Η ανθεκτική καλλιέργεια του ηλίανθου και τα νέα υβρίδια «μικρού κύκλου»

Υπεραξία σε άνυδρα χωράφια που υπό άλλες περιστάσεις δεν θα µπορούσαν να αποφέρουν σηµαντικά έσοδα προσφέρει ο ηλίανθος, όντας µία καλά προσαρµοσµένη καλλιέργεια σε ένα µεγάλο εύρος κλιµατικών και εδαφικών συνθηκών. Συνδυάζεται καλά στον Ελλαδικό χώρο µε µεγάλες καλλιέργειες ως λύση αµειψισποράς, ιδιαίτερα σε συνδυασµό µε σιτάρι, ενώ οι καλλιεργητικές φροντίδες που απαιτεί είναι συγκριτικά µικρότερες.

Ωστόσο, η καλλιέργεια µπορεί να γίνει πραγµατικά ανταγωνιστική από πλευράς εσόδων αν κάποιος προβεί σε σπορά ενός ποτιστικού αγροτεµαχίου, όπου οι αποδόσεις σχεδόν τριπλασιάζονται και µπορούν να αγγίξουν τα 400-420 κιλά σπόρου. Ιδιαίτερα φέτος που το κόστος των γεωργικών εισροών παρουσιάζει αισθητή αποκλιµάκωση, η καλλιέργεια ηλίανθου για έλαιο µπορεί να τραβήξει ξανά την προσοχή πολλών, όπως το 2022, αφήνοντας πίσω την πικράδα του 2023. 

Στην καλλιέργεια του ηλίανθου συνιστάται η εφαρµογή αµειψισποράς, ως µια καλλιεργητική πρακτική που συµβάλλει τόσο στη διαχείριση των ασθενειών όσο και στην αντιµετώπιση του παρασίτου της οροβάγχης, που αποτελεί και ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα στην καλλιέργεια.

Η συνεχής πρόοδος της τεχνολογίας επιτρέπει τη χρήση υβριδίων µικρού βιολογικού κύκλου, δηλαδή ποικιλιών που ωριµάζουν σε 2,5 µε 3 µήνες και όχι σε 4 µήνες όπως συνηθίζεται, προσφέροντας µεγαλύτερα περιθώρια ευελιξία.

Συνήθως ο κλασικός ηλίανθος σπέρνεται από την 25η Μαρτίου έως αρχές Μαΐου και µπορεί να συγκοµιστεί ταυτόχρονα µε τις επίσπορες ποικιλίες, οι οποίες µπαίνουν από τα µέσα Μαΐου έως και τον Ιούνιο.

Το υβρίδιο η πιο σηµαντική απόφαση

Το κριτήριο της απόδοσης, το βάρος των 1.000 σπόρων (που ποικίλει από 40 έως 100 γραµµάρια) και η φυτρωτική ικανότητα έχουν ιδιαίτερη σηµασία για τον καλλιεργητή, που αναζητά συνήθως µέγιστη αλλά σταθερή παραγωγικότητα.  Επίσης, σηµαντικό κριτήριο για την επιλογή υβριδίου αποτελεί η γενετική αντοχή σε περονόσπορο, οροβάγχη, φώµοψη και σκληρωτίνια όσο και η περιεκτικότητα σε έλαιο και αντίστοιχα % σε Ολεϊκό Οξύ. Η ελαιοπεριεκτικότητα του σπόρου είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισµά των υβριδίων που αναζητούν όλο και περισσότερο οι αγρότες και οι µεταποιητές, µε την περιεκτικότητα να κυµαίνεται από 20% έως 40%. Παράλληλα, ανάλογα το ιστορικό του αγροτεµαχίου, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι λύσεις των εταιρειών που αφορούν αντοχή σε συγκεκριµένα ζιζανιοκτόνα.

