Λίγο λιγότερο από το ήμισυ αυτής της κρατικής στήριξης ήταν με τη μορφή μέτρων με τις μεγαλύτερες πιθανότητες για στρεβλώσεις της αγοράς, όπως οι συνοριακοί δασμοί και οι πληρωμές επιδοτήσεων με βάση την παραγωγή.
Η έκθεση Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Αγροτικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ για το 2023 που δημοσιεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου δείχνει ότι αυτό το ιστορικά υψηλό ποσό χορήγησης είναι σχεδόν 2,5 φορές μεγαλύτερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο των προηγούμενων δύο δεκαετιών, παραμένοντας βέβαια χαμηλότερο από τη συνολική αύξηση της παραγωγής. Η χρηματοδότηση δόθηκε κυρίως σε μεγάλες παραγωγικές δυνάμεις, με την Κίνα, την Ινδία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιπροσωπεύουν το 36%, 15%, 14% και 13% της συνολικής παρεχόμενης ενίσχυσης, αντίστοιχα.
Κατά την περίοδο του 2020-22 οι μεμονωμένοι παραγωγοί λάμβαναν 630 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως ως θετική στήριξη, ενώ το ποσό αυτό ανερχόταν στα 525 δισεκατομμύρια δολάρια στην περίοδο πριν από την πανδημία COVID-19 (2017-2019). Πάνω από το ήμισυ (333 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως) καταβλήθηκε από τους καταναλωτές μέσω των συνοριακών δασμών και άλλων πολιτικών που ωθούν τις εγχώριες τιμές πάνω από τις τιμές αναφοράς. Το υπόλοιπο (297 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως) καταβλήθηκε από τους φορολογούμενους μέσω δημοσιονομικών μεταφορών, όπως επιδοτήσεις για τη χρήση λιπασμάτων και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και πληρωμές με βάση την παραγωγή ή την έκταση γης.
Οι ενισχύσεις αφορούν κυρίως τις υπάρχουσες δομές παραγωγής, γεγονός που αποθαρρύνει την προώθηση νέων αλλαγών και προτάσεων. «Η ετήσια εμβληματική μας έκθεση Agricultural Policy and Monitoring Evaluation παρέχει διαφάνεια σχετικά με τη φύση και την κλίμακα της κρατικής στήριξης που παρέχεται στον αγροτικό τομέα, μετρώντας τις επιδοτήσεις, τους δασμούς και την επίδραση άλλων μορφών στήριξης που στρεβλώνουν την παραγωγή και την αγορά», δήλωσε ο γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Mathias Cormann. «Τέτοια μέτρα αλλάζουν το εμπόριο, τις επενδύσεις και τον τόπο παραγωγής, υπονομεύοντας τόσο την αξία της πρόσβασης στην αγορά όσο και τα οφέλη των ανταγωνιστικών αγορών και του ανοιχτού εμπορίου. Μπορούν επίσης να είναι επιβλαβή για το περιβάλλον, καθώς συχνά βλάπτουν την ποιότητα του νερού και τη βιοποικιλότητα και μπορούν να αυξήσουν τη χρήση των πόρων και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για να διασφαλιστεί ότι η κρατική υποστήριξη για τη γεωργία και άλλες βιομηχανίες δεν μας εμποδίζει να επιτύχουμε τους παγκόσμιους στόχους μας για το κλίμα».
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη γεωργική παραγωγή παγκοσμίως μέσω της αυξημένης μεταβλητότητας των θερμοκρασιών και των βροχοπτώσεων, προκαλώντας διαταραχές των οικοσυστημάτων και επιβράδυνση της αύξησης της παραγωγικότητας. Μάλιστα, ο γεωργικός τομέας αντιμετωπίζει τελευταία μια διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα και σοβαρότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως ξηρασίες, πλημμύρες, κύματα καύσωνα και καταιγίδες. Ενώ ορισμένες περιοχές μπορεί να επωφεληθούν από μεγαλύτερες περιόδους ανάπτυξης, η παραγωγή στα περισσότερα μέρη του κόσμου χρειάζεται επειγόντως να προσαρμοστεί σε λιγότερο ευνοϊκές και πιο μεταβλητές συνθήκες καλλιέργειας.
Οι κυβερνήσεις των 54 χωρών που καλύπτονται στην έκθεση έχουν υιοθετήσει σχεδόν 600 μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στη γεωργία.
Αν και η συνολική υποστήριξη έχει αυξηθεί, το μερίδιο που αφιερώνεται σε γενικές υπηρεσίες, όπως η καινοτομία, η βιοασφάλεια ή οι υποδομές, μειώθηκε στο 12,5% της συνολικής υποστήριξης το 2020-22, από το 16% δύο δεκαετιών νωρίτερα. Οι υπηρεσίες αυτές είναι βασικές προκειμένου να βοηθήσουν τους παραγωγούς να προσαρμοστούν σε νέες και πιο δυσμενείς κλιματικές συνθήκες στις οποίες τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πιο συνηθισμένα και να υιοθετήσουν τη βιώσιμη αύξηση της παραγωγικότητας.
Ο ΟΟΣΑ καθορίζει μια πολιτική ατζέντα έξι σημείων για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των συστημάτων γεωργίας και τροφίμων, παρέχοντας επαρκή, οικονομικά προσιτά, ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα για έναν αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό, αυξάνοντας παράλληλα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα του αγροτικού κλάδου:
- Σταδιακή κατάργηση μέτρων που εμποδίζουν τις προσαρμογές στην παραγωγή.
- Προτεραιότητα στη συμμετοχή της κυβέρνησης στη διαχείριση γεωργικών κινδύνων σχετικά με την ενημέρωση, τη διευκόλυνση και τους καταστροφικούς κινδύνους.
- Επένδυση σε στοχευμένες παρεμβάσεις που υποστηρίζουν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη μετάβαση του κλάδου σε πιο βιώσιμα και ανθεκτικά συστήματα γεωργίας και τροφίμων.
- Προτίμηση μέτρων που ενισχύουν την ανθεκτικότητα σε ένα ευρύ φάσμα περιστάσεων.
- Ενίσχυση του συστήματος γεωργικής γνώσης και καινοτομίας και εστίαση στη βιώσιμη αύξηση της παραγωγικότητας.
- Παροχή κινήτρων για την προμήθεια δημόσιων αγαθών, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας ή άλλες υπηρεσίες οικοσυστήματος.
