας κάνουν να µην έχουµε σωστή δοµή στη κτηνοτροφία µας και όλο αυτό φέρνει ένα πολύ µεγαλύτερο κόστος παραγωγής. Αυτά πρέπει να συζητήσουµε και να προτείνουµε ριζικές αλλαγές για να µειώσουµε την τιµή του γάλακτος και να φύγουµε από την τιµή του καλαµποκιού, ή της σόγιας ή του σιταριού την οποία δε µπορούµε και να την επηρεάσουµε».

Η αγορά θα καθορίσει τους όρους

Τον καταλυτικό ρόλο που διαδραµατίζει η αγορά στη διαµόρφωση των τιµών της πρώτης ύλης, επισήµανε από την πλευρά του ο Χριστόφορος Σεβαστίδης, της γαλακτοβιοµηχανίας ΝΕΟΓΑΛ. «Η βιοµηχανία πέρυσι ανταποκρίθηκε σε υπερβολικό βαθµό, θα έλεγα γιατί υπήρξε και ένας ανταγωνισµός λόγω ελλείψεως της πρώτης ύλης, τόσο στο αγελαδινό όσο και στο αιγοπρόβειο γάλα. Και αυτό γιατί έγινε; Ουσιαστικά γιατί οι τιµές του ευρωπαϊκού γάλακτος που ήταν πολύ χαµηλές πέρυσι, ήταν ίσες ή και λίγο παραπάνω από τις δικές µας και έπρεπε να προστεθεί και το κόστος µεταφοράς. Αυτό ώθησε τις τιµές πάνω από το σηµείο ισορροπίας και είναι η αγορά αυτή που τελικά θα µας καθορίσει που είναι αυτή η ισορροπία, στην οποία θα µπορεί να ανταποκριθεί τόσο ο παραγωγός όσο και η βιοµηχανία». Kαι εκείνος τάχθηκε υπέρ των συνεργατικών σχηµάτων, επισηµαίνοντας πως «ακόµη και σε χώρες ακραιφνώς φιλελεύθερες, το 60% των αγροτικών προϊόντων διακινούνται µέσω συνεργατικών σχηµάτων».

Μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία ακολουθεί ο κτηνοτρόφος τις εξελίξεις

Στο θετικό αποτύπωµα που έχει αφήσει η δράση του ΕΛΓΟ – ∆ήµητρα στην προσπάθεια θωράκισης της εγχώριας αγοράς γάλακτος, εστίασε ο διευθύνων σύµβουλος του Οργανισµού, Παναγιώτης Χατζηνικολάου, τονίζοντας πως η αύξηση των τιµών στο αιγοπρόβειο γάλα έως ένα βαθµό είναι αποτέλεσµα και αυτής της δραστηριότητας. Kοµµάτι στο οποίο έχει γίνει ουσιαστική δουλειά, όπως είπε ο ίδιος, έχει να κάνει µε τη χρήση ψηφιακών µέσων για τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας των ελέγχων. «Εφαρµόσαµε το σύστηµα Αρτεµις 2, σε 200 παραγωγούς και µεταποιητικές επιχειρήσεις σε περιοχές της Ελασσώνας και αποδείξαµε ότι ένα πληροφοριακό σύστηµα µας βοηθάει πάρα πολύ ούτως ώστε οι καταγραφές της διακίνησης του γάλακτος να µας δίνουν σε πραγµατικό χρόνο την πραγµατική εικόνα, η οποία πολλές φορές µε διάφορους τρόπους από το Αρτεµις 1, µπορεί και να νοθευθεί. Περαιτέρω αναφέρθηκε στην εφαρµογή «i- milk» µέσα από την οποία ο παραγωγός µπορεί από το κινητό του να βρίσκει τις πληροφορίες για το τί έχει καταγράψει το σύστηµα Άρτεµις και να γνωρίζει αν θα πάρει τη συνδεδεµένη, αλλά και να έχει µια εκπαίδευση, ενώ καθ’ οδόν είναι και η ψηφιοποίηση όλων των συστηµάτων πιστοποίησης των προϊόντων, µε καρτέλα πλέον παραγωγού για να υπάρχει ένα ιστορικό.

