Διαπραγματεύσεις για το πάγωμα των τόκων σε όλα τα στεγαστικά δάνεια

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέρρευσαν τις προηγούμενες ημέρες από τον τραπεζικό κλάδο, η σταθεροποίηση του Euribor στο 3% -επίπεδα 31ης Μαρτίου- δεν θα αφορά μόνο τους συνεπείς δανειολήπτες, αλλά και τους "κόκκινους" που (θα) έχουν ρυθμίσει τα δάνειά τους ώστε τον Απρίλιο να είναι πλήρως ενήμερα.

Στο σημείο αυτό έγκειται η ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ τραπεζών και servicers, καθώς οι μεν τράπεζες διαχειρίζονται λιγότερα από 10 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ οι servicers περισσότερα από 70 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα 21,4 δισ. ευρώ αφορούν σε στεγαστικά δάνεια.

Προηγούνται οι τράπεζες

Πιο κοντά στις επίσημες ανακοινώσεις φαίνεται πως βρίσκονται οι συστημικές τράπεζες, αν και - σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες - δεν αναμένεται να εκδώσουν κοινή ανακοίνωση. Δεδομένου ότι η τιμολογιακή πολιτική κάθε τράπεζας ορίζεται ανεξάρτητα, εκτιμάται ότι καθεμιά θα προβεί σε χωριστή ανακοίνωση χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι θα υπάρξουν μεταξύ τους ουσιαστικές διαφοροποιήσεις.

Όπως αναφέρουν πηγές των συστημικών τραπεζών, οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένεται να γίνουν σήμερα, ή το αργότερο αύριο και εκτιμάται ότι θα ακολουθήσουν και οι μη συστημικές τράπεζες, οι οποίες, ωστόσο, αναλογούν σε ποσοστό κάτω του 5% των συνολικών δανείων.

Οι ανακοινώσεις θα περιλαμβάνουν αναλυτικά τους όρους της νέας πρωτοβουλίας που στόχο έχει να προστατέψει τους δανειολήπτες από νέο κύμα αύξησης των ευρωπαϊκών επιτοκίων και η οποία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον Μάιο και να έχει διάρκεια 12 μήνες. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, το μέτρο αφορά σε 400.000 – 500.000 περίπου ενήμερα στεγαστικά και επισκευαστικά δάνεια συνολικού ύψους 26 δισ. ευρώ.

Σύνθετη η απόφαση για τους servicers

Διαφορετική είναι η περίπτωση των servicers που διαχειρίζονται μη εξυπηρετούμενα -κυρίως- δάνεια τα οποία έχουν μεταβιβαστεί από τις τράπεζες στα funds, είτε μέσω απευθείας συναλλαγών είτε μέσω τιτλοποιήσεων. Ειδικά στην περίπτωση των τιτλοποιήσεων, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σειρά τεχνικών ζητημάτων ώστε να μην επηρεαστεί οι επιμέρους παράμετροι των συναλλαγών.

Υψηλόβαθμη πηγή του κλάδου αποκαλύπτει, πάντως, στο Capital.gr ότι ήδη έχουν γίνει οι σχετικές εισηγήσεις στα funds προκειμένου να ληφθεί το "πράσινο φως" ώστε να επιτευχθεί ευθυγράμμιση των servicers με τις τράπεζες με στόχο την ανακούφιση των δανειοληπτών από περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων. Ωστόσο, ο μεγάλος αριθμός των εμπλεκομένων, σε συνδυασμό με το Πάσχα των Καθολικών, προϋποθέτουν περισσότερο χρόνο για τη λήψη των σχετικών αποφάσεων οι οποίες δεν αναμένεται να ανακοινωθούν πριν το Πάσχα.

Σε κάθε περίπτωση, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, το μέτρο δεν αναμένεται να επιβαρύνει ουσιαστικά τα business plans των τιτλοποιημένων δανείων δεδομένου ότι τα επιτόκια που έχουν ενσωματωθεί σε αυτά δεν υπερβαίνουν το 3%. Επιπλέον, σε μια μερίδα ρυθμισμένων δανείων έχει προβλεφθεί ούτως ή άλλως σταθερή μηνιαία δόση παρά το γεγονός ότι πρόκειται για δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου.

