Nέους τρόπους επίτευξης υψηλής παραγωγής προσφέρει η σωστή χρήση των βιοδιεγερτών

Οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για 25% βιολογική παραγωγή και μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 50% έως το 2030 όπως και η μικρότερη χρήση λιπασμάτων, έχουν θορυβήσει τον αγροτικό κόσμο, ο οποίος ψάχνει εναλλακτικές, οι οποίες θα του επιτρέψουν να διατηρήσει την υφιστάμενη παραγωγικότητα των καλλιέργειών του και το εισόδημα του, ενώ παράλληλα θα του δώσουν την δυνατότητα να μπορέσει με οικονομικά βιώσιμο τρόπο να βάλει και αυτός το λιθαράκι του στον φιλόδοξο στόχο της επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας για την Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2050.

Δεδομένων των περιορισμών στον όγκο των εισροών, πλέον αναζητούνται λύσεις που θα αυξήσουν την αποδοτικότητα τους, ώστε να μην σπαταλούνται πόροι εις βάρος του περιβάλλοντος και φυσικά, της τσέπης του παραγωγού. Μία τέτοια λύση που χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης σε ακαδημαικούς και ερευνητικούς κύκλους είναι η χρήση των βιοδιεγερτών στο χωράφι, με μεγάλες εταιρίες να προσφέρουν ήδη μία ευρεία γκάμα προϊόντων προς πώληση.

Τι είναι οι βιοδιεγέρτες;

Οι βιοδιεγέρτες είναι μια κατηγορία προϊόντων, που λόγω του περιεχομένου τους σε ουσίες και μικροοργανισμούς, έχουν την ικανότητα να επιδρούν στην ανάπτυξη των φυτικών οργανισμών. Τα προϊόντα αυτά περιλαμβάνουν εκχυλίσματα φυκών, χουμικά και φουλβικά οξέα, πρωτεΐνες και αμινοξέα, χιτοζάνη, ανόργανες ενώσεις, μύκητες και βακτήρια και χρησιμοποιούνται με σκοπό την αύξηση της ποιότητας αλλά και της ποσότητας παραγωγής της καλλιέργειας.

Οι βιοδιεγερτικές αυτές ουσίες επιδρούν και διευκολύνουν διαδικασίες όπως η πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων και η αντοχή στο βιοτικό και αβιοτικό στρες (π.χ. ανομβρία, μυκητολογικές ασθένειες). Επίσης, έχουν την ικανότητα, μέσω της δραστηριότητας των μικροοργανισμών που περιέχουν, να βελτιώνουν φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους αλλά και να ευνοούν την ανάπτυξη ισχυρού ριζικού συστήματος.

Τι δεν είναι οι βιοδιεγέρτες;

Οι βιοδιεγέρτες δεν είναι ούτε λιπάσματα ούτε φυτοφάρμακα. Πρόκειται για μια νέα κατηγορία εισροών σύμφωνα με τον ενδοκοινοτικό κανονισμό (ΕΕ 2019/1009), ενώ αποτελούν μία ανεξάρτητη ομάδα καλλιεργητικών προϊόντων με σήμανση CE (PFC 6). Το 2019 ήταν η πρώτη φορά που ορίστηκαν νομικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Προσφέρουν νέους τρόπους επίτευξης υψηλής φυτικής παραγωγής, δεν παρέχουν θρεπτικά συστατικά στους φυτικούς οργανισμούς και δεν λειτουργούν σύμφωνα με την αρχή δόσης-απόκρισης όπως τα λιπάσματα.

Αντιθέτως, λειτουργούν υποστηρικτικά στις μεταβολικές διεργασίες του φυτού. Η επίδρασή τους στο χωράφι υποστηρίζεται αποδεδειγμένα ερευνητικά -σε περίπτωση σωστής εφαρμογής πάντα- πως βελτιστοποιεί την απόδοση του δοθέντος λιπάσματος,  ισχυροποιεί την άμυνα των φυτικών οργανισμών απέναντι σε ασθένειες και τροφοπενίες, οδηγώντας έτσι σε μείωση των απαιτούμενων εισροών για δεδομένο ύψος παραγωγής.

Οι βιοδιεγέρτες δεν αποτελούν θαυματουργά σκευάσματα

Παρά τις πολύ ενθαρρυντικές έρευνες και την ευρεία γκάμα σκευασμάτων που κυκλοφορούν και σήμερα στο εμπόριο, οι προσδοκίες από την χρήση τους οφείλουν να μείνουν σε λογικά και ρεαλιστικά επίπεδα, όπως υπογραμμίζει και ο Σβεν Χάρτμαν, Επικεφαλής του Τμήματος Θρέψης Φυτών και Βιοδιεγέρτων της γερμανικής εταιρίας Industrieverband Agrar e.V. (IVA) στο agrarheute.com.

«Πολλοί καλλιεργητές είναι επί του παρόντος πολύ δύσπιστοι, κάτι που οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένες από τις επεμβάσεις με βιοδιεγέρτες είναι επί του παρόντος σχετικά ακριβές και τα αποτέλεσμα στη πράξη διαφέρουν από χωράφι σε χωράφι». Σύμφωνα με τον Χαρτμαν, η συνεχής έρευνα είναι κρίσιμης σημασίας τα επόμενα χρόνια προκειμένου να αποδειχθούν «μια για πάντα» τα πλεονεκτήματα τους, δίχως δυσπιστία πλέον από μερίδα παραγωγών. Απαιτούνται επίσης γενικευμένα συμβουλευτικά προγράμματα για αγρότες, ώστε να εξηγηθούν οι δυνατότητες και τα όρια των βιοδιεγερτικών ουσιών, τόσο για να μην αντιμετωπίζει τους βιοδιεγέρτες ως απλή λύση για όλα τα προβλήματα, όσο και να μην επιβαρύνεται οικονομικά δίχως αποτέλεσμα.