Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διαγωνισμός στον οποίο προέβη η ΕΑΣ Ορεστιάδας και ο οποίος κηρύχθηκε άγονος, καθότι καμιά από τις τρεις τιμές που προσέφεραν οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις παραγωγής βιοντίζελ, δεν κάλυπτε τα όρια τιμής στα οποία μπορούν να κινηθούν οι καλλιεργητές. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τρεις προσφορές κινήθηκαν κάτω από τα 35 λεπτά το κιλό για τον ηλιόσπορο (συγκεκριμένα, 34, 33 και 32 λεπτά το κιλό) γι’ αυτό και η διοίκηση της οργάνωσης η οποία τον διενήργησε τον κήρυξε άγονο. Σημειωτέον ότι ο αντίστοιχος διαγωνισμός τα τελευταία δύο χρόνια έδινε τιμή στα 37 λεπτά το κιλό.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στην άρνηση των διυλιστηρίων να παραλάβουν όλες τις ποσότητες της κατανομής στην οποία έχουν κινηθεί οι επιχειρήσεις παραγωγής βιοντίζελ και όπου γίνονται παραλαβές στην πίεση της αντίστοιχης τιμής. Επ’ αυτού οι πληροφορίες θέλουν την τιμή αγοράς από τα διυλιστήρια να περιορίζεται στα 1.100 ευρώ τον τόνο, όταν, προηγούμενες περιόδους αγόραζαν με 1.250 ευρώ τον τόνο.
Ένας λόγος είναι η μείωση της κατανάλωσης καυσίμων, λόγω των συνθηκών που έχει δημιουργήσει η πανδημία. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την δυνατότητα που είχαν τον τελευταίο καιρό τα εκκοκκιστήρια να βρίσκουν εισαγόμενο ηλιέλαιο σε τιμή χαμηλότερη από αυτή στην οποία έχουν ευθυγραμμισθεί η εγχώριες επιχειρήσεις παραγωγής βιοντίζελ. Κι εδώ το θέμα είναι αν τα διυλιστήρια έχουν την υποχρέωση να απορροφήσουν το σύνολο της κατανομής με την οποία επιφορτίζονται από το κράτος οι εγχώριες επιχειρήσεις βιοντίζελ.
Σημειωτέον ότι φέτος έχει καθυστερήσει σημαντικά και η εν λόγω κατανομή από το υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, καθυστέρηση η οποία δεν είναι άσχετη με την διστακτικότητα που υπάρχει από πλευράς διυλιστηρίων.
Το σκηνικό του διαγωνισμού
Από τα παραπάνω προκύπτει με σαφήνεια πάντως ότι το μέλλον της νέας καλλιεργητικής περιόδου για τον ηλίανθο, εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά. Πρώτο αρνητικό δείγμα ήταν οι προσφορές που κατέθεσε η μεταποιητική βιομηχανία στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος της ΕΑΣ Ορεστιάδας, την Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου, και η απόφαση της τελευταίας να κηρύξει, τελικώς, τη διαδικασία άγονη.
«Οι προσφορές που κατατέθηκαν ήταν πολύ κάτω από τις προσδοκίες μας», ανέφερε στο agronews ο πρόεδρος της ΕΑΣ Ορεστιάδας, Λάμπρος Κουμπρίδης, για την τροχιοδεικτική βολή που έριξαν οι μεταποιητές, αλλά και για να εξηγήσει τη στάση της οργάνωσης.
Αποφεύγοντας να δώσει λεπτομέρειες για τα επιμέρους συμβόλαια που πρότειναν οι ενδιαφερόμενοι ο κ. Κουμπρίδης περιορίστηκε να πει πως στο ανοικτό κάλεσμα της Ένωσης ανταποκρίθηκαν οι βιομηχανίες ΕΛΒΙ, Agroinvest και GF Energy και πως «οι τιμές ήταν κάτω από τα 35 λεπτά το κιλό και δεν γινόταν να τις αποδεχθούμε, καθώς σε αυτά τα επίπεδα η καλλιέργεια δεν είναι βιώσιμη. Μη ξεχνάμε ότι οι τιμές στο λίπασμα έχουν αυξηθεί 3 ευρώ στο τσουβάλι και επίκεται και νέα άνοδος κατά 2 ευρώ, ενώ όλα δείχνουν ότι μέχρι να αρχίσει η σπορά το πετρέλαιο θα έχει φτάσει κοντά στο 1,40 ευρώ το λίτρο».
