Υπήρξαν αυξανόμενες συζητήσεις και ανησυχίες σχετικά με την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια τα τελευταία χρόνια σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οι συνεχώς αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης γίνονται καλύτερα κατανοητές, με πολλά στοιχεία που παράγονται για τις επιπτώσεις που θα έχει στις προσπάθειές μας να παρέχουμε ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα για όλους.
Οι κραδασμοί που προκλήθηκαν στο παγκόσμιο σύστημα τροφοδοσίας από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν προκαλέσει όλεθρο σε πολλά μέρη, αλλά ιδιαίτερα στις φτωχότερες χώρες του κόσμου που εξαρτώνται από την ανθρωπιστική βοήθεια. Ο τρίτος μεγάλος παράγοντας που πρέπει να ανησυχεί είναι η κίνηση προς την αποπαγκοσμιοποίηση, όπως έγραψα στο τελευταίο μου άρθρο για το New Food.
Πιστεύω όμως ότι υπάρχει ένας τέταρτος πολύ μεγάλος και σπάνια συζητούμενος παράγοντας που θα έχει επίσης τεράστιο αντίκτυπο στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια στο μέλλον. Πριν από αρκετά χρόνια άρχισε να εμφανίζεται η φράση «το φαγητό είναι το νέο λάδι». Λίγοι είναι αυτοί που δεν έχουν ακούσει για τον ΟΠΕΚ –ο οργανισμός έχει τεράστια επιρροή στην τιμή του πετρελαίου παγκοσμίως– αλλά για τα τρόφιμα πιστεύω ότι θα είναι οι BRICS+ που θα έχουν την ίδια δύναμη για τα τρόφιμα στο μέλλον.
Για όσους δεν γνωρίζουν τι είναι οι BRICS. Είναι ο όμιλος χωρών Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας και Νότιας Αφρικής που σχηματίστηκε με την ένταξη της Νότιας Αφρικής το 2010 στην προκάτοχό της BRIC. Μέχρι το 2018, η ακαθάριστη γεωργική παραγωγή των BRICS αντιπροσώπευε πάνω από το 50% του παγκόσμιου συνόλου, παρόλο που περιλάμβανε μόνο το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού. Συνολικά, ως συναλλαγές, έχουν συνειδητοποιήσει την επισιτιστική ασφάλεια στο σύνολό της, αλλά το ποσοστό αυτάρκειας ποικίλλει μεταξύ διαφορετικών χωρών και για διαφορετικούς τύπους τροφίμων. Ένα άλλο σημαντικό γεγονός είναι ότι οι χώρες BRICS παράγουν πολλούς διαφορετικούς τύπους τροφίμων και υπάρχει μια σημαντική προσπάθεια για τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών υψηλού επιπέδου που θα σημαίνει ότι οι εξαγωγές και οι εισαγωγές μεταξύ των χωρών BRIC θα αυξηθούν σημαντικά. Είναι σαφές ότι αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη διαθεσιμότητα τροφίμων εκτός του εμπορικού συγκροτήματος.
Μια πολύ πρόσφατη και σημαντική ανακοίνωση ήταν ότι τα μέλη των BRICS θα επεκταθούν σε 11 χώρες με τη συμπερίληψη του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, της Αργεντινής, των ΗΑΕ και της Αιθιοπίας. Ο Σι Τζινπίνγκ, ο πρόεδρος της Κίνας, περιέγραψε αυτή την επέκταση ως «ιστορική» και θα είναι ένα σημαντικό όχημα για τον Παγκόσμιο Νότο να έχει μια πολύ ισχυρότερη φωνή στις παγκόσμιες υποθέσεις.
*Καθηγητής ασφάλειας τροφίμων και μικροβιολογίας στο Queen's University του Μπέλφαστ και ιδρυτής του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Επισιτιστική Ασφάλεια του πανεπιστημίου.
