Προσγείωση στο άζωτο και κάμψη σε βασικούς κωδικούς λιπασμάτων

Προσγείωση στις τιμές  αζωτούχων και κάμψη  σε όλα τα λιπάσματα  μετά τη διόρθωση στη  διεθνή αγορά ενέργειας

Στην περίπτωση της ουρίας και των λιπασµάτων φωσφόρου (DAP), η αποκλιµάκωση των τιµών είναι της τάξης του 43,8% και 34% αντίστοιχα, σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία της Παγκόσµιας Τράπεζας.

Συγκεκριµένα, ένας τόνος φωσφορικού λιπάσµατος (DAP) διαµορφώνει πλέον µέση τιµή κάτω από τα 625 δολάρια ο τόνος έναντι των 954 δολαρίων πέρυσι την άνοιξη ή των 625 δολαρίων µόλις πριν από µερικούς µήνες, το φθινόπωρο του 2022.

Ακόµα πιο έντονη και σε άµεση συνάρτηση µε τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, διαφαίνεται η αποκλιµάκωση στις τιµές της ουρίας και των αζωτούχων λιπασµάτων. Έχοντας πατήσει η τιµή της ουρίας τα 925 δολάρια ο τόνος τον περασµένο Απρίλιο του 2022, εδώ και µερικές εβδοµάδες διαπραγµατεύεται γύρω από τα 520 δολάρια σύµφωνα µε τα στοιχεία της Παγκόσµιας Τράπεζας. Τα επίπεδα αυτά είναι 100 περίπου δολάρια κάτω από τις τιµές που σχηµατίστηκαν το φθινόπωρο του 2021, όταν η ενεργειακή κρίση άρχισε να τίθεται εκτός ελέγχου και να ανατρέπει τα κοστολόγια σε πολλές µονάδες παραγωγής φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η κατάσταση κλιµακώθηκε µε την έναρξη του πολέµου πριν από 11 µήνες.

Βέβαια, οι σηµερινές τιµές στην αγορά λιπασµάτων παραµένουν από 100 (DAP) έως 200 δολάρια (ουρία) πάνω σε σχέση µε την εικόνα που είχε η αγορά στα τέλη του 2020, όταν ξεκίνησε ο ανοδικός υπερκύκλος στις αγορές αγροτικών εµπορευµάτων, εν µέσω της κρίσης στην παγκόσµια αλυσίδα εφοδιασµού, όταν οι τιµές µίσθωσης για τα κοντέινερ πενταπλασιάστηκαν γλείφοντας τα 11.000 δολάρια (δείκτης FBX).

Εστιάζοντας πιο αναλυτικά στους παράγοντες που οδήγησαν στην αποκλιµάκωση των τιµών λιπασµάτων, ειδικά στην περίπτωση της Ευρώπης, φαίνεται πως η καλύτερη προσαρµογή της αγοράς ενέργειας στο νέο τοπίο που αιφνιδιαστικά διαµόρφωσε ο πόλεµος (στροφή στο υγροποιηµένο φυσικό αέριο), ήδη αποδίδει. Στους αστάθµητους παράγοντες, εκ των υστέρων µπαίνουν και οι καιρικές συνθήκες, αφού ο ήπιος χειµώνας που έχει κάνει ως τώρα στην Ευρώπη, άφησε ανέγγιχτα τα αποθέµατα φυσικού αερίου, ενθαρρύνοντας την επαναλειτουργία αρκετών µονάδων που είτε είχαν βάλει προσωρινό λουκέτο, είτε είχαν περιορίσει σε άνω του 50% ποσοστό, την παραγωγικότητα τους.

Εν αναµονή της διόρθωσης στην εγχώρια αγορά

Είναι πολύ πιθανό η διεθνής εικόνα στην αγορά λιπασµάτων να αποτυπωθεί µε πιο αργούς ρυθµούς στην εγχώρια αγορά, ειδικά σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τα καταστήµατα εφοδίων, προτρέχοντας µε τον ετήσιο προγραµµατισµό τους, έβαλαν σε απόθεµα ποσότητες αγορασµένες µε τιµές στα υψηλά του εύρους. ∆εν αποκλείεται κάτι αντίστοιχο να έχει συµβεί και µε µεγαλύτερες επιχειρήσεις ενσάκινσης. Ορισµένοι αναλυτές, εκτιµούν πάντως ότι η εποχιακή ζήτηση από το Βόρειο Ηµισφαίριο σε µερικούς µήνες θα µπορούσε να φουσκώσει ξανά κάπως τις τιµές, ωστόσο σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι πλέον η τάση στην αγορά λιπασµάτων έχει αναστραφεί, µε τους περισσότερους δείκτες τιµών
να είναι πια καθαρά πτωτικοί.

Μεγάλη διακύμανση τιμών λιπασμάτων στην επταετία

Με χαµηλά στα 302 δολάρια και υψηλά στα 1.031 δολάρια, η πορεία των τιµών ουρίας ακολούθησαν µια πορεία υψηλών διακυµάνσεων την τελευταία επταετία, ενώ η µεταβλητότητα αποδεικνύεται ακόµα µεγαλύτερη αν το χρονικό εύρος επεκταθεί µέχρι την προηγούµενη µεγάλη ύφεση του 2008.

Αρκετοί βασικοί τύποι λιπασµάτων σχηµάτισαν τα χαµηλά του εύρους την περίοδο 2016-2017, όταν η τιµή της ουρίας έγραψε τα 302 δολάρια ο τόνος, της άνυδρης αµµωνίας τα 393 δολάρια ο τόνος και του Καλίου (ποτάσα) τα 312 ευρώ ο τόνος. Στην περίπτωση του φωσφόρου (DAP) τα χαµηλά του εύρους σχηµατίστηκαν τον Μάρτιο του 2009, στα 353 δολάρια ο τόνος, µε την τιµή του να ακολουθεί έκτοτε µια πλαγιοανοδική πορεία µέχρι το 2020.

Τα υψηλά του εύρους, σε όλους ανεξαιρέτως του τύπους λιπασµάτων διαµορφώθηκαν την περασµένη άνοιξη, µε την άνυδρη αµµωνία να εκτινάσσεται στα 1.534 δολάρια ο τόνος, σχηµατίζοντας τη µεγαλύτερη ψαλίδα ανάµεσα στην άνω και την κάτω πλευρά του διαγράµµατος.

Η βιοµηχανία λιπασµάτων βιώνει σε όλες τις περιοχές του πλανήτη µια περίοδο αποκλιµάκωσης των τιµών, η οποία συνδυάζεται και από µια µειωµένη ζήτηση από πλευράς αγροτών σύµφωνα µε την αναλύτρια του Bloomberg, Αλέξις Μαξγουελ. Ο ίδιος αναµένει τις τιµές να συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία τουλάχιστον καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου εξαµήνου του τρέχοντος έτους, αν και δεν αποκλείει µικρά διαστήµατα ανοδικών αντιδράσεων».

Ο γενικός δείκτης τιµών λιπασµάτων Βορείου Αµερικής (Green Markets North American Fertilizer Index), που ενηµερώνει το Bloomberg, ξεκίνησε µε πτώση 4% το 2023, υποχωρώντας στα 672,82 δολάρια, το χαµηλότερο επίπεδο τιµών από τον Ιούνιο του 2021. Το ιστορικό υψηλό στον συγκεκριµένο δείκτη σχηµατίστηκε κατά τις πρώτες ηµέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όταν έγραψε τα 1.270 δολάρια ο τόνος.