Ο Επίτροπος Γεωργίας, Janusz Wojciechowski, άνοιξε την εναρκτήρια συνεδρίαση του Παρατηρητηρίου υπενθυμίζοντας τους στόχους της ομάδας και το μελλοντικό της έργο. Η ανταλλαγή πληροφοριών και η αξιολόγηση της κατάστασης στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων, καθώς και η ανάπτυξη μεθοδολογιών για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση της διάρθρωσης του κόστους και της κατανομής των περιθωρίων και της προστιθέμενης αξίας κατά μήκος της αλυσίδας, είναι μεταξύ των κύριων καθηκόντων του Παρατηρητηρίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης συνάντησης, έγινε μια αρχική χαρτογράφηση των διαθέσιμων δεδομένων σχετικά με τις τιμές, το κόστος και την προστιθέμενη αξία, ενώ τα μέλη αντάλλαξαν απόψεις για την κατάσταση στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής στην ΕΕ και στις χώρες τους.
Τα μέλη του Παρατηρητηρίου είναι εκπρόσωποι των εθνικών αρχών των 27 χωρών της ΕΕ, καθώς και 48 οργανώσεων ενδιαφερομένων που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα εφοδιασμού αγροδιατροφικών προϊόντων. Οι φορείς αυτοί περιλαμβάνουν γεωργούς, παρόχους εισροών, τη βιομηχανία τροφίμων, εμπόρους, μεταφορές, εφοδιαστική, λιανικό εμπόριο και καταναλωτές. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή των Περιφερειών και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έχουν καθεστώς παρατηρητή. Ο κατάλογος των μελών και των παρατηρητών της AFCO είναι διαθέσιμος στο μητρώο των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής.
Η δεύτερη συνεδρίαση της ολομέλειας θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους.
Η ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. Ήδη υπάρχουν αρκετά μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για τη διασφάλιση μεγαλύτερης δικαιοσύνης και την προστασία των γεωργών από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η οδηγία που προστατεύει τους αγρότες και τους μικρότερους προμηθευτές από 16 αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στην αλυσίδα τροφίμων, καθώς και διατάξεις του κανονισμού για την κοινή αγορά (ΚΟΑ) που στηρίζουν τη συνεργασία των γεωργών και επιτρέπουν ορισμένες εξαιρέσεις από τους κανόνες ανταγωνισμού.
Τα τελευταία χρόνια, η εκτίναξη του κόστους των εισροών, σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό, έχει αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την κατανομή της προστιθέμενης αξίας κατά μήκος της αλυσίδας και έχει αυξήσει σημαντικά τον αντιληπτό βαθμό αβεβαιότητας στον οποίο δραστηριοποιούνται οι γεωργοί της ΕΕ. Ο βαθμός εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ των φορέων της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας πρέπει να ενισχυθεί. Τον Μάρτιο του 2024, η Επιτροπή ανακοίνωσε διάφορα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η δημιουργία του Παρατηρητηρίου ήταν ένα από αυτά. Συγκεντρώνοντας εκπροσώπους όλων των τομέων και των κρατών μελών, στοχεύει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και στη δημιουργία μιας κοινής διάγνωσης της κατάστασης κατά μήκος της αλυσίδας.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο επίτροπος Wojciechowski δήλωσε:
«Τους τελευταίους μήνες, οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη εξέφρασαν διάφορες ανησυχίες σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Ένα από τα κυριότερα ζητήματα που αναδείχθηκαν ήταν η δυσφορία για τη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, η οποία εκφράστηκε από αγρότες που θεωρούν ότι η εργασία τους δεν ανταμείβεται επαρκώς. Ακριβώς αυτή την έλλειψη εμπιστοσύνης και σιγουριάς επιθυμεί να αντιμετωπίσει η Επιτροπή με τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου της αγροδιατροφικής αλυσίδας της ΕΕ. Με αυτό το νέο Παρατηρητήριο, συγκεντρώνουμε τους φορείς από όλη την αλυσίδα εφοδιασμού γύρω από το ίδιο τραπέζι, μαζί με την Επιτροπή και τις δημόσιες αρχές. Στόχοι μας είναι η ανταλλαγή αξιόπιστων πληροφοριών με αξιόπιστο τρόπο- η επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας όσον αφορά το κόστος και τα περιθώρια κέρδους- και η ανταλλαγή γνώσης, ο εντοπισμός εμπορικών πρακτικών και συμβατικών ρυθμίσεων που μπορεί να έχουν θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία της αλυσίδας. Τελικά, το Παρατηρητήριο θα επιδιώξει να ενισχύσει την εμπιστοσύνη σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού και να συμβάλει έτσι στον γενικό μας στόχο: κάθε φορέας - από το αγρόκτημα μέχρι το τραπέζι - να ανταμείβεται δίκαια για την εργασία του».
