Τα Ηνωμένα Έθνη σε νέα προειδοποίηση τους αναφέρουν πως το ήδη καταγεγραμμένο παγκόσμιο κόστος των τροφίμων θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 22%, καθώς ο πόλεμος καταπνίγει το εμπόριο και μειώνει τις μελλοντικές σοδειές.
Το αυξανόμενο κόστος παραγωγής σημαίνει ότι άλλες χώρες θα είναι σε θέση μόνο εν μέρει να αντισταθμίσουν την «ξαφνική και απότομη μείωση» των εξαγωγών σιτηρών και ηλίανθου στη Μαύρη Θάλασσα την ερχόμενη σεζόν 2022-2023, δήλωσε ο FAO. Αυτό πιθανότατα θα ωθήσει τις διεθνείς τιμές των τροφίμων και των ζωοτροφών κατά 22% υψηλότερα και ένα «σημαντικό» χάσμα προσφοράς θα παραμείνει στο μέλλον, εάν ο πόλεμος συνεχιστεί και η ενέργεια παραμείνει ακριβή.
«Οι πιθανές διαταραχές στις γεωργικές δραστηριότητες αυτών των δύο μεγάλων εξαγωγέων βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσαν να κλιμακώσουν σοβαρά την επισιτιστική ανασφάλεια παγκοσμίως», δήλωσε ο Qu Dongyu, γενικός διευθυντής του FAO, προσθέτοντας ότι η πείνα μπορεί επίσης να αυξηθεί στην Ουκρανία. «Οι διεθνείς τιμές των τροφίμων και των εισροών είναι ήδη υψηλές και ασταθείς».
Έως και 13,1 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα μπορούσαν να υποσιτιστούν την επόμενη σεζόν σε ένα χειρότερο σενάριο. Αυτό προϋποθέτει πτώση 25 εκατομμυρίων τόνων στις συνδυασμένες εξαγωγές σιταριού και καλαμποκιού της Ουκρανίας και της Ρωσίας και μείωση των ελαιούχων σπόρων κατά 3 εκατομμύρια τόνους. Ένα πιο μέτριο σοκ στην προσφορά θα μπορούσε να σημαίνει ότι περίπου 8 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι αντιμετωπίζουν την πείνα.
Τα δημητριακά είναι τα βασικά προϊόντα που τροφοδοτούν τον κόσμο, με το σιτάρι, το καλαμπόκι και το ρύζι να αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40% όλων των θερμίδων που καταναλώνονται. Το υψηλότερο κόστος αποστολής, ο ενεργειακός πληθωρισμός, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού έχουν καταστήσει δυσκολότερη την παραγωγή τροφίμων.
Και η προσφορά συρρικνώνεται: τα αποθέματα σιτηρών ετοιμάζονται για την 5η συνεχόμενη ετήσια πτώση, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Σιτηρών.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία πρόκειται απλώς να ωθήσει περαιτέρω τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων που βρίσκονται στα υψηλά όλων των εποχών, με τον δείκτη αναφοράς του ΟΗΕ να εκτινάσσεται περισσότερο από 40% τα τελευταία δύο χρόνια.
Ανοδικά κινούνται και οι αγροτικές αγορές. Το σιτάρι σημείωσε ρεκόρ όλων των εποχών στις αγορές και το καλαμπόκι και η σόγια διαπραγματεύονται κοντά σε πολυετή υψηλά.
Οι κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα για να διατηρήσουν τις προμήθειες τροφίμων πιο κοντά στο σπίτι, μια κίνηση που ενδέχεται να παρατείνει τον πληθωρισμό. Η Ουγγαρία, η Ινδονησία και η Αργεντινή συγκαταλέγονται σε ένα σύμπλεγμα χωρών που έχουν επιβάλει εμπορικούς φραγμούς στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων, από σιτάρι έως μαγειρικό λάδι, σε μια προσπάθεια να καταστείλουν τις εγχώριες τιμές και να διαφυλάξουν τον τοπικό εφοδιασμό τροφίμων μετά την εισβολή της Ρωσίας που οδήγησε σε εκτεταμένο πανικό για τις ελλείψεις.
Αβεβαιότητα της αγοράς
Η κίνηση της Ρωσίας προσθέτει αβεβαιότητα στην παγκόσμια αγορά, όταν οι αγρότες στη Βραζιλία - ο μεγαλύτερος εισαγωγέας λιπασμάτων στον κόσμο - αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα με τα θρεπτικά συστατικά για τις καλλιέργειες.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η χώρα του θα προμηθεύει λιπάσματα σε χώρες που έχουν «φιλικές σχέσεις» με τη Ρωσία, αν και πρέπει πρώτα να εγγυηθεί την προμήθεια λιπασμάτων για την εγχώρια αγορά.
Οι τιμές των λιπασμάτων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη παγκοσμίως εν μέσω εμπλοκών προσφοράς και προβλημάτων παραγωγής. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου —μια βασική εισροή για την παραγωγή αζωτούχων λιπασμάτων— έχει ήδη αναγκάσει ορισμένες μονάδες να περιορίσουν την παραγωγή.
Στο άγχος προστίθενται οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθώς οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο κινούνται για να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ρωσικού αργού και άλλων προϊόντων πετρελαίου.
«Στο τρέχον περιβάλλον με υψηλές τιμές, οι αγρότες θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες να πληρώσουν και/ή να αποκτήσουν την πίστωση που χρειάζονται για να αγοράσουν εισροές», δήλωσε ο Alexis Maxwell, αναλυτής για τις Green Markets του Bloomberg.
