Οκόσμος του ταξιδιού αλλάζει. Σε αντίθεση με τον τουρίστα που μετακινείται ανάμεσα σε πολλά αξιοθέατα μέσα σε σύντομο χρόνο αναδύεται ο ταξιδιώτης του αύριο, που επιδιώκει να ζήσει αυθεντικές εμπειρίες σε αργό ρυθμό. Αναπτύσσονται έτσι προορισμοί που ανταποκρίνονται στη δίψα του ταξιδιώτη για αρμονία με τη φύση και τη γη του τόπου. Ένας τέτοιος προορισμός είναι το αγρόκτημα Ευμέλεια στις Γούβες Λακωνίας που προσφέρει στους επισκέπτες ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα γύρω από την ελιά.
Η προτίμηση που δείχνουν σταθερά οι επισκέπτες του βιολογικού αγροκτήματος στο πρόγραμμα συγκομιδής την τελευταία δεκαετία δείχνει τη σημαντική προοπτική που μπορεί να έχει ο αγροτουρισμός με επίκεντρο το ιερό δέντρο της Μεσογείου. Για να είναι ένας αγροτουριστικός προορισμός ελκυστικός, βέβαια, πρέπει να περιλαμβάνει μια συνεκτική και πολυεπίπεδη πρόταση με στοιχεία που καλύπτουν τόσο τις γαστρονομικές όσο και τις ανάγκες αναψυχής αλλά και τις φιλοσοφικές ανάγκες των επισκεπτών που συχνά τρέφουν ανησυχίες γύρω από την οικολογία, τη διατροφή και την αγροοικολογία. Αυτό ακριβώς το μείγμα φαίνεται ότι έχει επιτύχει η Ευμέλεια δημιουργώντας μια γέφυρα στους κατοίκους των αστικών κέντρων που καταφθάνουν από μακρινά μέρη για να συγκομίσουν την ελιά κάθε φθινόπωρο.
Επισκέπτες από όλο τον κόσμο
Μέχρι σήμερα έχουν περάσει από το πρόγραμμα συγκομιδής της ελιάς περίπου 300 επισκέπτες πολλοί από τους οποίους έρχονται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. «Το αρχικό ερέθισμα μπορεί να ήταν η δοκιμή ενός εξαιρετικού ελαιόλαδου που στάθηκε αιτία να συνειδητοποιήσουν ότι έως εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζαν τι είναι ποιοτικό λάδι. Είναι συνήθως καταναλωτές συνειδητοποιημένοι σε θέματα υγιεινής διατροφής και γνωρίζουν τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου για τον άνθρωπο. Ορισμένοι έχουν συναντήσει κι έχουν έρθει σε επαφή με τον κόσμο του ελαιόλαδου ίσως σε ένα πρώτο ταξίδι στη Μεσόγειο το οποίο στάθηκε η αιτία της επιθυμίας τους να μάθουν περισσότερα», θα πει ο ο ιθύνων νους πίσω από τον μαγικό κόσμο της Ευμέλειας Φραγκίσκος Καρέλας.
Η εμπειρία του πενταήμερου προγράμματος για τον κύκλο της ελιάς ξεκινά με μια ξενάγηση που περιλαμβάνει μια στάση σε ένα από τα μεγάλα ελαιόδεντρα του κτήματος. Εκεί ο Φραγκίσκος Καρέλας μαζί με τους επισκέπτες αρχίζουν να απαριθμούν τα αγαθά που προσφέρει η ελιά που περιλαμβάνουν τον καρπό, τη σκιά, τα φύλλα που γίνονται λίπασμα για το έδαφος, το ξύλο για καύση ή τη δημιουργία σκευών. Παράλληλα γίνεται λόγος για το συμβολισμό του δέντρου που προσέφερε τον κότινο με τον οποίο στεφάνωναν τους νικητές των Ολυμπιακών αγώνων αλλά και τον κλάδο ελαίας που αναφέρεται ότι μετέφερε το περιστέρι σαν σημάδι για το τέλος του κατακλυσμού στη Βιβλική αφήγηση. «Η αναφορά στα αγαθά που προσφέρει το θαυμάσιο δέντρο της ελιάς σε υλικό αλλά και σε άυλο επίπεδο δημιουργεί την προσμονή στον επισκέπτη για να συμμετάσχει στο μάζεμα του καρπού», θα πει ο κ. Καρέλας.