Περισσότερο άζωτο στα ποτιστικά, όσο κάλιο τόσο φώσφορο

Το Α και το Ω στη κατάρτιση του πλάνου θρέψης για ηλίανθο, είναι η εδαφολογική ανάλυση. Η µεγάλη προσαρµοστικότητα της καλλιέργειας, επιτρέπει τη σπορά της σε ευρεία γκάµα εδαφών, που σηµαίνει πως µπορούν εύκολα να γίνουν υπερλιπάνσεις ή υπολιπάνσεις αν δεν προσέξει ο γεωπόνος. Σε επίπεδο βασικών αναγκών, συνήθως απαιτούνται 8-10 µονάδες αζώτου, από  5-7 καλίου και αντίστοιχα 5 µε 7 µονάδες φωσφόρου. Σε ποτιστικές καλλιέργειες η συνολική ποσότητα αζώτου µπορεί να φθάσει µέχρι τις 15 µονάδες. Η προσθήκη αζώτου αµµωνιακής µορφής φαίνεται να έχει και µια επιπλέον ευεργετική́ δράση, αφού́ δρα κατασταλτικά́ κατά́ της οροβάγχης. Το κάλιο είναι απαραίτητο να εφαρµοσθεί σε περιπτώσεις εδαφών µε έλλειψη στο στοιχείο αυτό. Να σηµειωθεί πως σε επίπεδο ιχνοστοιχείων, το βόριο είναι το σηµαντικότερο για την καλλιέργεια του ηλίανθου, καθώς η απουσία του µπορεί να έχει επιπτώσεις στην τελική παραγωγή, ιδιαίτερα σε φτωχά εδάφη µε έλλειψη ασβεστίου.

Η πρόταση της Yara για τη βασική λίπανση στην καλλιεργεια ηλιανθου 

του Αλέξανδρου Παναγόπουλου*

Οηλίανθος είναι µια καλλιέργεια όπου οι στρεµµατικές εκτάσεις του είναι αρκετά ασταθείς κάθε χρόνο. Επίσης είναι καλλιέργεια που αποτελεί σε πολύ µεγάλο βαθµό το εναλλακτικό πλάνο των αγροτών. Αποτελεί µια πολύ καλή λύση, ιδιαίτερα για ξηρικά χωράφια, διότι το ριζικό του σύστηµα  φτάνει σε µεγάλο βάθος µέσα στο έδαφος, εκµεταλλεύοντας νερό και θρεπτικά συστατικά, εκεί που δεν µπορούν να φτάσουν οι ρίζες από άλλα είδη.

Για την σωστή ανάπτυξη και µε στόχο την υψηλότερη δυνατή απόδοση της καλλιέργειας µε υψηλή περιεκτικότητα σε έλαιο, πολύ σηµαντικό ρόλο, πέρα από τις κλιµατικές συνθήκες, το νερό και το έδαφος, παίζει η θρέψη. Μιλώντας για θρέψη το πρώτο θρεπτικό στοιχείο που λαµβάνουµε υπόψη είναι το άζωτο.

Σχετικά µε το άζωτο γνωρίζουµε ότι είναι το υπεύθυνο θρεπτικό στοιχείο για την ανάπτυξη, την απόδοση σε σπόρο και σε έλαιο. Είναι απαραίτητο για τη φωτοσύνθεση ενώ η ελλιπής παροχή αζώτου στην καλλιέργεια θα έχει σηµαντικό, αρνητικό αντίκτυπο στην καλλιέργεια. Αυτό δε σηµαίνει βέβαια ότι η λίπανση σε άζωτο θα πρέπει να είναι αλόγιστη. Η περίσσεια αζώτου µπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσµατα όπως, µείωση της περιεκτικότητας των ελαίων στο σπόρο αλλά και ευαισθησία στο πλάγιασµα ή στην προσβολή από εχθρούς και ασθένειες. Η ισορροπηµένη παροχή αζώτου στο ξεκίνηµα της καλλιέργειας θα βοηθήσει στην ισορροπηµένη ανάπτυξη των φυτών. Βάσει των δεδοµένων για την ανάπτυξη του ηλίανθου, το άζωτο για µια µέση παραγωγή δεν θα πρέπει να ξεπερνάει συνολικά τις 15 µονάδες, από τις οποίες, περίπου το 40% θα πρέπει να δοθεί µε τη βασική λίπανση.

