Ευκαιρίες δημιουργεί το νέο πράσινο μοντέλο για την εγχώρια κτηνοτροφία

Ευκαιρίες δημιουργεί  το νέο πράσινο μοντέλο  της Ευρώπης για την  ελληνική εκτατική  κτηνοτροφία

Η είδηση ότι η ολλανδική κυβέρνηση θα πληρώσει 23 δισ. ευρώ ως αποζηµίωση σε κτηνοτρόφους µε µεγάλες εκµεταλλεύσεις, προκειµένου να τις κλείσουν, όσο εντυπωσιακή και αν ακούγεται από µόνη της, θα µπορούσε να επιφυλάσσει ακόµα πιο εντυπωσιακά επακόλουθα για την Ελλάδα. Εφόσον ο σχεδιασµός των Ολλανδών πετύχει, µέσα στην επόµενη δεκαετία, το 1/3 του ζωικού κεφαλαίου της χώρας θα χαθεί. Αυτό θα µεταφραστεί σε ένα κενό στην ευρωπαϊκή αγορά γάλακτος, γαλακτοκοµικών προϊόντων και κρέατος που θα είναι σχεδόν ακατόρθωτο να καλυφθεί, ειδικά σε περίπτωση που περισσότερες χώρες, όπως είναι η Γερµανία ή η Γαλλία, συµµορφωθούν µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην επιταγή της αποµάκρυνσης από την εντατική κτηνοτροφία.

Για την αλλαγή των προτεραιοτήτων στην ευρωπαϊκή αγροτική παραγωγή έχουν γραφτεί πολλά, ειδικά από τότε που άνοιξε η συζήτηση για το Green Deal και το Farm to Fork, αλλά θα µπορούσε να πει κανείς πως αυτό είναι η πρώτη χειροπιαστή περίπτωση του τι φέρνει ο σχεδιασµός αυτός.

Από µόνος του ο περιορισµός της παραγωγής γάλακτος και κρέατος στην Ολλανδία αναµένεται ότι θα έχει άµεσο αντίκτυπο στις ισορροπίες της προσφοράς και της ζήτησης στην ελληνική αγορά. Λιγότερες παγοκολόνες συνεπάγονται ελλείψεις στη βιοµηχανία γάλακτος που θα υποχρεωθεί να διατηρήσει στα υψηλά τις τιµές για το γάλα. Για όσο καιρό δε η ελληνική αγροτική παραγωγή διατηρεί χαµηλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η νέα ισορροπία θα έδινε κίνητρα για εκσυγχρονισµό και µεγέθυνση των υφιστάµενων µονάδων.

Ωστόσο, η µεγάλη ευκαιρία, έγκειται στην εκτατική κτηνοτροφία, η οποία γίνεται το επιζητούµενο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Με την εγχώρια παραγωγή να βασίζεται στο µοντέλο αυτό, αναµένεται µια διπλή ενίσχυση της ζήτησης τόσο εξαιτίας του κενού στην αγορά όσο και της παράλληλης στροφής της κατανάλωσης στα προϊόντα εκτατικής κτηνοτροφίας. Εν προκειµένω, η Ελλάδα διαθέτει τόσο την τεχνογνωσία, όσο και τους χρήσιµους πολιτισµικούς δεσµούς (παράδοση) που δίνουν στα τελικά προϊόντα βάθος και προστιθέµενη αξία. Βέβαια, επενδυτικά βήµατα και θεσµικές διευκολύνσεις όπως εξασφάλιση εκτάσεων σε ορεινούς, µετακινούµενους κτηνοτρόφους για µεταποίηση προϊόντων, είναι απαιτούµενα προκειµένου να αξιοποιηθεί πλήρως αυτή η νέα ευκαιρία.