Αναφορικά με τη στάση που κρατούν φέτος οι μεταποιητές, ο πρόεδρος της ΕΑΣ Ορεστιάδας επισήμανε πως το επιχείρημά τους είναι ότι τα δύο μεγάλα διυλιστήρια κατέβασαν την τιμή του βιοντήζελ στα 1.150 ευρώ τον τόνο και ότι το ενδιαφέρον για αγορές είναι πολύ περιορισμένο, με συνέπεια να υποχρεώνονται κι εκείνοι να μειώσουν τις δικές τους τιμές.
Πάμε σε σκληρή παρτίδα πόκερ
Ως προς το τί μέλλει γενέσθαι εφεξής, φαίνεται πως οδηγούμαστε σε μια σκληρή παρτίδα πόκερ μεταξύ παραγωγών και μεταποιητών, που θα κορυφώνεται όσο πλησιάζουμε προς την έναρξη της περιόδου της σποράς του ηλίανθου, που είναι σε περίπου 1,5 μήνες από τώρα.
«Ξεκινά ένα μεγάλο παζάρι από εδώ και εμπρός», εκτιμά ο συνομιλητής μας και προσθέτει πως «εάν επιμείνουν οι βιομηχανίες στα συμβόλαια που πρότειναν, εμείς ως ΕΑΣ Ορεστιάδας, που καλλιεργούμε γύρω στα 80-100.000 στρέμματα ετησίως και αντιπροσωπεύουμε περί το 10% της συνολικής καλλιέργειας της χώρας, δεν πρόκειται να υπογράψουμε».
Εκφράζει, μάλιστα, την εκτίμηση πως πολλοί από τους περίπου 3.000 αγρότες με τους οποίους συνεργάζεται η ΕΑΣ Ορεστιάδας, θα στραφούν σε άλλες καλλιέργειες. «Αν δεν βελτιώσουν τις προτάσεις τους αναμένω μια μείωση των εκτάσεων ηλίανθου της τάξης του 40% - 50%. Για εμάς είναι εύκολο να κάνουμε τη στροφή και να πάμε σε καλλιέργειες όπως το καλαμπόκι που έπιασε καλή τιμή αυτή την εμπορική σεζόν, αλλά και προς το βαμβάκι», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Παρά το κλίμα απογοήτευσης που προκλήθηκε από το πρώτο crash test με τη βιομηχανία, ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι να ξεκινήσει η σπορά είναι αρκετός και οι εξελίξεις μπορεί να είναι πυκνές. Ακόμη και η ΕΑΣ Ορεστιάδας δεν αποκλείει να προχωρήσει σε νέες προσκλήσεις για την επανακατάθεση ενδιαφέροντος από τους μεταποιητές, αλλά αυτό είναι κάτι που θα αξιολογηθεί προσεχώς από το Δ.Σ. της οργάνωσης.
Νωρίτερα το AGRONEWS έγραφε
Με την περυσινή κατανομή πορεύεται η βιομηχανία βιοκαυσίμων
Οι ενεργειακές καλλιέργειες δείχνουν πως δεν έχουν καταφέρει να µπουν στα ραντάρ των αρµόδιων υπουργείων ώστε να προωθηθούν κατάλληλες θεσµικές παρεµβάσεις εκσυγχρονισµού της αγοράς µε άµεσες επιπτώσεις στο καθεστώς υπό το οποίο καλούνται να καλλιεργήσουν οι αγρότες.
Συγκεκριµένα, σε καθαρά συµβολαιακά προϊόντα, οι αγρότες µαθαίνουν ένα µήνα πριν τη σπορά -σε ένα θετικό σενάριο- την τιµή που θα πληρωθούν στην περίπτωση του ηλίανθου, ενώ για την ελαιοκράµβη τα φιξαρίσµατα γίνονται µετά τις παραδόσεις.