Ο φώσφορος είναι επίσης πολύ σηµαντικός για την ανάπτυξη των φυτών του ηλίανθου. Ως γνωστόν ο φώσφορος είναι το στοιχείο που σχετίζεται µε τη µεταφορά ενέργειας εντός των φυτών, είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη του ριζικού συστήµατος, επηρεάζει θετικά την απόδοση και την παραγωγή ελαίου. Επίσης η παρουσία του φωσφόρου επιταχύνει την ωρίµανση των σπόρων.

Το κάλιο είναι επίσης χρήσιµο στην καλλιέργεια αφού επηρεάζει την απόδοση της παραγωγής µε διάφορους τρόπους. Η επάρκεια σε κάλιο βοηθά στην απόδοση, στο γέµισµα των σπόρων, την απόδοση σε έλαιο. Το κάλιο, επίσης, βοηθά στην αποδοτικότητα της χρήσης του νερού από τα φυτά, αυξάνει την αντοχή τους σε εχθρούς και ασθένειες και τα καθιστά ανθεκτικότερα στο πλάγιασµα.

Από τα δευτερεύοντα θρεπτικά στοιχεία το ασβέστιο είναι χρήσιµο για την κυτταροδιαίρεση, την ενίσχυση υγειών ιστών και για την ανάπτυξη της ρίζας. Το µαγνήσιο είναι σηµαντικό για τη φωτοσύνθεση, τη µετακίνηση του φωσφόρου µέσα στα φυτά και την αναπνοή ενώ το θείο απαραίτητο για το σχηµατισµό χλωροφύλλης, την ανάπτυξη και τη σύνθεση πρωτεϊνών, ενζύµων και βιταµινών.

Με βάση τα παραπάνω, η πρόταση της Yara για τη βασική λίπανση του ηλίανθου είναι τα σύνθετα NPK λιπάσµατα της σειράς YaraMila. Η τεχνολογία της πέρλας καθιστά τα λιπάσµατα YaraMila εξαιρετικά διαλυτά. Αυτό έχει µεγάλη σηµασία διότι µηδενίζονται οι απώλειες λιπάσµατος και αυξάνεται η απόδοση χρήσης θρεπτικών στοιχείων συγκριτικά µε λιπάσµατα που καθυστερούν να λιώσουν ή δεν λιώνουν.

Επίσης, δεδοµένης της ταχύτητας διάλυσής τους, τα φυτά λαµβάνουν τα θρεπτικά άµεσα από την εφαρµογή του λιπάσµατος.

Η Σειρά YaraMila διαθέτει άζωτο σε νιτρική και αµµωνιακή µορφή σε ισορροπηµένη αναλογία που θα στηρίξει τις ανάγκες των φυτών από το ξεκίνηµα της καλλιέργειας έως την εφαρµογή της επιφανειακής λίπανσης, αργότερα. Η τεχνολογία P-Extend των λιπασµάτων της σειράς YaraMila παρέχει το φώσφορο σταθερά και για µεγάλο χρονικό διάστηµα, ώστε να στηρίζει τις λειτουργίες του φυτού για όσο το δυνατόν περισσότερο, έως το τέλος της καλλιέργειας. Είναι ιδιαίτερης σηµασίας, ο φώσφορος να είναι διαθέσιµος στην καλλιέργεια µέχρι την ωρίµανση των σπόρων.

Εκτός από άζωτο, φώσφορο και κάλιο, τα λιπάσµατα YaraMila περιέχουν δευτερεύοντα θρεπτικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία, καλύπτοντας τις απαιτήσεις κάθε είδους εδάφους και καλλιέργειας. Για τον ηλίανθο προτείνουµε λιπάσµατα όπως το YaraMila PANTHER ή YaraMila UNIVERSE PLUS ή YaraMila DIAMANTE PLUS ή YaraMIla SPRINTER.