"Για εμάς, μεγαλύτερη σημασία από ένα οριζόντιο μέτρο έχει η εξέταση κάθε περίπτωσης χωριστά, καθώς οι συνθήκες και οι ανάγκες των δανειοληπτών διαφοροποιούνται σημαντικά. Για παράδειγμα, η άνοδος των επιτοκίων δεν επιβαρύνει το ίδιο μια νέα ρύθμιση όπου η δόση αφορά κυρίως σε αποπληρωμή τόκων ή μια παλιά ρύθμιση που εξυπηρετείται κανονικά και πλέον αποπληρώνει κεφάλαιο", αναφέρει στο Capital.gr υψηλόβαθμη πηγή εταιρείας διαχείρισης.

Προς μείωση και το επιτόκιο στον Εξωδικαστικό

Ενδεχόμενες μειώσεις και στο επιτόκιο των ρυθμίσεων που επιτυγχάνονται μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού εξετάζουν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, και τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.

Μόλις καθοριστούν οι ακριβείς παράμετροι της παρέμβασης από τις τράπεζες, το ΥΠΟΙΚ αναμένεται να προβεί σε αναθεώρηση και του επιτοκίου του Εξωδικαστικού που διαμορφώνεται, μετά τις τελευταίες παρεμβάσεις, σε Euribor + 2,5% για τα δάνεια με εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Θυμίζεται ότι τον Φεβρουάριο το ΥΠΟΙΚ ανακοίνωσε τη μείωση του επιτοκίου του Εξωδικαστικού κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες, ωστόσο το μέτρο εφαρμόστηκε για τις νέες ρυθμίσεις. Πλέον, έχει ληφθεί απόφαση για επέκταση του μέτρου και στις παλαιές ρυθμίσεις και αναμένεται να εφαρμοστεί άμεσα. Σημειώνεται δε ότι στις διμερείς ρυθμίσεις οφειλέτη-πιστωτή, το επιτόκιο διαμορφώνεται στα επίπεδα του Euribor + 2-3%, αναλόγως της πολιτικής κάθε τράπεζας ή εταιρείας διαχείρισης.

Πηγή: Capital.gr

Σχετική ανακοίνωση της Τράπεζας Πειραιώς αναφέρει: 

«H Τράπεζα Πειραιώς, ανταποκρινόμενη με ευθύνη στο ζήτημα της επιβάρυνσης των οικογενειακών προϋπολογισμών από την άνοδο των επιτοκίων διεθνώς και τις ευρύτερες πληθωριστικές πιέσεις, προχωρά σε εφαρμογή νέου προγράμματος επιβράβευσης των δανειοληπτών με ενήμερες οφειλές στεγαστικών δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου, ανεξαρτήτως διάρκειας και νομίσματος. 

Με το πρόγραμμα αυτό, η Τράπεζα Πειραιώς προστατεύει τα συνεπή νοικοκυριά από ενδεχόμενες περαιτέρω μελλοντικές αυξήσεις στα επιτόκια βάσης των στεγαστικών τους δανείων (Euribor, Libor, MRO EKΤ κλπ). Σε κάθε περίπτωση, η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών με στεγαστικά δάνεια στην Ελλάδα ήταν και παραμένει συνεπής στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών της, καταβάλλοντας προσπάθεια να προσαρμοσθεί στις νέες συνθήκες.

Το πρόγραμμα αφορά σε ενήμερα στεγαστικά δάνεια φυσικών προσώπων που είχαν ήδη εκταμιευθεί μέχρι 31.12.22 και θα τεθεί σε εφαρμογή από αρχές Μαΐου 2023. Προβλέπει εκτοκισμό με τα επιτόκια βάσης της 31.03.23, μειωμένα κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες και διατήρηση σταθερά στο επίπεδο αυτό για 12 μήνες από Μάιο 2023 έως Απρίλιο 2024.

Αν κατά τη 12μηνη διάρκεια του προγράμματος τα επιτόκια βάσης μειωθούν από τις Κεντρικές Τράπεζες σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που προβλέπονται στο πρόγραμμα, τότε θα ισχύσει το χαμηλότερο επιτόκιο επ’ ωφελεία των πελατών.

Ανάλογα με το επιτόκιο βάσης και το νόμισμα του δανείου, θα διαμορφωθούν αντίστοιχα τα επιτόκια βάσης του νέου προγράμματος, πλέον του περιθωρίου που προβλέπεται στις αντίστοιχες δανειακές συμβάσεις (συμπεριλαμβάνοντας εισφορά Ν.128/75). Για παράδειγμα, στην Τράπεζα Πειραιώς, όπου τα στεγαστικά επιτόκια βασίζονται κυρίως στο Euribor 1 μήνα, η οροφή του επιτοκίου βάσης για τα ενήμερα στεγαστικά αυτής της κατηγορίας ορίζεται για 12 μήνες στο 2,72% από 2,92% που ήταν στις 31.03.23.

