Εφόσον η βιοµηχανία της φυτοπροστασίας πρόκειται να παίξει έναν ενεργό ρόλο στην ευρωπαϊκή γεωργία, τότε η αποφυγή της αµφισβήτησης των επιστηµονικών γνωµατεύσεων στη βάση της εδραίωσης ιδεολογικών αγκυλώσεων και ψευδοεπιστηµονικών επιφάσεων οφείλει να γίνει προτεραιότητα της επόµενης θητείας της Ευρωβουλής και των νέων Κοµισάριων της Επιτροπής. Αυτό γιατί τα βήµατα προς την καινοτοµία και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ διακυβεύονται στις λεπτές ισορροπίες που διαµορφώνει αυτό το δίπολο επιστήµη – ιδεολογική δεισιδαιµονία.
Αυτό που συµβαίνει τελικά είναι ότι ο αγροτικός κλάδος καλείται να λειτουργήσει σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο, το οποίο επεκτείνεται και στην φυτοπροστασία και γενικότερα στο κοµµάτι των εισροών. Είναι ένα πλαίσιο το οποίο έχει εδραιωθεί πάνω σε απλουστευτικές και µη επιστηµονικές, µέχρι ένα βαθµό, απαιτήσεις οµάδων πίεσης µε κίνητρα όχι πάντοτε ξεκάθαρα. Μπορεί να γίνει και λόγος για λαϊκισµό, αφού οι θολές αυτές λύσεις απαντούν σε αυξανόµενες ανησυχίες των καταναλωτών για ασφαλή τρόφιµα και για την προστασία του περιβάλλοντος. Πρέπει όµως οι ανησυχίες αυτές να ιδωθούν και σε συνάρτηση µε την πίεση που προκύπτει από ανταγωνίστριες χώρες, οι οποίες καταφέρνουν και παράγουν ασφαλή τρόφιµα, χωρίς ταυτόχρονα η αλυσίδα παραγωγής τους να υποχρεούται σε τέτοιες αγκυλώσεις.
Για την ιστορία, όταν ο σηµερινός πρόεδρος της Κοµισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, διορίστηκε το 2014, µια από τις πρώτες ενέργειές του ήταν να λήξει την θητεία της επικεφαλής του επιστηµονικού συµβούλου της ΕΕ, καθηγήτριας Αν Γκλόβερ, που είχε διορίσει ο πρώην επικεφαλής της Επιτροπής, Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο. Η εντολή της ήταν να παράσχει «ανεξάρτητες συµβουλές εµπειρογνωµόνων για κάθε πτυχή της επιστήµης, της τεχνολογίας και της καινοτοµίας όπως ζήτησε ο Πρόεδρος». Ωστόσο, διαφώνησε µε την επίσηµη θέση της ΕΕ για τις γενετικά τροποποιηµένες καλλιέργειες, υποστηρίζοντας ανοιχτά τις προόδους της τεχνολογίας.
Σήµερα η προσπάθεια για τη χρήση ανεξάρτητων δεδοµένων συνεπάγεται προκατάληψη σε οτιδήποτε προέρχεται από τη βιοµηχανία, παρόλο που τα πρότυπα παραγωγής της βιοµηχανίας όπως η ορθή εργαστηριακή πρακτική και η τήρηση των διεθνώς συµφωνηθέντων πρωτοκόλλων του ΟΟΣΑ εξασφαλίζουν ότι οι µελέτες είναι διαφανείς. Αυτό το επίπεδο ελέγχου δεν υπάρχει στο πλαίσιο της διαθέσιµης στο κοινό επιστηµονικής ανοικτής βιβλιογραφίας. Ωστόσο, η τάση θέλει τη βιοµηχανία ύποπτη για παραπλάνηση απαιτεί την αποµάκρυνσή της από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Η βιοµηχανία φυτοπροστασίας πάντως έχει υιοθετήσει την κριτική και τις ανησυχίες των καταναλωτών και η Ευρωπαϊκή Ένωση Φυτοπροστασίας (ECPA), η CropLife International και οι εταιρείες-µέλη τους έχουν ξεκινήσει τη δική τους «καµπάνια» διαφάνειας ώστε να διασφαλίσουν ότι θα δηµοσιοποιηθούν περισσότερα δεδοµένα σχετικά µε την ασφάλεια των προϊόντων τους.Αυτό αντιπροσωπεύει µια ορθολογική και επιστηµονική προσέγγιση για τη βελτίωση της δηµόσιας εκπαίδευσης. Αντίθετα, η αποξένωση της βιοµηχανίας από τις σχετικές συζητήσεις και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν είναι ορθολογική.
Ρόλο καθοριστικό να έχει η επιστήµη στις πολιτικές της ΕΕ
Είναι ευρέως γνωστό πως ο πρόεδρος Γιούνκερ δεν υποστήριζε τον ρόλο της καθηγήτριας Αν Γκλόβερ και ότι η λήξη της θητείας της ίσως επηρεάστηκε από οµάδες περιβαλλοντικών δράσεων, συµπεριλαµβανοµένου του «∆ικτύου ∆ράσης για τα Φυτοφάρµακα», το οποίο µάλιστα έστειλε επιστολή στον πρόεδρο Juncker επικαλούµενο ανησυχίες για τη διαφάνεια του πλαισίου ανανέωσης των σκευασµάτων. Όταν η καθηγήτρια αποµακρύνθηκε από την θέση του Επικεφαλής Επιστηµονικού Συµβούλου, ο καθηγητής Σερ Πολ Νουρς, πρόεδρος της Royal Society, προειδοποίησε ότι «η επιστήµη πρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο στις νοµοθετικές διαδικασίες της ΕΕ, διαφορετικά διατρέψει ο κίνδυνος σοβαρές αποφάσεις να επηρεαστούν από άτοµα µε ασαφή κίνητρα».