Στην ανάγκη να αποκτήσει ο Έλληνας κτηνοτρόφος που ασκεί µια πολύ δύσκολη δουλειά ένα minimum βασικό εισόδηµα και µια ποιότητα ζωής και κοινωνική θέση, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΕΑΣ Καλαβρύτων, Παύλος Σατολιάς. Ως προς το τί πρέπει να κάνουν οι κτηνοτρόφοι, ο κ. Σατολιάς είπε πως προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην οργάνωσή τους. «∆εν υπάρχει καµία δικαιολογία. Ο νόµος είναι ευέλικτος, 10 άτοµα κάνουν ένα νοµικό πρόσωπο και µπορούν να έχουν το 50% της µείωσης φόρου που είναι µεγάλη επιτυχία. Και επίσης µέσα από τα συνεργατικά σχήµατα αποκτούν διαπραγµατευτική ισχύ να πουλήσουν καλύτερα το προϊόν τους. Είδαµε τα παραδείγµατα φέτος. Τα συνεργατικά σχήµατα που κάνουν διαχείριση της πρώτης ύλης και όχι µεταποίηση όπως εµείς, πήραν λεφτά παραπάνω και πάντα γινόταν αυτό στην αγορά».

Από τον τσίγκο στο βουνό οι νέοι πάνε σε πιο εντατικά συστήματα

Να µπούνε κανόνες σε όλη την αλυσίδα, ζήτησε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισµού Αγελαδοτρόφων και Προβατοτρόφων ∆υτικής Θεσσαλίας, Γιώργος Βαϊόπουλος υπογραµµίζοντας την ανάγκη να ελεγχθεί όλη η αλυσίδα µεταποίησης και προώθησης στα σούπερ µάρκετ. «Να πούµε ότι η φέτα θα γίνεται από πρόβειο γάλα. ∆ε µπορεί κάποια σούπερ µάρκετ να πουλάνε λευκό τυρί και να το λένε φέτα. Εάν πάµε εκεί, δε θα υπάρχει επόµενη µέρα για την κτηνοτροφία. Σε αυτό είπαµε µε τον κύριο Υπουργό µαζί ότι θα συνεισφέρουµε όλοι ώστε και ο παραγωγός να παράγει και η πολιτεία, το κράτος να φροντίζει να έχουµε τρόφιµα για να τρώµε. Είµαστε άρα σε καλό δρόµο και θεωρούµε ότι όλοι µαζί µπορούµε», τόνισε χαρακτηριστικά.

Καθοριστικό εργαλείο η τεχνολογία στις κτηνοτροφικές εκτροφές

Στο πάνελ συζήτησης σχετικά µε τις τεχνολογικές εξελίξεις στον κλάδο της κτηνοτροφίας, αναδείχθηκε η σηµασία που έχουν αυτές στη διαχείριση των µονάδων. Ερωτηθείς λοιπόν από το συντονιστή για τις κρίσιµες παραµέτρους που εισάγει η νέα τεχνολογία στις µονάδες ζωικής παραγωγής, ο καθηγητής στο τµήµα ζωικής παραγωγής του ΓΠΑ, Θανάσης Γελασάκης αναφέρθηκε σε διάφορα τεχνολογικά εργαλεία όπως αισθητήρες που έχουν αρχίσει και ενσωµατώνονται στη ζωική παραγωγή. «Άλλοι αισθητήρες, είναι αισθητήρες πιεσοµετρικοί, οι οποίοι µπαίνουν σε διαδρόµους στα αρµεχτήρια και αντιλαµβάνονται την κατανοµή του βάρους στα άκρα του ζώου και εάν δεν είναι ισοµερής να καταλάβουν ποια ζώα έχουν χολότητα, η οποία αυτή τη στιγµή στην αγελαδοτροφία αναδεικνύεται στο νούµερο 1 πρόβληµα µε τεράστιες απώλειες στην παραγωγή, τεράστια θέµατα υγείας και ευζωίας και δυστυχώς για την ώρα ο µόνος τρόπος να την αξιολογήσουµε είναι η παρατήρηση την οποία κάνει ένας µη εξειδικευµένος εργάτης ή στην καλύτερη µια φορά στις 15 µέρες ένας κτηνίατρος που επισκέπτεται την εκτροφή», τόνισε ο καθηγητής, προσθέτοντας πως στον τοµέα αυτό οι αλλαγές θα γίνουν ακόµη πιο εµφανείς τα επόµενα χρόνια, καθώς προς το παρόν ο ρυθµός στη χώρα µας είναι λίγο χαµηλότερος από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη.