Εκτός από τα λιπάσµατα της σειράς YaraMila, η Yara διαθέτει και άλλους τύπους σύνθετων λιπασµάτων της σειράς POWER, CROPCARE και τα κοινά ΝΡ, NPK.

www.yara.gr

*Agronomy Operations, Yara Ελλάς

Απρόσκοπτη ανάπτυξη στον ηλίανθο µε το πρόγραµµα θρέψης Timac Agro | ΛΥ∆Α

της Βασιλείας Αγγελοπούλου*

Ο ηλίανθος είναι µία από τις βιοµηχανικές καλλιέργειες που τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητικές στρεµµατικά τάσεις, φυσικό επακόλουθο του καθεστώτος της συµβολαιακής γεωργίας. Ταυτόχρονα αποτελεί σηµαντική πηγή εισοδήµατος για τους παραγωγούς, καθώς οι καλλιεργητικές του φροντίδες είναι λίγες και όχι ιδιαίτερα κοστοβόρες σε σύγκριση µε τις υπόλοιπες αροτραίες καλλιέργειες.

Η συνιστώσα της θρέψης ασκεί καθοριστική επίδραση στην επίτευξη υψηλής παραγωγικότητας και περιεκτικότητας του ηλίανθου σε έλαια. Οι ανάγκες της καλλιέργειας σε θρεπτικά συστατικά αποτελούν συνάρτηση πληθώρας παραγόντων που σχετίζονται µε το έδαφος, τις κλιµατικές συνθήκες και τις καλλιεργητικές πρακτικές. Συνεπώς η κάλυψη αυτών των αναγκών µέσω της παροχής θρεπτικών συστατικών σε βέλτιστη µορφή και ποιότητα συµβάλλουν στη µεγιστοποίηση της απόδοσής του.

Μέσω της εφαρµογής βασικής λίπανσης παρέχεται στην καλλιέργεια επαρκής ποσότητα αζώτου, ώστε να αναπτυχθεί  φυλλική επιφάνεια, µε ταυτόχρονη αύξηση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας και αύξηση της διαµέτρου της ταξιανθίας του. Ο φωσφόρος καθορίζει την ανάπτυξη υγιούς ριζικού συστήµατος, για βέλτιστη εδαφική εξερεύνηση, ώστε να δύναται η απρόσκοπτη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και νερού, ενώ συµβάλλει και στην βελτίωση της ανθοφορίας και συµπερασµατικά στην αύξηση της παραγωγικότητας. Το κάλιο δρα στη συγκεκριµένη καλλιέργεια ενισχυτικά όσον αφορά τον σκελετό του φυτού, την ανάπτυξη της ρίζας και των φύλλων, ρυθµίζοντας την υδατική ισορροπία του και προστατεύοντάς το από ασθένειες και αντίξοες καιρικές συνθήκες. Τέλος, το βόριο ευνοεί την άνθιση, τη γονιµοποίηση των ανθέων και την καρπόδεση, αυξάνει τη βιωσιµότητα της γύρης και ενισχύει το µεταβολισµό των υδατανθράκων, ενώ το µολυβδαίνιο διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στην αφοµοίωση του αζώτου από το φυτό.

Κοκκώδη λιπάσµατα DUOFERTIL και Υγροί διαφυλλικοί βιοδιεγέρτες SEACTIV

Η εταιρεία Timac Agro | ΛΥ∆Α, κατέχοντας ηγετική θέση στον τοµέα της εξειδικευµένης θρέψης, έρχεται να καλύψει τις ανάγκες του ηλίανθου σε θρεπτικά συστατικά, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη φυτική ανάπτυξη και τελική παραγωγή. Αυτό πραγµατοποιείται σε πρώτο στάδιο, µέσω των µοναδικών τεχνολογιών που ενσωµατώνει η σειρά DUOFERTIL. Συγκεκριµένα, η τεχνολογία MPPA DUO που εµπεριέχεται στο σύνθετο κοκκώδες λίπασµα DUOFERTIL TIMAC START και το αζωτούχο κοκκώδες λίπασµα SULFAMMO PRIMO για την επιφανειακή λίπανση, παρέχει στη καλλιέργεια πολλαπλάσια οφέλη από µια απλή λίπανση.