Αντίστοιχη προσαρμογή των επιτοκίων βάσης θα ισχύσει και για ενήμερα στεγαστικά δάνεια σε άλλα νομίσματα ή με διαφορετικά επιτόκια βάσης.

Οι δανειολήπτες φυσικά πρόσωπα με ενήμερα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου θα ενταχθούν αυτόματα στο νέο 12μηνο πρόγραμμα, χωρίς να απαιτείται καμία από μέρους τους ενέργεια.

Ως προϋπόθεση ένταξης, το στεγαστικό δάνειο πρέπει να είναι ενήμερο κατά την ημερομηνία εφαρμογής του μέτρου. Για να διατηρηθεί η νέα τιμολόγηση, το δάνειο θα πρέπει να παραμείνει ενήμερο κατά τη διάρκεια των 12 μηνών του νέου προγράμματος.

Το πρόγραμμα δεν αφορά σε στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου ή στεγαστικά δάνεια που το επιτόκιο τους διαμορφώνεται επί του Βασικού Επιτοκίου Στεγαστικής Πίστης, καθώς αυτά δεν επηρεάσθηκαν από την άνοδο επιτοκίων αναφοράς που συντελέστηκε κατά τους τελευταίους μήνες.

Η Τράπεζα Πειραιώς παραμένει σε εγρήγορση για δράσεις στήριξης και επιβράβευσης των συνεπών πελατών της, όπου απαιτείται, με γνώμονα τα τραπεζικά κριτήρια και τις βέλτιστες πρακτικές».

Σχετική ανακοίνωση της Eurobank έχει ως εξής:

«Μετά από μια μακρά περίοδο πολύ χαμηλών ή και αρνητικών επιτοκίων, η απότομη αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων υποχρέωσε τις κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και την ΕΚΤ, σε ραγδαία αύξηση του βασικού επιτοκίου τους για την τιθάσευσή τους. Η αύξηση των επιτοκίων, που οφείλεται αποκλειστικά στη μεταβολή της νομισματικής πολιτικής, επιβάρυνε αυτόματα τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, συμπεριλαμβανομένων των στεγαστικών δανείων.

Κατανοώντας τη νέα αυτή πραγματικότητα και συνεκτιμώντας το γεγονός ότι ήδη πολλά νοικοκυριά κατέβαλαν μεγάλη προσπάθεια ώστε να παραμείνουν συνεπή στις δανειακές υποχρεώσεις των στεγαστικών δανείων τους κατά τη διάρκεια της οικονομικής και, στη συνέχεια, της πανδημικής κρίσης, η Eurobank προχωρεί σε μια πρωτοβουλία υποστήριξης αλλά και ανταμοιβής των πελατών της, ιδιωτών συνεπών δανειοληπτών.

Συγκεκριμένα, για την πρώτη εκτοκιστική περίοδο μετά την 2/5/2023 (δηλαδή για τη δόση Ιουνίου 2023) και για διάστημα 12 μηνών, τίθεται σε εφαρμογή το Πρόγραμμα Ανταμοιβής Συνεπών Δανειοληπτών (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ). Στόχος του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ είναι πρώτον, να μειώσει τα τρέχοντα επιτόκια των στεγαστικών δανείων κυμαινομένου επιτοκίου και δεύτερον, να προστατέψει τους δανειολήπτες από πιθανές μελλοντικές αυξήσεις στα επιτόκια αναφοράς. Εννοείται ότι οι δανειολήπτες θα επωφεληθούν πλήρως εάν κατά τη 12μηνη περίοδο, τα επιτόκια αναφοράς μειωθούν από τις Κεντρικές Τράπεζες σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που προβλέπονται στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ.

