Η βελγική Προεδρία της ΕΕ, η οποία προήδρευσε στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου, ήλπιζε να πείσει τους υπουργούς να εγκρίνουν τα συμπεράσματα προτού η Ουγγαρία αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία την ερχόμενη Δευτέρα 1 Ιουλίου.

«Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια των σημερινών συζητήσεων, αλλά όχι πριν, φάνηκε ότι η ρουμανική αντιπροσωπεία δεν μπορούσε να υποστηρίξει το κείμενο», δήλωσε ο Βέλγος υπουργός Γεωργίας Ντέιβιντ Κλαρινβάλ μετά το Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας (AGRIFISH), την Δευτέρα 24 Ιουνίου.

Το έγγραφο προοριζόταν να είναι ένα «μήνυμα προς την επόμενη Επιτροπή», για να καθοδηγήσει τις επικείμενες διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική, ανέφερε ο Clarinval πριν από τη σύνοδο. Σημειωτέων, το μέλλον του αγροτικού τομέα συζητείται σε μια παράλληλη πρωτοβουλία ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Σεπτέμβριο, προωθώντας «περισσότερο διάλογο και λιγότερη πόλωση». Ο «στρατηγικός διάλογος» συγκεντρώνει συνολικά 29 ενδιαφερόμενους φορείς στον τομέα των τροφίμων, οι οποίοι πραγματοποιούν συναντήσεις από τον Ιανουάριο και αναμένεται να χαράξουν έναν οδικό χάρτη για τη γεωργία της ΕΕ έως τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ωστόσο, το κείμενο δεν επιτεύχθηκε στην απαιτούμενη πλήρη συναίνεση, καθώς μόνο 25 κράτη μέλη το υποστήριξαν, η Ρουμανία ψήφισε κατά και η Σλοβακία επέλεξε να απέχει.

Σύμφωνα με τον Clarinval, οι δύο χώρες εξέφρασαν τη διαφωνία τους με τον μηχανισμό εξωτερικής σύγκλισης της ΚΑΠ, που στοχεύει στη σταδιακή ευθυγράμμιση των πληρωμών μεταξύ των κρατών μελών. Η διαδικασία ξεκίνησε με τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ του 2014 και εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη. Αν και το κείμενο που πρότεινε η βελγική Προεδρία ανέφερε την ανάγκη «να εξασφαλιστεί δίκαιη κατανομή της στήριξης της ΚΑΠ, ιδίως των άμεσων πληρωμών, μεταξύ των κρατών μελών», το Βουκουρέστι δεν ήταν ικανοποιημένο με τη διατύπωση.

Ένας Σλοβάκος αξιωματούχος μιλώντας το Euractiv ανέφερε ότι η Μπρατισλάβα υποστήριξε τα συμπεράσματα συνολικά, αλλά θα προτιμούσε να περιλάβουν δέσμευση για επιτάχυνση της διαδικασίας και επιτρέποντας στους αγρότες σε ολόκληρη την ΕΕ να είναι σε ισότιμη βάση όσον αφορά τη λήψη άμεσων ενισχύσεων.

Τον Ιανουάριο, η Σλοβακία – με την υποστήριξη της Βουλγαρίας, της Εσθονίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας – υπέβαλε σημείωμα στο Συμβούλιο ζητώντας την αναθεώρηση της ΚΑΠ για να επιταχυνθεί η εξωτερική σύγκλιση. Το  περασμένο Σαββατοκύριακο, ήταν η Ιταλία που έθεσε ανάλογα ερωτήματα, αλλά από την αντίθετη οπτική γωνία, ανέφερε στο Euractiv μια πηγή κοντά στις διαπραγματεύσεις.

Ιστορικά χλιαρή ως προς τη διαδικασία σύγκλισης της οικονομικής στήριξης, η Ρώμη ενέκρινε τα συμπεράσματα αφού έλαβε δήλωση που επισυνάπτεται στο έγγραφο. Αυτό διευκρίνισε ότι η «δίκαιη κατανομή της στήριξης της ΚΑΠ» πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαφορές όσον αφορά την αγοραστική δύναμη και το κόστος παραγωγής μεταξύ των κρατών μελών.

Η ομόφωνη υποστήριξη του εγγράφου θα επέτρεπε στη βελγική Προεδρία να επισφραγίσει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου. Ελλείψει συμφωνίας, το κείμενο δημοσιεύτηκε ως «τα συμπεράσματα της Προεδρίας», μια διατύπωση με μικρότερη πολιτική βαρύτητα.

Τα συμπεράσματα, ωστόσο, αντιπροσωπεύουν «ένα ευρέως υποστηριζόμενο όραμα για το μέλλον της γεωργίας και καθορίζουν τις φιλοδοξίες μας για έναν ανταγωνιστικό τομέα», σημείωσε ο Clarinval.

Βασικά θέματα συμπερασμάτων

Το κείμενο συμπερασμάτων της Βελγικής προεδρίας προτρέπει τη Κομισιόν να εργαστεί προς μια επισιτιστική στρατηγική που διασφαλίζει «επαρκή, ασφαλή και βιώσιμα» τρόφιμα στην ΕΕ, τονίζοντας την έννοια της «επισιτιστικής ασφάλειας».

Απαντώντας στο κύμα διαμαρτυριών των αγροτών που εξαπλώθηκε σε ολόκληρο το μπλοκ νωρίτερα φέτος, τα συμπεράσματα αναγνωρίζουν «τους πολλούς λόγους δυσαρέσκειας» που εκφράζονται στον αγροτικό τομέα.

Το υψηλό επίπεδο της γραφειοκρατίας στην ΚΑΠ ήταν μία από τις βασικές ανησυχίες που εξέφρασαν οι αγρότες. Τα συμπεράσματα αναγνωρίζουν τις «συχνές αλλαγές» στους κανόνες της ΕΕ, την πολυπλοκότητά τους και την ανάγκη μείωσης του διοικητικού φόρτου τους.

Το κείμενο προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί τις πολιτικές της ΕΕ και επίσης υπενθυμίζει τον ρόλο των εθνικών αρχών στην απλούστευση των διαδικασιών.

«Τα κράτη μέλη είναι τα πρώτα σημεία επαφής για τους αγρότες και είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση και τη διανομή των κονδυλίων της ΕΕ», αναφέρεται στο έγγραφο.

Τα συμπεράσματα των υπουργών υποστηρίζουν επίσης ένα «δίκαιο, ανοιχτό, βασισμένο σε κανόνες σύστημα συναλλαγών» και «ίσους όρους ανταγωνισμού» σε διεθνές επίπεδο.

Αναφέρονται σε μια έκθεση του 2022 από το στέλεχος της ΕΕ που βρήκε χώρο για επέκταση των προτύπων παραγωγής του μπλοκ σε εισαγόμενα προϊόντα «με πλήρη σεβασμό» με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).

Η έννοια των προτύπων αμοιβαιότητας – που ονομάζονται επίσης «αντανακλαστικές ρήτρες» – έχει κερδίσει πόντους τους τελευταίους μήνες καθώς οι πολιτικοί της ΕΕ προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τις κατηγορίες για «αθέμιτο ανταγωνισμό» από φθηνές εισαγωγές από τρίτες χώρες, οι οποίες ήταν στο επίκεντρο των διαμαρτυριών των αγροτών. Στο μέτωπο της βιωσιμότητας, το οποίο ήταν επίσης ένα επίμαχο ζήτημα, οι υπουργοί αναγνωρίζουν ότι «η διατήρηση των οικοσυστημάτων είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας».

Πηγή: Με πληροφορίες από Euractiv