Κοντόφθαλμη προσέγγιση η συλλογή με Striper, στα ζάρια η φήμη της ελληνικής ίνας

Το 1979 και µε την πράξη της συνθήκης προσχώρησης (πρωτόκολλο αρ. 4, παράγραφος 6) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προβλέπεται ειδικό καθεστώς προστασίας του προϊόντος. Μετά την ένταξη η Ευρωπαϊκή και Ελληνική νοµοθεσία θέτει τα όρια επιλεξιµότητας των ποσοτήτων που θα συγκοµίζονται (υγρασία και ξένες ύλες) και θεσπίζει τα συναλλακτικά ήθη όπως και την ελάχιστη απόδοση σε ίνα στο 32%. Όλα αυτά µέχρι τα πρώτα χρόνια του 2000 δουλεύουν προς τη σωστή κατεύθυνση µε την νοµοθεσία και τους αυστηρούς ελέγχους του κράτους, να βοηθούν να αποκτήσει το Ελληνικό βαµβάκι ξακουστό όνοµα.

Όταν η επιδότηση µεταπήδησε από την ποσότητα στην έκταση (κάτι που ισχύει µέχρι σήµερα), οι κρατικοί έλεγχοι σταµατούν πρακτικά στο χωράφι και την επαλήθευση µόνο για την ύπαρξη της καλλιέργειας είτε µε επιτόπιους ελέγχους είτε µε δορυφορικές φωτογραφίες. 

Κάπου εκείνη την εποχή άρχισε το κακό, µε την εµφάνιση των µηχανών τύπου STRIPER. Είναι µηχανές που συλλέγουν, όπως  λέει και η λέξη απογυµνώνοντας το βαµβακόφυτο. Μαζί µε το βαµβάκι, οι STRIPER µαζεύουν τις καρπόκαψες («καρύδια»), ανώριµες και κλειστές κάψες, κλαδιά, φύλλα. Οι παραγωγοί βέβαια συγκοµίζουν περισσότερα κιλά, αλλά ΠΑΡΑΝΟΜΟΥΝ και κανονιστικά ∆ΕΝ ∆ΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ. Οι ποσότητες που συγκοµίζουν µε αυτό το τρόπο έχουν 15% έως 25% ξένες ύλες, που όµως είναι πέραν του 10% το οποίο είναι θεσπισµένο µε το Εθνικό ∆ίκαιο και τους Ευρωπαϊκούς Κανονισµούς (την Υ.Α. 472/158760/25-5-2023 όπως αυτή τροποποιήθηκε µε την 243/101146/12-4-2024 και ισχύει, όπως επίσης και µε τα οριζόµενα στην σχετική Εγκύκλιο ΟΠΕΚΕΠΕ 52331/4-9-2024 εφαρµόζοντας τον Ευρωπαϊκό Κανονισµό ΕΚ 1307/2013). 

Η διαχείριση του σύσπορου βαµβακιού από την συγκοµιδή µε µηχανές STRIPER και προκειµένου να αποκρυφθεί µεγάλη περιεκτικότητα σε ξένες ύλες, πηγαίνει στις «αλάνες» προσυγκέντρωσης, ανακατεύεται µε καθαρό βαµβάκι που συγκοµίστηκε µε PICKER και χαµηλή περιεκτικότητα σε ξένες ύλες (5-10%), ώστε να µειωθεί το ποσοστό και να περάσει κάτω από το όριο ελέγχου στην είσοδο της εκκοκκιστικής επιχείρησης είτε στην δειγµατοληψία του αποδεκατισµένου ΟΠΕΚΕΠΕ (0,5%).

Οι σοβαροί παράγοντες στο χώρο του βαµβακιού (∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση Βάµβακος και συνειδητοί εκκοκκιστές) βλέπουν την «κατηφόρα» στα εργαστηριακά όργανα ελέγχου ποιότητας (HVI) αλλά και στις αποδόσεις σε ίνα, που µετά βίας πιάνουν το 32%, όταν το 35-38% είναι µια εφικτή επίδοση για τις εξελιγµένες ποικιλίες της αγοράς. Τα όργανα ελέγχου ποιότητας επίσης δίνουν αποτελέσµατα που χειροτερεύουν. Αύξηση ποσοστού κοντών ινών µε µήκος µικρότερο από 27mm, κηλιδώσεις και υποβάθµιση χρώµατος λόγω πράσινων φύλλων και σάπισµα από υψηλή υγρασία, µικροκόµποι (neps), σκόνη, ανώριµες ίνες (micronaire). Όλοι αυτοί οι παράγοντες δηµιουργούν προβλήµατα στα κλωστήρια και στα βαφεία. Αυτά τα ελαττώµατα διώχνουν όλους τους σοβαρούς αγοραστές και τα βαµβάκια µένουν απούλητα, κάνοντας υγιείς επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια να παρουσιάζουν ζηµιές.

Η κατηφόρα πρέπει να σταµατήσει, γιατί διακυβεύεται η φήµη του Ελληνικού βαµβακιού και οι προσπάθειες που γίνονται για πιστοποιηµένο βαµβάκι ποιότητας (EU cotton)  εκ µέρους της ∆ιεπαγγελµατικής Οργάνωσης Βάµβακος (∆ΟΒ) να φαίνονται ανεδαφικές.

Η ζηµιά που προκαλείται σε µια µεγάλη και ισχυρά εξαγωγική συνιστώσα του ΑΕΠ της χώρας θα είναι µακροπρόθεσµη. Η διεθνής δυσφήµιση που γίνεται δύσκολα µπορεί να αναστραφεί. 

Θα πρέπει άµεσα να ληφθούν µέτρα αστυνόµευσης και έλεγχος νοµιµότητας στην κυκλοφορία αυτών των µηχανών, ενώ η απαγόρευση εισαγωγής και εµπορίας των µηχανών Stripper θα έπρεπε να υπάρχει ήδη µε κατάλληλη σχετική νοµοθεσία. Οι κάτοχοι αυτών των µηχανών είναι γνωστοί είτε στους εισαγωγείς είτε στα τελωνεία. Αν πραγµατικά το κράτος θέλει να προσφέρει πολύτιµες υπηρεσίες στο Ελληνικό βαµβάκι και τον συνειδητό Έλληνα βαµβακοπαραγωγό πρέπει να δράσει για να µην χαθούν και οι Ευρωπαϊκές ενισχύσεις.

ΥΣ: Ο Κλέρχος Σαραντίδης είναι Γενικός Διευθυντής της ΕΑΣ Καβάλας