Βρίσκει το νόημα της ζωής στον ελαιώνα
Πολλοί από τους επισκέπτες του προγράμματος συγκομιδής της ελιάς της Ευμέλειας αναζητούν να βρουν μια διέξοδο από την αστική ζωή και την αναψυχή στη φύση ως πηγή αναζωογόνησης και ψυχικής ηρεμίας. «Η συγκομιδή της ελιάς για μένα λειτουργεί ως μια υπενθύμιση ότι στη φύση χρειάζεται υπομονή, κάτι που σήμερα ειδικά λείπει από το σύγχρονο τρόπο ζωής», θα πει ο Τάσσος Κυριακίδης, ερευνητής σε θέματα δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Yale της Αμερικής. Και συνεχίζει «διότι συχνά στη δουλειά και στη ζωή μας ζητάμε και περιμένουμε τα πάντα να γίνουν αμέσως. Αντίθετα όταν έρχεσαι σε επαφή με τη γεωργία, συνειδητοποιείς ότι η γη προσφέρει μεν άφθονα αλλά παράγει με το δικό της ρυθμό και δεν μπορείς να την πιέσεις ενώ παράλληλα είναι απρόβλεπτη και μπορεί αυτό που θα δώσει να διαφέρει πολύ από χρονιά σε χρονιά». Αναλογιζόμενος τα οφέλη που λαμβάνει από την παραμονή στην Ευμέλεια, ο κ. Κυριακίδης, που μαζί με τον Βασίλη Βασιλείου, πρόεδρο του Τμήματος Περιβαλλοντικών Επιστημών και Επιστημών Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale, είναι βασικός εμπνευστής του Διεθνούς Συμποσίου για την Ελιά που διοργανώνει φέτος για δεύτερη φορά το Πανεπιστήμιο, θα πει «περπατώντας στον ελαιώνα ανάμεσα στα μεγάλα και παλιά δέντρα που έχουν αντικρύσει πολλές γενιές με κάνει να σκέφτομαι πόσο εφήμερα είναι πολλά απ’ όσα με απασχολούν. Με μια πιο ήρεμη εκτίμηση και λαμβάνοντας υπόψιν πόσο σύντομα περνά ο καιρός αλλάζει η ιεράρχηση των πραγμάτων και μέσα από μια βόλτα στον ελαιώνα αποκτώ μια πιο νηφάλια ματιά για να επικεντρωθώ μόνο στα πιο ουσιαστικά».
Αστική ζωή και ύπαιθρος
Το μάζεμα της ελιάς σύμφωνα με τον κ. Κυριακίδη έχει ευεργετικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και στην πνευματική εργασία. «Κατά την παραμονή μου στην Ευμέλεια δουλεύω με το laptop από τις 6-10 κάθε πρωί και μετά μαζεύω ελιές. Έχω διαπιστώσει ότι η δουλειά βγαίνει πιο εύκολα απ’ ό,τι στο γραφείο», θα πει ο κ. Κυριακίδης. Μια εξήγηση που δίνει ο ίδιος είναι ότι σύγχρονος τρόπος ζωής μας εγκλωβίζει στην αίσθηση ότι κάνουμε πολλά πράγματα ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να έχουμε «κολλήσει» σε χαμηλά επίπεδα παραγωγικότητας. Αντίθετα η επαφή με τη φύση βοηθά να δει κανείς τη μεγάλη εικόνα των πραγμάτων. «Όλοι καταλαβαίνουμε ότι χρειάζεται μια ισορροπία ανάμεσα στην αστική ζωή και στην επαφή με την ύπαιθρο. Προσωπικά, αν δεν βγω για 2-3 μέρες αρχίζει να μου λείπει, αντιλαμβάνομαι ότι έχω περισσότερο άγχος κι οι αντοχές μου μειώνονται πιο εύκολα», αναφέρει ο κ. Κυριακίδης.
Μετά ξέρουν τι εστί ελαιόλαδο
Το πρόγραμμα της ελιάς που προτείνει η Ευμέλεια περιλαμβάνει τέσσερις διανυκτερεύσεις και προσφέρει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τον κύκλο της ελιάς από το δέντρο ως το ελαιόλαδο. Όπως θα πει ο κ. Καρέλας «η υποδοχή του επισκέπτη ξεκινά με ένα γεύμα το οποίο ετοιμάζεται από προϊόντα του βιολογικού λαχανόκηπου του κτήματος και την επόμενη μέρα ακολουθεί ξενάγηση στην Ευμέλεια. Στη συνέχεια διοργανώνεται μάθημα μαγειρικής στο οποίο σερβίρεται το μεσημεριανό που ετοιμάζουν οι επισκέπτες ενώ το απόγευμα της δεύτερης ημέρας συμμετέχουν σε γευσιγνωσία όπου μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά του καλού ελαιόλαδου.
Η συγκομιδή ξεκινά την τρίτη μέρα και την επομένη συνοδεύουμε τις ελιές στο ελαιοτριβείο όπου παρακολουθούν τη μετατροπή σε λάδι. Το απόγευμα της τρίτης μέρας περιλαμβάνει και εργαστήριο για την παρασκευή σαπουνιού και το πρόγραμμα ολοκληρώνεται την πέμπτη μέρα με επίσκεψη στο Μουσείο Ελαιόλαδου στη Σπάρτη και μια επίσκεψη σε ταβέρνα. Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος δίνουμε έμφαση σε θέματα ποιότητας και εξηγούμε με κάθε ευκαιρία τις συνθήκες παραγωγής αλλά και χρήσης του ελαιόλαδου από τον τελικό καταναλωτή που διασφαλίζουν την ποιότητα του προϊόντος.Θέλουμε οι επισκέπτες μας να φεύγουν από το κτήμα ως πρεσβευτές του καλού ελαιόλαδου παγκοσμίως». σημειώνει.