∆ηµόσιες εκτάσεις για ορεινούς

Μια απλή κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση µε άµεσα αποτελέσµατα, θα ήταν η παραχώρηση δηµόσιων εκτάσεων σε κτηνοτρόφους, ιδίως στα ορεινά όπου υπάρχει και πλεόνασµα, κάτι το οποίο φέρεται να εµπίπτει στον προγραµµατισµό της κυβέρνησης, αλλά έχει καθυστερήσει να φτάσει προς ψήφιση στη Βουλή. Οι πληροφορίες περιγράφουν ένα θεσµικό πλαίσιο που θα τροποποιήσει το νόµο 4061/12 «∆ιαχείριση και προστασία ακινήτων υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης». Με την παρέµβαση αυτή δροµολογείται η απόδοση εκτάσεων σε ορεινούς κτηνοτρόφους, σε µια ρύθµιση µε την οποία οι ιθύνοντες εκτιµούν ότι ευνοείται η ορεινή κτηνοτροφία. Ο σχεδιασµός δεν περιορίζεται στην παραχώρηση βοσκοτόπων για βοσκή αλλά προβλέπεται να δίνεται η δυνατότητα σε ορεινούς και µετακινούµενους κτηνοτρόφους, να διαµορφώνουν βασικές δοµές πρώτης µεταποίησης καθώς και φ/β για την ενεργειακή αυτάρκεια των υποδοµών.

Παράθυρο βιωσιμότητας με λιγότερες εκπομπές αζώτου

Το παράθυρο εδραίωσης της εκτατικής κτηνοτροφίας µέσα σε αυτήν τη νέα συνθήκη που ξεδιπλώνεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα είναι µικρό, αν αναλογιστεί κανείς το µέγεθος του κλάδου σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης, που δεν θα ήθελε να βρεθεί εκτός αγοράς έτσι απλά. Ήδη FrieslandCampina, Rabobank και Lely κινούνται προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της βιωσιµότητας στις µεγάλες µονάδες εκτροφής αγελάδων γαλακτοπαραγωγής και ενώνουν τις δυνάµεις τους για να µειώσουν τις εκποµπές αζώτου. Στο πλαίσιο αυτής της συνέργειας, η FrieslandCampina θα παρέχει οικονοµική συνεισφορά στα αγροκτήµατα, η Lely θα δίνει έκπτωση στην αγορά ενός εξειδικευµένου συστήµατος µείωσης των εκποµπών και η Rabobank θα προσφέρει δάνειο µε ευνοϊκούς όρους. Το εγχείρηµα αφορά την εγκατάσταση 96 συστηµάτων «Lely Spheres», σε όλες τις ολλανδικές επαρχίες. Το Lely Sphere είναι µια εγκατάσταση που µειώνει τις εκποµπές αζώτου έως και 70% στον αχυρώνα µιας φάρµας γαλακτοπαραγωγής. Πρόκειται για ένα κυκλικό σύστηµα αχυρώνα που διαχωρίζει τη στερεά κοπριά και τα ούρα και µετατρέπει τις εκποµπές αζώτου σε πολύτιµο λίπασµα. Με αυτή τη συνεργασία η FrieslandCampina, η Rabobank και η Lely θέλουν να κάνουν την επένδυση στο σύστηµα «Lely Sphere» προσβάσιµη για τους αγρότες. Επιπλέον, πιστεύουν ότι αυτή η πρωτοβουλία θα ενθαρρύνει επίσης τις περιφερειακές και εθνικές αρχές να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την τόνωση της βιώσιµης γεωργίας µέσω της καινοτοµίας και να διαθέσουν τους απαραίτητους οικονοµικούς πόρους.

«Μαζί µε τη FrieslandCampina και τη Rabobank, θέλουµε να συµβάλουµε σε εναλλακτικές λύσεις για τα τρέχοντα σχέδια της κυβέρνησης σχετικά µε την εθνική πρόκληση για το άζωτο», δήλωσε ο André van Troost, διευθύνων της Lely. «Αντί να µειώσουµε τα ζώα και να αποζηµιώσουµε τους γαλακτοπαραγωγούς, πιστεύουµε στην επένδυση της έρευνας και της καινοτοµίας για την τόνωση της κυκλικής κτηνοτροφίας και την ενίσχυση της βιώσιµης γεωργίας. Κάνουµε την επένδυση στο Lely Sphere πιο προσιτή για τους αγρότες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εργαστούν για ένα βιώσιµο µέλλον για την επιχείρησή τους».