Μοντέλο στρεμματικής ενίσχυσης στο σκληρό για αναβάθμιση καλλιέργειας

Ο διάλογος που έχει ανοίξει τελευταία στη μητρόπολη της καλλιέργειας, την Ιταλία, δείχνει στους πιθανούς τρόπους διαχείρισης των απαιτήσεων στις κατακερματισμένες εκτάσεις της Μεσογείου, μια στρεμματική ενίσχυση της τάξης των 10 ευρώ ανά στρέμμα, για την αγορά πιστοποιημένων σπόρων και λοιπών εξειδικευμένων εισροών, σε εκείνους τους παραγωγούς που έχουν συνάψει συμβόλαια με τη μεταποίηση.

Στην περίπτωση της Ελλάδας έχει αναδειχθεί πολλές φορές ο εγκλωβισμός της καλλιέργειας σε έναν φαύλο κύκλο, μέτριων ποσοτήτων για το μεγαλύτερο όγκο της παραγωγής και των συνεπαγόμενων  μέτριων τιμών, οι οποίες με τη σειρά τους δεν αφήνουν στον παραγωγό πολλά περιθώρια να αναβαθμίσει τις καλλιεργητικές του πρακτικές και φροντίδες, ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει τιμολογιακές αξιώσεις πρώτης ποιότητας στην αγορά.

Κρατικό κεφάλαιο 40 εκατ. ευρώ για τετραετές πρόγραμμα

Η δημιουργία ενός κεφαλαίου συνολικών πόρων 40 εκατ. ευρώ αποτελεί τον κορμό του ιταλικού πειράματος το οποίο θα χρηματοδοτήσει αναδρομικά για τα έτη 2019 και 2020 τους αγρότες που τηρούν συμβόλαια με μύλους και βιοτεχνίες ζυμαρικών, επεκτείνοντας έως το 2022 την χρηματοδότηση.

Να σημειωθεί πως ο σχεδιασμός στην Ιταλία έχει ξεκινήσει ήδη από το 2016, ωστόσο μόλις πρόσφατα δημοσιεύθηκε η σχετική απόφαση με όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις, στην Εφημερίδα της ιταλικής Κυβέρνησης. Εκεί βλέπει κανείς και την αιτιολογία της δράσης αυτής, η οποία επικαλείται μια κρίση στην αγορά δημητριακών και άρα καθιστά απαραίτητη μια άμεση ενίσχυση των αγροτών που θα εμψυχώσει το σύνολο της αλυσίδας αξίας του προϊόντος στη χώρα.

Οι στόχοι αφορούν ειδικότερα:

·         στην καλύτερη οργάνωση και καθοδήγηση των παραγωγών σκληρού σιταριού της χώρας

·         στην εδραίωση της συμβολαιακής καλλιέργειας

·         στην βελτίωση της ποιότητας μέσω της χρήσης πιστοποιημένων σπόρων

·         στην διαμόρφωση μηχανισμών ιχνηλασιμότητας που θα πιστοποιούν την ποιότητα του τελικού προϊόντος και θα ενισχύουν το brand name της Ιταλίας στις διεθνείς αγορές

Πιστοποιημένος σπόρος 15κιλά/στρέμμα

Βασική προϋπόθεση για την πληρωμή των παραγωγών είναι όπως σημειώθηκε η χρήση πιστοποιημένων σπόρων, κάτι που θα παρακολουθείται από κεντρικές υπηρεσίες του υπουργείου γεωργίας της χώρας και αφορά στην αγορά τουλάχιστον 15 κιλών σπόρου για κάθε στρέμμα. Σημειώνεται επιπλέον πως το όριο της πληρωμής φτάνει τα 25.000 ευρώ για τριετή συμμετοχή στο πρόγραμμα, ενώ καλύπτονται εκτάσεις έως 500 στρέμματα ανά δικαιούχο.

Ο αγροτικός κόσμος της Ιταλίας υποδέχτηκε θετικά την πρωτοβουλία αυτή, ενώ πολλοί σχολίασαν πως μια τέτοια κίνηση ήρθε αρκετά καθυστερημένα δεδομένου ότι ο διάλογος για ενίσχυση της συμβολαιακής καλλιέργειας στο πεδίο των σιτηρών έχει συμπληρώσει ήδη 20 χρόνια στη γειτονική χώρα. Ωστόσο ο αριθμός των παραγωγών που εργάζονται βάσει συμβολαίου με τη βιομηχανία ζυμαρικών είναι περιορισμένος.

Σημειώνεται πως το πλάνο αυτό θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με περισσότερες προϋποθέσεις, εντάσσοντας πλέον και τις αξιώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περισσότερο πράσινες καλλιεργητικές πρακτικές, απορροφώντας παράλληλα και κοινοτικά κονδύλια και άρα αυξάνοντας το μέγεθος της ενίσχυσης. Μένει ωστόσο να φανεί από το πείραμα, η επίδραση των τιμών παραγωγού στην αγορά σκληρού της Ιταλίας, αλλά και των αγορών της ευρύτερης περιοχής, αφού ένας από τους στόχους είναι και η αύξηση του μεριδίου των εγχώριων πρώτων υλών που χρησιμοποιεί η ιταλική βιομηχανία στα χαρμάνια της. 

Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοβουλία των Ιταλών, μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός για την εκπόνηση παρόμοιων πρακτικών και στην Ελλάδα, αφού όπως φαίνεται οι πρακτικές και τα ελλείμματα της γειτονικής χώρας δεν παρεκκλίνουν πολύ από τον ελληνικό κανόνα.