Ο εκσυγχρονισµός των θερµοκηπιακών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα και η δηµιουργία νέων συµβάλλει αδιαµφισβήτητα στην αύξηση της παραγωγής, του αγροτικού εισοδήµατος, των εξαγωγών καθώς και τη βιώσιµη ανάπτυξη. Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες επέκτασης του κλάδου βρέθηκαν στο επίκεντρο της πρόσφατης συνάντησης εργασίας που πραγµατοποιήθηκε στο Γεωπονικό Πανεπιστήµιο (27/7)στον απόηχο του τριήµερου Παγκοσµίου Συνεδρίου για τις τεχνολογίες-εξοπλισµό και διαχείριση θερµοκηπίων και διχτυοκηπίων. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι καθηγητές ∆ηµήτριος Σάββας και Θωµάς Μπαρτζάνας αναφέρθηκαν στη σπουδαιότητα της θρέψης των φυτών και παρουσίασαν τις τελευταίες εξελίξεις σε θέµατα περί κατασκευής, εξοπλισµού και διαχείρισης του περιβάλλοντος των θερµοκηπίων. Την εκδήλωση πλαισίωσαν και στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία στέκεται αρωγός σε τέτοιου είδους τις επενδύσεις, διευκολύνοντας την ανάπτυξη του κλάδου
Μαχαίρι κοφτερό η υδροπονία για τους άπειρους καλλιεργητές
«H ανάπτυξη µιας θερµοκηπιακής εγκατάστασης είναι από µόνη της µία πρόκληση, πόσο µάλλον όταν αυτή βασίζεται σε καινοτόµες υδροπονικές καλλιεργητικές µεθόδους. Όταν µιλάµε ωστόσο, για σύγχρονές θερµοκηπιακές εγκαταστάσεις και επενδύσεις που έχουν προοπτική επιτυχίας στον τοµέα, η υδροπονία είναι, κατά κανόνα, αναπόσπαστο κοµµάτι της διαδικασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Κηπευτικών Καλλιεργειών και καθηγητής του τµήµατος Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ∆ηµήτριος Σάββας. Σύµφωνα µε τον ίδιο, τα οφέλη είναι πολλαπλά ξεκινώντας από την δυνατότητα πλήρους ελέγχου της θρέψης, γεγονός που οδηγεί σε αυξηµένες αποδόσεις και ανώτερη ποιότητα προϊόντων, καθώς τυχόν λάθη, αν και δεν είναι άµεσα εµφανή, επηρεάζουν την παραγωγή µακροπρόθεσµα. Εκτός από την ποιότητα και την ποσότητα των αποδόσεων, η εφάπαξ συγκοµιδή καλλιεργειών που δεν προσφέρονται καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, η διαχείριση της αλατότητας, η µη εξάντληση των εδαφών, η φυτοπροστασία µε όρους πιο βιώσιµους και φυσικά η αποδοτικότερη διαχείριση των υδάτινων πόρων είναι εξίσου σηµαντικά πλεονεκτήµατα
Παρόλο που η υδροπονία είναι ελκυστική, απαιτεί σωστή γνώση και εξειδίκευση. Όπως επισήµανε ο κ. Σάββας, «Η υδροπονία είναι σαν ένα κοφτερό µαχαίρι – αν το χρησιµοποιήσεις σωστά, µπορείς να πετύχεις πολλά. Αν όχι, µπορεί να σου προκαλέσει προβλήµατα». Σήµερα, οι παραγωγοί έχουν στη διάθεσή τους προηγµένα συστήµατα όπως σίφουνες κεφαλής υδρολίπανσης και αυτόµατα συστήµατα ελέγχου, τα οποία επιτρέπουν τον πλήρη έλεγχο της καλλιέργειας και εξασφαλίζουν τις άριστες συνθήκες για υψηλές αποδόσεις. Αυτό που λείπει, σύµφωνα µε τον καθηγητή, είναι ένα εργαλείο που θα λειτουργεί ως αρωγός και σύµβουλος, προσφέροντας την απαραίτητη τεχνική κατάρτιση για την περαιτέρω ανάπτυξη της υδροπονίας στην Ελλάδα. Το Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών καταβάλλει συστηµατικές προσπάθειες για να καλύψει αυτό το κενό µε χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί το ειδικό λογισµικό Nutrisense, που ανέπτυξε το Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών του και λειτουργεί ως σύστηµα υποστήριξης αποφάσεων για την ορθή διαχείριση της θρέψης-υδρολίπανσης στις υδροπονικές καλλιέργειες.
