Η προσθήκη της γεωργίας στον κατάλογο των επαγγελματικών τομέων που χρειάζονται ενίσχυση σε εργατικό δυναμικό ήταν μια υπόσχεση που δόθηκε από τον πρωθυπουργό της Γαλλίας Gabriel Attal ως απάντηση στις διαμαρτυρίες των αγροτών, που ζητούσαν λύσεις για εργατικά χέρια. Η διάταξη δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Γαλλική Εφημερίδα το Σάββατο 2 Μαρτίου θα ισχύει για τους εξής μισθωτούς αγρότες: κτηνοτρόφους, γεωργούς, αγρότες σε θερμοκήπια, αμπελουργούς και δενδροκόμους. Με τον ίδιο τρόπο θα ισχύσει και για θέσεις εργασίας στον ξενοδοχειακό κλάδο και το catering, καθώς και τον κατασκευαστικό κλάδο.
Πιο συγκεκριμένα, οι ασυνήθιστα πολλοί μετανάστες των καιρών που υποβάλλουν αίτηση για άδεια πρέπει τώρα να αποδείξουν ότι βρίσκονται στη Γαλλία για τρία χρόνια (αντί για τα προηγούμενα 10) και να προσκομίσουν 12 εκκαθαριστικά (αντί για 24). Μόλις αυτά ληφθούν, εκδίδεται η άδεια εργασίας που έχει ισχύ για περίοδο ενός έτους.
Η FNSEA, η μεγαλύτερη γεωργική ένωση της Γαλλίας, έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό τη συμπερίληψη της γεωργίας στους τομείς έλλειψης προσωπικού προκειμένου να καλύπτονται μερικές από τις 70.000 κενές θέσεις που υπάρχουν στη Γαλλία κάθε χρόνο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της συγκομιδής φρούτων και λαχανικών.
Το συνδικάτο επεσήμανε «ένα πλαίσιο ευρωπαϊκού ανταγωνισμού όσον αφορά το κόστος εργασίας» που καθιστά πιο δύσκολη την πρόσληψη προσωπικού για τις σωματικά επίπονες, συχνά χαμηλού μισθού θέσεις εργασίας.
«Υπάρχουν πάρα πολλοί αγρότες, πάρα πολλοί δενδροκόμοι, πάρα πολλοί παραγωγοί που μας λένε ότι δεν μπορούν να τρυγήσουν επειδή δεν μπορούν να βρουν εποχικούς εργάτες. Είναι ζήτημα κυριαρχίας και ανταγωνιστικότητας για τους παραγωγούς μας», είχε δηλώσει ο υπουργός Γεωργίας Marc Fesneau λίγο πριν την αγροτική έκθεση Salon de l'Agriculture.
Διαφορετική νομοθεσία και προσεγγίσεις στην Ε.Ε
Άλλες χώρες της ΕΕ λαμβάνουν επίσης μέτρα για να τακτοποιήσουν το καθεστώς των αλλοδαπών εργαζομένων και να καλύψουν τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Η Γερμανία, η οποία έχει υποσχεθεί να προσελκύει 400.000 ικανούς εργάτες κάθε χρόνο, ενέκρινε ένα σχέδιο για να παρέχει στους μετανάστες χωρίς έγγραφα ευκολότερη πρόσβαση σε επαγγελματικά μαθήματα γλώσσας και ένταξης.
«Κατά τη διάρκεια του Covid, η Γερμανία ναύλωσε ολόκληρα αεροπλάνα για τη συγκομιδή λυκίσκου. Υπάρχει μια πολύ ισχυρή ζήτηση και επιθυμία να καλυφθεί το κενό για αυτές τις «βρώμικες, επικίνδυνες και ταπεινωτικές δουλειές που οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν πλέον να κάνουν», εξήγησε η Virginie Guiraudon, Διευθύντρια Έρευνας στο CNRS, με έδρα το Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Sciences Po Paris.
Η Ιταλία, η οποία έχει γηράσκων πληθυσμό, έχει επίσης εισαγάγει ειδικές άδειες διαμονής για να ενθαρρύνει τη νομιμοποίηση των εργαζομένων που βρίσκονται ήδη στη χώρα, σύμφωνα με τον ερευνητή.
Η Ισπανία, εν τω μεταξύ, κάνει χρήση διμερών συμφωνιών με χώρες του Μαγκρέμπ για να οργανώσει την άφιξη της εργατών, πρόσθεσε ο Guiraudon.
Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Βόρεια Ευρώπη εξακολουθεί να προσλαμβάνει κυρίως Ευρωπαίους εργάτες, από χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Πολλοί από τους 300.000 εποχικούς αγρότες στη Γερμανία προέρχονται από την Πολωνία και τη Ρουμανία.
Στη νότια Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, η τάση είναι η πρόσληψη εργαζομένων εκτός ΕΕ. Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Αλλοδαπών στη Γαλλία (DGEF), η Γαλλία έχει εκδώσει συνολικά 22.000 άδειες εποχικής εργασίας σε υπηκόους τρίτων χωρών, έναντι 1.000 το 2012. Σήμερα, το 75% των Γάλλων εποχικών εργαζομένων είναι Μαροκινοί.
Ενθαρρύνεται από την Ε.Ε
Μια πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενθαρρύνει τη «στοχευμένη μετανάστευση εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες για τη μείωση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού σε ορισμένους εργασιακούς τομείς».
Η Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημοσίευσε επίσης μια μελέτη το 2019 ζητώντας «να ενισχυθεί η ένταξη των εποχιακών εργαζομένων μεταναστών στις τοπικές κοινότητες».
Ενώ το ποσοστό των αλλοδαπών εργαζομένων στον αγροτικό τομέα της ΕΕ παραμένει χαμηλό (κάτω από 5%), οι εποχικοί εργαζόμενοι και ειδικότερα οι μετανάστες εργαζόμενοι «διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην κάλυψη περιοδικών κορυφών της ζήτησης εργασίας», είπαν οι ευρωβουλευτές.
Με ένα εκατομμύριο εποχικούς εργαζόμενους να βοηθούν στα χωράφια κάθε χρόνο, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την ΕΕ να ενσωματώσει καλύτερα την εργασία των μεταναστών, «μια πιθανή λύση για την αγροτική διέξοδο» των Ευρωπαίων.
Ενώ τα αριστερά κόμματα φαίνεται να είναι επιφυλακτικά υπέρ, η απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης έχει απορριφθεί αδικαιολόγητα από την ακροδεξιά της Γαλλίας, λόγω των φόβων ότι θα ενθαρρύνει τη μαζική μετανάστευση από τους λαούς εκτός της Ευρώπη.
Η μετριοπαθής δεξιά (Κεντρώοι), από την άλλη πλευρά, είναι ακόμα πιο διχασμένη. Ενώ οι περισσότεροι από τους ηγέτες του κόμματος είναι αντίθετοι στην κίνηση, η Σελίν Ιμάρτ, που βρίσκεται στην δεύτερη θέση στη λίστα για τις ευρωεκλογές, εξήγησε ότι ήταν «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» για τους αγρότες.
Για την FNSEA, η τακτοποίηση του καθεστώτος των μεταναστών εργαζομένων θα παράσχει ένα καλύτερο πλαίσιο για τις εποχικές συμβάσεις και θα «αποφύγει καταστάσεις που θέτουν τους εργαζόμενους σε συνθήκες ηθικά απαράδεκτες για το επάγγελμά μας».
