Το Εργαστήριο Ζιζανιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου και το Εργαστήριο Βελτίωσης και Γεωργικού Πειραματισμού διοργάνωσαν μία ημερίδα με τίτλο «Ποιότητα σπόρου-γενετικό υλικό: προσαρμογή σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις», η οποία διοργανώθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου BENEFIT-Med “Boosting technologies of orphan legumes towards resilient farming systems in the Greater Mediterrranean Region: from bench to open field”, η οποία παρουσιάστηκε την Τρίτη 21/1 στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Η ημερίδα εστίασε στις τεχνολογίες σπόρων και τη συμβολή τους σε ανθεκτικά γεωργικά συστήματα. Ειδικότερα, εμβάθυνε στην καινοτόμα πρωτοβουλία του ερευνητικού προγράμματος BENEFIT-Med, η οποία αποσκοπεί στη βιώσιμη γεωργική παραγωγή μέσω βελτιωμένων τεχνολογιών σπόρων. Το έργο, που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα PRIMA της ΕΕ, στοχεύει στην ανάπτυξη ανθεκτικών ποικιλιών "ορφανών" ψυχανθών, δηλαδή λιγότερο αξιοποιήσιμων ψυχανθών σε σύγκριση με τα μεγάλης καλλιέργειας, τα οποία καλλιεργούνται συνήθως σε περιοχές με μικρότερες γεωργικές κοινότητες και συντελούν στην αειφορία των γεωργικών συστημάτων.
Η κεντρική καινοτομία του προγράμματος είναι η επεξεργασία σπόρων πριν τη σπορά με δύο τύπους διαλυμάτων, υδατικό διάλυμα και διάλυμα με βάκιλλο. Αφήνοντας τους σπόρους να επωαστούν σε αυτά τα διαλύματα, ενισχύεται η βλάστηση, η ζωτικότητα των φυταρίων και η ανθεκτικότητά τους σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις. Οι βιοτικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την ύπαρξη παθογόνων μικροοργανισμών, εντόμων, παρασίτων και ζιζανίων, ενώ οι αβιοτικοί αφορούν κλιματικούς, εδαφικούς και υδατικούς παράγοντες. Αυτό μειώνει την ανάγκη χρήσης φυτοφαρμάκων, ενώ βελτιώνει την ανάπτυξη των φυτών ακόμα και υπό δυσμενείς συνθήκες.
Η πρωτοβουλία ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και τη μετάβαση σε βιώσιμα γεωργικά συστήματα, καθώς και με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που αποτελεί κρίσιμο στόχο, καθώς οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, η αλατότητα του εδάφους και οι ξηρασίες δημιουργούν ένα δυσμενές περιβάλλον, καθιστώντας απαραίτητες τις ανθεκτικές και προσαρμοστικές λύσεις στη γεωργία της Μεσογείου.
Η ερευνητική δραστηριότητα περιλαμβάνει τρεις τύπους πειραμάτων. Τα πειράματα αγρού, που αφορούν 3 είδη (τριγωνέλλα, κτηνοτροφικό μπιζέλι και λαθούρι), 2 ποικιλίες ανά είδος σκορπισμένα σε 5 χώρες της μεσογείου. Τα πειράματα εργαστήριου και θερμοκηπίου για την μελέτη των αγρονομικών χαρακτηριστικών σε σπόρο, φυτό και μετέπειτα στη φυτεία και τέλος ένα πιλοτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με αγρότες το οποίο θα στηθεί την Άνοιξη.
Τα αποτελέσματα της έρευνας αναμένονται να οδηγήσουν στη δημιουργία εξατομικευμένων κιτ επεξεργασίας σπόρων, κατάλληλων για εφαρμογή από τους αγρότες. Η προσέγγιση αυτή υποστηρίζει τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των γεωργικών συστημάτων, και συγκεκριμένα των ορφανών σπόρων, ενώ ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω έρευνα στο μέλλον, όπως ο συνδυασμός με νανοσκευάσματα.