Πολυδύναµο σύστηµα
«Πλήθος παραµέτρων συνδιαµορφώνουν το τελικό αποτέλεσµα σε ένα θερµοκήπιο. Η επιτυχία εξαρτάται από τον σωστό αρχικό σχεδιασµό και τη λεπτοµερή µελέτη. Στόχος είναι η µείωση των εισροών και του κόστους παραγωγής, διατηρώντας παράλληλα ένα περιβάλλον που ευνοεί την ποιοτική και ποσοτική ανάπτυξη των φυτών προκειµένου ο παραγωγός ή ο επιχειρηµατίας να απολαµβάνει τα µέγιστα» ανέφερε µεταξύ άλλων κατά την τοποθέτησή του ο Θωµάς Μπαρτζάνας, υπεύθυνος του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και καθηγητής του Τµήµατος Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων του ΓΠΑ. Ένα θερµοκήπιο µπορεί να εξοπλιστεί πολύ σηµαντικά και σε διαφορετικά επίπεδα, ωστόσο, σύµφωνα µε τον καθηγητή τέσσερις είναι οι βασικοί πυλώνες για τη βέλτιστη λειτουργία τους. Αυτοί περιλαµβάνουν ένα ολοκληρωµένο σύστηµα αερισµού µε πλευρικά ανοίγµατα στην οροφή, συστήµατα ψύξης για τους καλοκαιρινούς µήνες και τεχνολογίες ανακύκλωσης νερού, ενώ µεγάλο στοίχηµα όσον αφορά την εξοικονόµηση ενέργειας είναι η δηµιουργία θερµοκηπίων που θα εκµεταλλεύονται τα γεωθερµικά πεδία.
Στρατηγική στήριξη από Πειραιώς
Τη σηµασία που έχει για την Τράπεζα Πειραιώς η θερµοκηπιακή γεωργία και το ολοκληρωµένο πλαίσιο χρηµατοδοτικής στήριξης που έχει διαµορφωθεί µε στόχο την κάλυψη των αναγκών των αγροτών, των αγροτικών επιχειρήσεων, καθώς και των συνεταιρισµών και οµάδων παραγωγών υπογράµµισε στην τοποθέτησή του ο Αλκιβιάδης Αλεξάνδρου, Γενικός ∆ιευθυντής στην Αγροτική Τραπεζική για τον αγροτικό τοµέα της Πειραιώς. «Παραδοσιακά, η Πειραιώς στηρίζει ολοκληρωµένα και αποτελεσµατικά τον αγροδιατροφικό τοµέα της χώρας» τόνισε, «Στην Τράπεζα Πειραιώς πιστεύουµε ότι µία από τις πιο ενδεδειγµένες λύσεις για την αντιµετώπιση των αρνητικών συνεπειών της κλιµατικής κρίσης είναι η ανάπτυξη αυτόνοµων παραγωγικών µονάδων υπό κάλυψη. Η Ελλάδα διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί η θερµοκηπιακή γεωργία, καθώς την ευνοεί η γεωγραφική της θέση και το εύκρατο µεσογειακό κλίµα. Και αυτό σε συνδυασµό µε την ανάπτυξη των καινοτόµων αγροβολταϊκών συστηµάτων µπορεί να επιφέρει µόνο θετικά αποτελέσµατα, καθώς επιτρέπει την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και ενέργειας σε µία ενιαία επιφάνεια.», είπε. Η Πειραιώς συνέχισε ο Αθανάσιος ∆εδούσης, ∆ιευθυντής Κέντρου Αριστείας Αγροδιατροφής της τράπεζας, σταθερή στην στρατηγική επιλογή της, θα συνεχίζει να στηρίζει χρηµατοδοτικά, συµβουλευτικά και µε κάθε δόκιµο τρόπο, τις επενδυτικές πρωτοβουλίες στο συγκεκριµένο κλάδο, αρκεί να συστρατευτεί όλος ο κλάδος γύρω από το ζητούµενο προκειµένου να προκύψουν ορθολογικά αποτελέσµατα.