Πιο συγκεκριµένα, το MPPA DUO αποτελεί ένα σύµπλοκο κινητοποιηµένων φυσικών µορίων το οποίο προστατεύει τα θρεπτικά συστατικά που παρέχει το λίπασµα στη καλλιέργεια, από πιθανές συµπλοκοποιήσεις, εκπλύσεις και εξαερώσεις από το έδαφος,  καθιστώντας τα διαθέσιµα καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Παράλληλα, αποδεσµεύει και κινητοποιεί τα θρεπτικά στοιχεία που βρίσκονται δεσµευµένα στα εδαφικά κολλοειδή από προηγούµενες λιπάνσεις προσφέροντας έτσι µία ολοκληρωµένη θρέψη.

Τέλος, το ενεργό εκχύλισµα XCK που περιέχει, επιτυγχάνει µία ισχυρή διέγερση του ριζικού συστήµατος µε σκοπό την καλύτερη εδαφική εξερεύνηση, βελτιστοποιώντας ταυτόχρονα την απορρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων.

Οι υψηλές ανάγκες της καλλιέργειας του ηλίανθου σε βόριο αλλά και η σηµαντική συνεισφορά του µολυβδαινίου στον µεταβολισµό του αζώτου στο φυτό, καθιστούν το SEACTIV GOLD της σειράς υγρών διαφυλλικών βιοδιεγερτών SEACTIV την ιδανική επιλογή για ελαχιστοποίηση των αβιοτικών καταπονήσεων, την ενίσχυση της µεταφοράς και ανακατανοµής των θρεπτικών στοιχείων και τη σηµαντική αύξηση της βιοµάζας και της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας του φυτού.

Συνδυάζοντας τα επιλεγµένα αµινοξέα της τεχνολογίας SEACTIV, επιτυγχάνεται µεγαλύτερη απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων, καθώς εισέρχονται αποτελεσµατικά από τα στοµάτια του φυτού καταναλώνοντας ακόµα λιγότερη ενέργεια.

Η τεχνολογία SEACTIV, περιέχει γλυκίνη-µπεταϊνη, µία ουσία που µειώνει την επίδραση των αβιοτικών καταπονήσεων κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των καλλιεργειών, οδηγώντας σε µέγιστη παραγωγικότητα.

Επιπρόσθετα η πρόδροµη κυτοκινίνη IPA, προστατεύει και καθυστερεί τη γήρανση των χλωροπλαστών, επιτρέποντας στο φυτό την καλύτερη παραγωγή βιοµάζας και φωτοσυνθετικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, προάγει την ταχύτερη µεταφορά και µετακίνηση θρεπτικών συστατικών µέσα στο φυτό, καθιστώντας τα άµεσα διαθέσιµα όπου αυτά είναι αναγκαία.

Με τη σειρά λιπασµάτων DUOFERTIL και τους υγρούς διαφυλλικούς βιοδιεγέρτες SEACTIV της Timac Agro | ΛΥ∆Α, εξασφαλίζεται όχι µόνο η επιτυχηµένη εγκατάσταση της καλλιέργειας του ηλίανθου, αλλά και η αυξηµένη διαθεσιµότητα όλων των αναγκαίων θρεπτικών συστατικών, στις σωστές αναλογίες την κατάλληλη χρονική στιγµή για µεγιστοποίηση της τελικής απόδοσης.

*Junior Product Manager

Πλήρη θρέψη στον ηλίανθο µε λιπάσµατα NUTRIMORE

της Ιωάννας Καλκούνου*

Για υψηλή παραγωγή στον ηλίανθο απαιτούνται 8-10 µονάδες αζώτου, 3-5 µονάδες φωσφόρου και 5-8 µονάδες καλίου. Από τα ιχνοστοιχεία το σηµαντικότερο είναι το βόριο και από τα δευτερεύοντα στοιχεία το µαγνήσιο.

