«Παντρεύοντας»  νέες τεχνολογίες μοριακής γενετικής και την ποιότητα του εγχώριου γενετικού υλικού το ερευνητικό πρόγραμμα «Ntomatomics» στοχεύει στην δημιουργία νέων βελτιωμένων ποικιλιών ντομάτας που θα διαθέτουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ποιότητας, θα είναι προσαρμοσμένες στις Ελληνικές συνθήκες και θα φέρουν πολλαπλά γονίδια ανθεκτικότητας. Το έργο αυτό που βρίσκεται σε «κίνηση» από τον Σεπτέμβριο του 2020, και θα έχει συνολική διάρκεια 30 μήνες, εκπονείται με την συνεργασία του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και του ΕΛΓΟ.

Χρησιμοποιώντας ως πρωτογενές γενετικό υλικό, 12 ποικιλίες από την τράπεζα του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, οι ερευνητές είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν την αλληλούχιση του γονιδιώματός τους και την ανάπτυξη μοριακών δεικτών (2-3 σε κάθε χρωμόσωμα) που θα επισπεύσουν δραστικά την διαδικασία βελτίωσης. Οι ποικιλίες αυτές έχουν επιλεχθεί για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που φέρουν και έχουν ήδη υποστεί κάποια πρώτα βήματα βελτίωσης από προηγούμενα προγράμματα. Το εγχώριο γενετικό υλικό θα εμπλουτιστεί με γονίδια που θα προσδώσουν ανθεκτικότητα σε σημαντικούς ιολογικούς εχθρούς της καλλιέργειας (ToMV, TSWV και TYLCV) και τα οποία υπάρχουν σε συγκεκριμένες σειρές που είναι διαθέσιμες στην Τράπεζα Σπόρων του Πανεπιστημίου Καλιφόρνια/Davis των ΗΠΑ.

Οι νέες σειρές και τα υβρίδια θα αξιολογηθούν σε τρείς διαφορετικές τοποθεσίες και σε συνθήκες υπαίθριας αλλά και θερμοκηπιακής (και υδροπονικές) καλλιέργειας. Οι τελικές ποικιλίες-υβρίδια θα έχουν υψηλή παραγωγικότητα, βελτιωμένη μετασυλλεκτική συμπεριφορά (μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο ράφι), ιδιαίτερο σχήμα και υψηλά ποσοστά λικοπένιου (πάνω από τον μέσο όρο) στους καρπούς. «Μέσα από αυτό το πρόγραμμα δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε μόνο νέες αναβαθμισμένες ελληνικές ποικιλίες αλλά επιδιώκουμε παράλληλα την δημιουργία μια λεπτομερούς διαδικασίας-πρωτοκόλλου ώστε να συνεχίσει να βελτιώνεται σταθερά και στο μέλλον το γενετικό υλικό στη χώρα μας» αναφέρει στην Agrenda ο υπεύθυνος του έργου, Δρ Παναγιώτης Καλαϊτζής.

Παρά το αρχικό στάδιο στο οποίο βρίσκεται το έργο, μεγάλες εταιρείες του χώρου έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για την διάθεση του τελικού προϊόντος σε αλυσίδες σουπερμάρκετ. Με την ολοκλήρωση του οι νέες ποικιλίες θα βρίσκονται στην διάθεση των παραγωγών που ενδιαφέρονται να δοκιμάσουν την καλλιέργειά τους.

Η τεχνολογία των -omics στην δημιουργία νέων ποικιλιών ντομάτας