Αδιάθετες αγροτικές παραγωγές, που έχασαν τη θέση τους στην οµπρέλα των εµπορικών συµφωνιών της ΕΕ, ακριβότερες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων που σε συνδυασµό µε τον επίµονο πληθωρισµό «πονάνε» περισσότερο, αλλά και αποτυχία οµαλής µετάβασης σε µια αυτόνοµη πολιτική στα υπόλοιπα σηµεία της καθηµερινότητας πολιτών και επιχειρήσεων ανοίγουν πιθανά το δρόµο της επανένταξης. «To Brexit έχει αποτύχει. ∆εν το πετύχαµε και οι Τόρις µας έχουν απογοητεύσει πολύ, πολύ άσχηµα». Τα λόγια αυτά δεν ανήκουν σε κάποιον φιλοευρωπαίο πολιτικό του Ηνωµένο Βασιλείου αλλά σε ένα από τους πρωτεργάτες της εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Νάιτζελ Φάρατζ. Ο Φάρατζ έκανε αυτή την τοποθέτηση στην δηµοφιλή εκποµπή του BBC, Newsnight, τον περασµένο Μάιο όταν του παρουσιάστηκαν στοιχεία που έδειχναν ότι το Brexit έχει δηµιουργήσει σοβαρά προβλήµατα στην ανάπτυξη της βρετανικής οικονοµίας.
Την ίδια στιγµή, οι αγρότες της Βρετανίας βιώνουν µια πολύ αναπάντεχη πραγµατικότητα που έχει δυσκολέψει τη ζωή τους, δείχνοντας σε αρκετούς τον δρόµο εξόδου από το επάγγελµα.
Το Woodhall Growers, ένα αγρόκτηµα 1.900 στρεµµάτων στο Στάφορντσάιρ της κεντρικής Αγγλίας, καλλιεργεί βιολογικά παντζάρια εδώ και σχεδόν µια δεκαετία, στέλνοντας συνήθως κάτι λιγότερο από το µισό της συνολικής παραγωγής σε χώρες της ΕΕ.
Αρχικά, η επίσηµη αποχώρηση του Ηνωµένου Βασιλείου από την 27µελή πλέον Ένωση στις αρχές του 2020 φάνηκε να έχει ελάχιστες επιπτώσεις. Αλλά ένα χρόνο αργότερα, µετά από µια 11µηνη µεταβατική περίοδο, αποχώρησε από την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και την τελωνειακή ένωση και οι έµποροι αγωνίστηκαν να προσαρµοστούν.
Θύµα και τα παντζάρια
Τα παντζάρια του Woodhall είναι το τελευταίο θύµα της νέας πραγµατικότητας του Ηνωµένου Βασιλείου µετά το Brexit, στην οποία η γραφειοκρατία και η πολυπλοκότητα της εξαγωγής πολλών βρετανικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα έχει καταστήσει όλο και πιο ανεπιθύµητα.
Ο Γουίλ Γουντφαλ, ο δειχειριστής της εκµετάλλευσης, πιστεύει ότι το Ηνωµένο Βασίλειο θα µπορούσε να πατήσει ξανά στα πόδια του σε µια δεκαετία, ωστόσο µέχρι τότε, πολλά θα έχουν αλλάξει στον κλάδο. «Πιστεύω ακράδαντα ότι σε 10 χρόνια θα είµαστε καλύτερα µε το Brexit, καθώς θα έχουµε τη δική µας αγορά… αλλά το θέµα είναι πόσοι άνθρωποι θα χρεοκοπήσουν από τώρα µέχρι τότε;».
Ο ίδιος υποστήριξε ότι η γεωργία είναι ένας µεγάλος κλάδος εντός της ΕΕ µε σηµαντική πολιτική υποστήριξη, ενώ η στήριξη της βρετανικής κυβέρνησης είναι περιορισµένη λόγω του µικρότερου µεγέθους του κλάδου.
Από την άλλη πρόσφατη έρευνα του London School of Economics (LSE) έδειξε πως το Brexit κοστίζει κάθε χρόνο στο µέσο νοικοκυριό 210 στερλίνες µόνο για τα τρόφιµα που αγοράζει εξαιτίας της επιπλέον γραφειοκρατίας για την εισαγωγή τους από χώρες της ΕΕ. Κι αυτό το κόστος πλήττει κυρίως τα χαµηλά οικονοµικά εισοδήµατα. «Η απόφαση της συντηρητικής κυβέρνησης να δηµιουργήσει φραγµούς στο εµπόριο µε τον µεγαλύτερο εµπορικό µας εταίρο είναι το τελευταίο πράγµα που χρειαζόµαστε, κυρίως σε αυτήν την κρίση κόστους ζωής», παρατηρούν οι αναλυτές.
Με αυτά και µε τα άλλα, ήδη το 65% των Βρετανών τάσσεται υπερ της διεξαγωγής ενός δεύτερου δηµοψηφίσµατος. Ποσοστό που έχει ανέβει κατά 10 µονάδες σε σύγκριση µε την περσινή χρονιά και έτσι το θέµα απασχολεί συχνά πυκνά το δηµόσιο διάλογο της χώρας. Μάλιστα έχει δηµιουργηθεί και µια νέα λέξη η «Bregret». Προέρχεται από τις λέξεις «Britain» και «regret» που σηµαίνουν «Βρετανία» και «µετανιώνω», αντιστοίχως.