O οµιλητής έσπευσε παράλληλα να υπογραµµίσει πως η κτηνοτροφία µας είναι υπό µετάβαση και από το παραδοσιακό σύστηµα εκτροφής, αυτό µε το τσίγκο πάνω στο βουνό, που σιγά – σιγά βγαίνει από το παιχνίδι, διότι είναι κοινωνικά µη αποδεκτό και όχι οικονοµικά µη βιώσιµο, οι νέοι πάνε σε πιο εντατικά συστήµατα υψηλών εισροών ή περιαστικά συστήµατα, τα οποία περιµένουµε να τα δούµε να αναπτύσσονται τα επόµενα χρόνια.

Σιτηρέσιο ακριβείας και σήμα για ευζωία

Εστίαση σε παράγοντες που ανοίγουν την πόρτα σε νέες αγορές

Στη µεγάλη σηµασία της κτηνοτροφίας ακριβείας στον τρόπο διατροφής των ζώων, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο Αριστόδηµος Ζαµίδης της Tractor GPS, η οποία, όπως είπε, έχει πρωταγωνιστήσει στην εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στη φυτική παραγωγή και πλέον κάνει τα πρώτα της δειλά βήµατα και στη ζωική. «Αντιλαµβάνεστε ότι η διατροφή την οποία παίρνει ένα ζώο έχει άµεση σχέση µε το προϊόν που είναι να δώσουµε», υπογράµµισε και σηµείωσε πως ήδη η Tractor GPS έχει φέρει στην αγορά τέτοιες λύσεις, όπως τα συστήµατα NIR µε τα οποία γίνεται σκανάρισµα της ποιότητας των προϊόντων τα οποία θα αποθηκεύσει στην κτηνοτροφική µονάδα για να ταΐσει τα ζώα, ενώ δίδεται η δυνατότητα στον παραγωγό µε ζυγιστικά µηχανήµατα ακριβείας και µίξερ, να επιλέξει τη συνταγή του σιτηρεσίου και να διαχειρίζεται µε σταθερό τρόπο τη σίτιση των ζώων. «Όπως ένας σεφ ετοιµάζει τη κουζίνα του και βάζει τόσα γραµµάρια αλάτι και τόσα πιπέρι για να φτιάξει µια νόστιµη συνταγή, έτσι και ο κτηνοτρόφος θα πρέπει να µπει σε ένα τέτοιο επίπεδο προετοιµασίας».

Πρότυπο πιστοποίησης για την ευζωία των ζώων

Στην παρέµβασή της, µέσω της τεχνολογίας του διαδικτύου, η κ. Ελίνα Καραµίχου από την Cosmocert, που ασχολείται µε όλο το φάσµα των πιστοποιήσεων εστίασε στο καινούργιο πρότυπο πιστοποίησης, που ανέπτυξε ο φορέας και αφορά στην ευζωία των ζώων. «Είδαµε ότι υπάρχει ένα κενό στο κοµµάτι αυτό της πιστοποίησης. ∆ιότι ναι µεν υπάρχει κάποια νοµοθεσία, η οποία αναβαθµίζεται και κάποια στιγµή θα γίνει και υποχρεωτική από την ευρωπαϊκή ένωση, αλλά µέχρι τότε σκεφτήκαµε ότι είναι καλό να αναπτύξουµε αυτό το πρότυπο γιατί είναι κάτι που το ζητάει ο καταναλωτής και ειδικά στο εξωτερικό είδαµε ότι το ζητάνε και οι βιοµηχανίες τροφίµων ζωικών προϊόντων», εξήγησε η κ. Καραµίχου, προσθέτοντας ότι το νέο πρότυπο απευθύνεται σε όλες τις κτηνοτροφικές µονάδες και «τα ζώα κερδίζουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης ενώ οι κτηνοτρόφοι κερδίζουν γιατί µπορούν να µπουν σε νέες αγορές που το ζητάνε και οι καταναλωτές ξέρουν τί αγοράζουν». «Να µη φοβηθούν οι κτηνοτρόφοι τις νέες τεχνολογίες».