Για φέτος, η αναµενόµενη από τις βιοµηχανίες πρόσκληση ενδιαφέροντος που ορίζει και τις δυνατότητες παραγωγής βιοντίζελ που µπορούν να έχουν, δεν βγήκε ποτέ, µε αποτέλεσµα η φετινή περίοδος, λίγο πριν τις σπορές, να επιφυλάσσει ένα ακόµα στοιχείο αβεβαιότητας για τον κλάδο. Κάθε Νοέµβριο το αρµόδιο υπουργείο δηµοσιεύει πρόσκληση ενδιαφέροντος προς τις τις ενδιαφερόµενες βιοµηχανίες, για την κατανοµή σε βιοντίζελ της επόµενης χρονιάς. Τον περασµένο Νοέµβριο δεν εκκινήθηκε ποτέ η συγκεκριµένη διαδικασία που επιτρέπει στις βιοµηχανίες µέχρι τον Απρίλιο να γνωρίζουν την ποσότητα που µπορούν να παράγουν, µε βάση την κατανοµή, ώστε να προχωρήσουν σε παραλαβές πρώτης ύλης στη συνέχεια. Όπως εξηγεί στην Agrenda ο Οδυσσέας Γαβρανίδης, ∆ιευθύνων Σύµβουλος της εταιρείας Φυτοενέργεια ΑΕ στις Σέρρες, «ως έχουν τα πράγµατα, κατά πάσα πιθανότητα οι εταιρείες θα κινηθούν µε βάση την κατανοµή του προηγούµενου έτους, κάτι που προβλέπει και ο νόµος σε περιπτώσεις που δεν ανανεώνεται το πλαίσιο της κατανοµής».
Σε κάθε περίπτωση, η όλη αβεβαιότητα φαίνεται πως έχει αποθαρρύνει αρκετούς παραγωγούς, οι οποίοι ήδη από το φθινόπωρο, στις περιπτώσεις ξερικού ηλίανθου, προτίµησαν να σπείρουν σκληρό σιτάρι.
Τα πιο πρόσφατα δεδοµένα δείχνουν ότι οι ενεργειακές καλλιέργειες καλύπτουν 1.000.000 στρέµµατα, στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα και µε αυτές δραστηριοποιούνται περίπου 25.000 αγρότες. Για το 2020 η συνολική κατανεµηθείσα ποσότητα βιοντίζελ διαµορφώθηκε στα 132.500 χιλιόλιτρα. Η ποσότητα βιοντίζελ που αντιστοιχούσε στα υποβληθέντα δικαιολογητικά για ενεργειακές καλλιέργειες ήταν 106.490 χιλιόλιτρα και η κατανεµηθείσα ποσότητα βιοντίζελ ήταν 92.895 χιλιόλιτρα. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί στο 70,22% του συνόλου και είναι ο µέγιστος συντελεστής που µπορεί να λάβει, το κριτήριο κατανοµής των ενεργειακών καλλιεργειών. Για το 2019 η συνολική κατανεµηθείσα ποσότητα βιοντίζελ διαµορφώθηκε στα 140.000 χιλιόλιτρα και αντιστοιχούσε σε 92.919 χιλιόλιτρα για ενεργειακές καλλιέργειες, µε την κατανεµηθείσα ποσότητα βιοντίζελ στα 92.919 χιλιόλιτρα, δηλαδή ποσοστό 66% της συνολικής ποσότητας
Συµβόλαια ξανά στα 37 λεπτά για τον ηλίανθο προσδοκούν οι Ενώσεις
Εν τω µεταξύ ενόψει των συζητήσεων για τα συµβόλαια της νέας παραγωγικής σεζόν του 2021, που θα ξεκινήσουν, προσεχώς, µε τις βιοµηχανίες, οι παραγωγοί διεκδικούν να πιάσουν το νήµα από εκεί που το άφησαν πέρυσι, όταν πληρώθηκαν την παραγωγή τους µε 37 λεπτά το κιλό. Αν και προς το παρόν µόνο εικασίες µπορούν να γίνουν, για το πού θα επέλθει συµφωνία, δεδοµένου ότι το τοπίο δεν αναµένεται να ξεκαθαρίσει πριν τα τέλη Φεβρουαρίου, οι εκπρόσωποι των αγροτών διατηρούν βάσιµες, όπως λένε, ελπίδες πως δεν θα επιβεβαιωθεί η παραφιλολογία περί αισθητής µείωσης τιµών. Σε πρόσφατο ρεπορτάζ της Agrenda, ο Λάµπρος Κουµπρίδης, πρόεδρος της ΕΑΣ Ορεστιάδας, της οργάνωσης που πρώτη υπέγραψε πέρυσι σύµβαση µε 37 λεπτά το κιλό, δίνοντας «σήµα» και στους υπόλοιπους εξηγούσε ότι υπάρχουν προϋποθέσεις να πιάσει η Ένωση ακόµη και τα 37 λεπτά, καθώς «βλέπουµε πως ο ηλίανθος λείπει από Ρωσία, Ουκρανία και Βαλκάνια. Η βάση πάντως δεν µπορεί να είναι κάτω από τα 35 λεπτά» τόνισε.