Συγκεκριμένα, ο νέος εκτοκισμός με τα δεδομένα του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ θα γίνει με το διατραπεζικό επιτόκιο αναφοράς, όπως είχε διαμορφωθεί στις 31/3/2023, μειωμένο κατά 20 μονάδες βάσης περίπου. Το επιτόκιο αυτό θα διατηρηθεί σταθερό σε όλη τη 12μηνη περίοδο, εκτός εάν στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής το επιτόκιο αναφοράς μειωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. Ανάλογα με το επιτόκιο βάσης και το νόμισμα του δανείου, τα επιτόκια του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ διαμορφώνονται ως ακολούθως:

Το ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ δεν επηρεάζει το περιθώριο (spread) επιπλέον του επιτοκίου αναφοράς, το οποίο προβλέπεται στην αντίστοιχη δανειακή σύμβαση του κάθε πελάτη χωριστά. Συνεπώς, το συνολικό επιτόκιο κάθε στεγαστικού δανείου θα διαμορφωθεί με βάση το παραπάνω Επιτόκιο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ συν το αντίστοιχο περιθώριο που προβλέπεται στη δανειακή σύμβαση, συν την προβλεπόμενη από το νόμο εισφορά.

Στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ εντάσσονται όλοι οι ιδιώτες κάτοχοι Στεγαστικών Δανείων Κυμαινομένου Επιτοκίου, υπό την προϋπόθεση ότι τα δάνεια έχουν εκταμιευθεί έως 31/12/2022 και δεν έχουν μεταβιβαστεί στο πλαίσιο των τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα εάν έχουν ήδη ενταχθεί ή θα ενταχθούν και στο Πρόγραμμα Επιδότησης Επιτοκίου Ευάλωτων Νοικοκυριών.

Πρόσθετη προϋπόθεση ένταξης αποτελεί το δάνειο να μην εμφανίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές, έως και την 2/5/2023. Για να διατηρηθεί η προνομιακή τιμολόγηση του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, θα πρέπει το δάνειο να παραμείνει ενήμερο, και για τους 12 μήνες της προνομιακής περιόδου. Στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ δεν εντάσσονται στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου ή στεγαστικά δάνεια που το επιτόκιο τους διαμορφώνεται βάσει του Βασικού Επιτοκίου Στεγαστικής Πίστης, καθώς αυτά δεν επηρεάζονται από την μεταβολή των διατραπεζικών επιτοκίων αναφοράς.

Οι συνεπείς δανειολήπτες θα ενταχθούν αυτόματα στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, χωρίς να απαιτείται καμία από μέρους τους ενέργεια. Όλοι οι επιλέξιμοι δανειολήπτες θα ενημερωθούν ατομικά για το μειωμένο επιτόκιο του δανείου τους και την αντίστοιχη δόση μέσω των αντιγράφων λογαριασμών που λαμβάνουν. Τα κριτήρια ένταξης περιγράφονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα της Τράπεζας (www.eurobank.gr).

Το παραπάνω Πρόγραμμα Ανταμοιβής Συνεπών Δανειοληπτών έρχεται σε συνέχεια του προγράμματος επιδότησης δόσεων των στεγαστικών δανείων ευάλωτων νοικοκυριών (Πρόγραμμα ΕΥΑΛΩΤΩΝ). Όπως είναι ήδη γνωστό, με το συγκεκριμένο πρόγραμμα επιδοτείται το 50% της αύξησης της μηνιαίας δόσης στεγαστικών δανείων με ημερομηνία αναφοράς την 30/6/2022 και για διάστημα 12 μηνών. Ενημερωτικά αναφέρεται ότι η περίοδος διαθεσιμότητας του συγκεκριμένου προγράμματος επεκτείνεται μέχρι τις 31/7/2023 (ημερομηνία μέχρι την οποία μπορούν να υποβάλλονται αιτήσεις), ενώ οι πρώτες επιδοτήσεις αναμένεται να δοθούν μέσα στον Απρίλιο. Τέλος, αναμένεται σύντομα και η έκδοση υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) που θα αυξήσει τα σχετικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια κατά 30% (μόνο για τους σκοπούς του συγκεκριμένου προγράμματος), διευρύνοντας σημαντικά την περίμετρο των δικαιούχων.

Το κόστος της χρηματοδότησης του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗΣ αναλαμβάνεται αποκλειστικά από τη Eurobank για τους πελάτες της. Η εκπόνηση και εφαρμογή όλων των παραπάνω προγραμμάτων αποδεικνύει έμπρακτα το διαρκές ενδιαφέρον της Eurobank για τις ανάγκες των πελατών της, με την ανάληψη πρωτοβουλιών που ανταποκρίνονται στις τρέχουσες συνθήκες, στο πλαίσιο και του θεσμικού διαλόγου με το Υπουργείο Οικονομικών.

[1] Από το διατραπεζικό επιτόκιο SARON (Swiss Average Rate Overnight) υπολογιστικά προκύπτουν τα αντίστοιχα LIBOR για το Ελβετικό Φράγκο».