Κτηνοτροφικές μονάδες με το δικό τους καύσιμο

Στο δύσκολο περιβάλλον, µε τις απανωτές κρίσεις, στο οποίο καλείται να δραστηριοποιηθεί ο Έλληνας κτηνοτρόφος, αναφέρθηκε ο Μπάµπης Μαυρίδης, του οµίλου Παύλος Ι. Κοντέλλης ΑΕΒΕ, τονίζοντας πως ο ένας από τους σηµαντικότερους παράγοντες του κόστους παραγωγής είναι το κόστος ενέργειας, στον οποίο ο όµιλος Κοντέλλη προσφέρει σειρά από λύσεις, µεταξύ των οποίων και τρακτέρ τα οποία κινούνται µε βιοµεθάνιο, αλλά και ηλεκτρικά, τα οποία φέτος µπαίνουν σε παραγωγή και από το 2024 θα είναι διαθέσιµα στην αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο προέτρεψε σε επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά, καθώς επίσης και στην κατασκευή µονάδων βιοαερίου, οι οποίες εκτός από τη µείωση της ενεργειακής εξάρτησης, συµβάλλουν και στη διαχείριση λυµάτων, βελτιώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωµα των εκτροφών.

Στα υλικά νέας γενιάς, όπως ο σπάγκος χορτοδεσία, το δίχτυ ή το φιλµ που χρησιµοποιείται για την ενσίρωση, εστίασε ο Κώστας Κρασσάς της Hellagro, αναδεικνύοντας τη µεγάλη σηµασία τους για τη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των προϊόντων που καταναλώνουν τα ζώα στο σιτηρέσιό τους. «Ένα χαρακτηριστικό που διέπει τα υλικά µας είναι ότι προορίζονται για το µεσογειακό χώρο. Η Ελλάδα έχει µια ιδιαιτερότητα όσον αφορά το κλίµα. Έχει πολλές µέρες ηλιοφάνεια, έχει ιδιαίτερες συνθήκες και κατά τη διάρκεια της χορτοδεσίας αλλά και µετά κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης. Τα υλικά που προσφέρουµε εµείς σαφώς έχουν κάποιο κόστος, ωστόσο διατηρούν τα χαρακτηριστικά τους και την αντοχή τους στην ηλιακή ακτινοβολία, διασφαλίζοντας ότι το ίδιο θα συµβεί και µε τις ζωοτροφές στην κτηνοτροφική µονάδα.

«Είµαστε σε ένα αεροπλάνο που ξέρει τον προορισµό»

Οι τεχνολογίες αιχµής στην κτηνοτροφία, ωστόσο, απαιτούν κεφάλαια και σε µια περίοδο όπως η τρέχουσα, µε ραγδαία αύξηση στο κόστος των εισροών, πολλοί κτηνοτρόφοι αντιµετώπισαν προβλήµατα, όπως παρατήρησε ο συντονιστής της συζήτησης, Γιάννης Πανάγος, θέτοντας το ερώτηµα στον Γιάννη Χανιωτάκη, της τράπεζας Πειραιώς, για το πώς αυτές οι εκµεταλλεύσεις θα χάσουν το τρένο των εξελίξεων.

«Το περιβάλλον συνεχίζει να µας ξαφνιάζει. Νιώθω ότι είµαστε σε ένα αεροπλάνο που ξέρει το προορισµό, αλλά τα καιρικά φαινόµενα είναι συνεχώς διαφορετικά. Άρα, αυτό που είναι εξαιρετικά σηµαντικό είναι οι εκµεταλλεύσεις να είναι ανθεκτικές στους διάφορους κλυδωνισµούς του περιβάλλοντος και ακόµα και στις δύσκολες συνθήκες να βρίσκουν λύσεις», ανέφερε ο έµπειρος τραπεζίτης, τονίζοντας πως οι επενδύσεις ουσιαστικά δίνουν λύσεις σε προβλήµατα.  Εστιάζοντας σε κάποια διαθέσιµα χρηµατοδοτικά εργαλεία, ο Γιάννης Χανιωτάκης είπε πως κάποιος που έχει συµµετοχή σε µια επένδυση 20% και έχει και το 50%, που είναι συνήθως η επιχορήγηση, έχει φτάσει να ξεκινήσει να χτίζει την επένδυση του µε το 70%. Από εκεί και πέρα µε ένα 30% που είναι ένα επενδυτικό δάνειο µακροπρόθεσµο γίνεται πολύ πιο οµαλή η αποπληρωµή και εν τω µεταξύ έρχεται η επιχορήγηση και αποπληρώνει το δάνειο της επιχορήγησης. Άρα έχει βρεθεί στο τέλος της ηµέρας µετά από 6µήνες – 1 έτος να έχει υποχρέωση µόνο το 30%».