Το άζωτο επηρεάζει πολύ την ανάπτυξη του φυτού και τις τελικές του αποδόσεις. Ο φώσφορος είναι καθοριστικός για καλή ανάπτυξη του ριζικού συστήµατος και υψηλή περιεκτικότητα των σπόρων σε λάδι. Το κάλιο επίσης αυξάνει την αντοχή των φυτών σε ξηροθερµικές συνθήκες, ανεβάζει το ποσοστό λαδιού στους σπόρους και δίνει αντοχή στο πλάγιασµα. Τέλος µαγνήσιο και βόριο επηρεάζουν τις τελικές αποδόσεις.

Αποδεδειγµένα αυξηµένες αποδόσεις

Η εταιρεία Gavriel προτείνει τα λιπάσµατα αυξηµένης αποδοτικότητας Nutrimore στην βασική λίπανση του ηλίανθου και υπόσχεται αυξηµένες αποδόσεις γιατί:

■ Τα Nutrimore περιέχουν ισχυρό άζωτο. Είναι ενισχυµένα µε αξιόπιστο σταθεροποιητή ουρεάσης, σε επαρκή ποσότητα και εφαρµοσµένο στο 100% του ουρεϊκού αζώτου που περιέχεται σε κάθε τύπο λιπάσµατος Αυτό έχει ως αποτέλεσµα τα Nutrimore να έχουν µηδενικές απώλειες αζώτου και όλες οι µονάδες που περιέχουν να φτάνουν στα φυτά. Το άζωτο απορροφάται µε αργό ρυθµό από τον ηλίανθο τις πρώτες µέρες µετά την σπορά του, γι’αυτό και πρέπει να προτιµούνται λιπάσµατα µε σταθεροποιηµένο –σταθερό άζωτο στην βασική λίπανση .Αυτό έχει ως αποτέλεσµα να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες των φυτών µέχρι και την επιφανειακή λίπανση τόσο σε ποτιστικές όσο και σε ξερικές καλλιέργεις.

■ Τα Nutrimore παρέχουν πλήρη θρέψη. Τα Nutrimore δίνουν δυνατότητα για επιλογή ιδανικού τύπου για το ηλίανθο µε τέλεια αναλογία σε άζωτο, φώσφορο, κάλιο, µαγνήσιο αλλά και βόριο. Με µια εφαρµογή παρέχουµε πλήρη θρέψη. Σηµειωτέον, ο φώσφορος στα Nutrimore είναι 90% υδατοδιαλυτός άρα πλήρως διαθέσιµος για τα φυτά. Αντίθετα άλλα λιπάσµατα περιέχουν φώσφορο µόνο 50-60% υδατοδιαλυτό. Ο µη υδατοδιαλυτός φώσφορος δεν µπορεί να απορροφηθεί από τα φυτά.

■ Ιχνοστοιχεία Τεχνολογίας DDP. Το βόριο στους τύπους που περιέχεται είναι µε την καινοτόµο µορφή DDP.

Ενισχύει κάθε κόκκο του λιπάσµατος και είναι 10 φορές πιο ισχυρό από τα κοινά ιχνοστοιχεία, δεν δεσµεύεται στο έδαφος και παρέχει παρατεταµένη κάλυψη στις ανάγκες της καλλιέργειας. Επάρκεια σε βόριο σηµαίνει καλύτερη γονιµοποίηση, γεµάτοι σπόροι και άρα υψηλότερη παραγωγή.

Τα Nutrimore, αυξάνουν την σοδειά τουλάχιστον κατά 10%, κάτι που απέδειξε και το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας. Την αποδοτικότητα αυτή επιβεβαιώνουν και οι αγρότες που εφαρµόζουν το προϊόν και τα εµπιστεύονται σε κάθε καλλιέργεια εδώ και χρόνια.

*Υπεύθυνη τμήματος Marketing