Μαχαίρι κοφτερό η υδροπονία για τους άπειρους καλλιεργητές
«H ανάπτυξη µιας θερµοκηπιακής εγκατάστασης είναι από µόνη της µία πρόκληση, πόσο µάλλον όταν αυτή βασίζεται σε καινοτόµες υδροπονικές καλλιεργητικές µεθόδους. Όταν µιλάµε ωστόσο, για σύγχρονές θερµοκηπιακές εγκαταστάσεις και επενδύσεις που έχουν προοπτική επιτυχίας στον τοµέα, η υδροπονία είναι, κατά κανόνα, αναπόσπαστο κοµµάτι της διαδικασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Κηπευτικών Καλλιεργειών και καθηγητής του τµήµατος Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ∆ηµήτριος Σάββας. Σύµφωνα µε τον ίδιο, τα οφέλη είναι πολλαπλά ξεκινώντας από την δυνατότητα πλήρους ελέγχου της θρέψης, γεγονός που οδηγεί σε αυξηµένες αποδόσεις και ανώτερη ποιότητα προϊόντων, καθώς τυχόν λάθη, αν και δεν είναι άµεσα εµφανή, επηρεάζουν την παραγωγή µακροπρόθεσµα. Εκτός από την ποιότητα και την ποσότητα των αποδόσεων, η εφάπαξ συγκοµιδή καλλιεργειών που δεν προσφέρονται καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, η διαχείριση της αλατότητας, η µη εξάντληση των εδαφών, η φυτοπροστασία µε όρους πιο βιώσιµους και φυσικά η αποδοτικότερη διαχείριση των υδάτινων πόρων είναι εξίσου σηµαντικά πλεονεκτήµατα
Παρόλο που η υδροπονία είναι ελκυστική, απαιτεί σωστή γνώση και εξειδίκευση. Όπως επισήµανε ο κ. Σάββας, «Η υδροπονία είναι σαν ένα κοφτερό µαχαίρι – αν το χρησιµοποιήσεις σωστά, µπορείς να πετύχεις πολλά. Αν όχι, µπορεί να σου προκαλέσει προβλήµατα». Σήµερα, οι παραγωγοί έχουν στη διάθεσή τους προηγµένα συστήµατα όπως σίφουνες κεφαλής υδρολίπανσης και αυτόµατα συστήµατα ελέγχου, τα οποία επιτρέπουν τον πλήρη έλεγχο της καλλιέργειας και εξασφαλίζουν τις άριστες συνθήκες για υψηλές αποδόσεις. Αυτό που λείπει, σύµφωνα µε τον καθηγητή, είναι ένα εργαλείο που θα λειτουργεί ως αρωγός και σύµβουλος, προσφέροντας την απαραίτητη τεχνική κατάρτιση για την περαιτέρω ανάπτυξη της υδροπονίας στην Ελλάδα. Το Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών καταβάλλει συστηµατικές προσπάθειες για να καλύψει αυτό το κενό µε χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί το ειδικό λογισµικό Nutrisense, που ανέπτυξε το Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών του και λειτουργεί ως σύστηµα υποστήριξης αποφάσεων για την ορθή διαχείριση της θρέψης-υδρολίπανσης στις υδροπονικές καλλιέργειες.
Πολυδύναµο σύστηµα
«Πλήθος παραµέτρων συνδιαµορφώνουν το τελικό αποτέλεσµα σε ένα θερµοκήπιο. Η επιτυχία εξαρτάται από τον σωστό αρχικό σχεδιασµό και τη λεπτοµερή µελέτη. Στόχος είναι η µείωση των εισροών και του κόστους παραγωγής, διατηρώντας παράλληλα ένα περιβάλλον που ευνοεί την ποιοτική και ποσοτική ανάπτυξη των φυτών προκειµένου ο παραγωγός ή ο επιχειρηµατίας να απολαµβάνει τα µέγιστα» ανέφερε µεταξύ άλλων κατά την τοποθέτησή του ο Θωµάς Μπαρτζάνας, υπεύθυνος του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και καθηγητής του Τµήµατος Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων του ΓΠΑ. Ένα θερµοκήπιο µπορεί να εξοπλιστεί πολύ σηµαντικά και σε διαφορετικά επίπεδα, ωστόσο, σύµφωνα µε τον καθηγητή τέσσερις είναι οι βασικοί πυλώνες για τη βέλτιστη λειτουργία τους. Αυτοί περιλαµβάνουν ένα ολοκληρωµένο σύστηµα αερισµού µε πλευρικά ανοίγµατα στην οροφή, συστήµατα ψύξης για τους καλοκαιρινούς µήνες και τεχνολογίες ανακύκλωσης νερού, ενώ µεγάλο στοίχηµα όσον αφορά την εξοικονόµηση ενέργειας είναι η δηµιουργία θερµοκηπίων που θα εκµεταλλεύονται τα γεωθερµικά πεδία.
Στρατηγική στήριξη από Πειραιώς
Τη σηµασία που έχει για την Τράπεζα Πειραιώς η θερµοκηπιακή γεωργία και το ολοκληρωµένο πλαίσιο χρηµατοδοτικής στήριξης που έχει διαµορφωθεί µε στόχο την κάλυψη των αναγκών των αγροτών, των αγροτικών επιχειρήσεων, καθώς και των συνεταιρισµών και οµάδων παραγωγών υπογράµµισε στην τοποθέτησή του ο Αλκιβιάδης Αλεξάνδρου, Γενικός ∆ιευθυντής στην Αγροτική Τραπεζική για τον αγροτικό τοµέα της Πειραιώς. «Παραδοσιακά, η Πειραιώς στηρίζει ολοκληρωµένα και αποτελεσµατικά τον αγροδιατροφικό τοµέα της χώρας» τόνισε, «Στην Τράπεζα Πειραιώς πιστεύουµε ότι µία από τις πιο ενδεδειγµένες λύσεις για την αντιµετώπιση των αρνητικών συνεπειών της κλιµατικής κρίσης είναι η ανάπτυξη αυτόνοµων παραγωγικών µονάδων υπό κάλυψη. Η Ελλάδα διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί η θερµοκηπιακή γεωργία, καθώς την ευνοεί η γεωγραφική της θέση και το εύκρατο µεσογειακό κλίµα. Και αυτό σε συνδυασµό µε την ανάπτυξη των καινοτόµων αγροβολταϊκών συστηµάτων µπορεί να επιφέρει µόνο θετικά αποτελέσµατα, καθώς επιτρέπει την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και ενέργειας σε µία ενιαία επιφάνεια.», είπε. Η Πειραιώς συνέχισε ο Αθανάσιος ∆εδούσης, ∆ιευθυντής Κέντρου Αριστείας Αγροδιατροφής της τράπεζας, σταθερή στην στρατηγική επιλογή της, θα συνεχίζει να στηρίζει χρηµατοδοτικά, συµβουλευτικά και µε κάθε δόκιµο τρόπο, τις επενδυτικές πρωτοβουλίες στο συγκεκριµένο κλάδο, αρκεί να συστρατευτεί όλος ο κλάδος γύρω από το ζητούµενο προκειµένου να προκύψουν ορθολογικά αποτελέσµατα.
