Το ενδιαφέρον των χωρών για την εξασφάλιση φαγητού δείχνει να είναι άμεσο αποτέλεσμα της ακρίβειας που έχει φέρει στα τρόφιμα και στα λιπάσματα η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Γαλλία, η Ιταλία και η Ολλανδία, μάλιστα, έχουν μετονομάσει τα υπουργεία τους για να αναδείξουν το πρόβλημα, με τον Υπουργό Γεωργίας της Γαλλίας, Marc Fesneau πριν μερικούς μήνες να εξισώνει την εισαγωγή φαγητού από την Ουκρανία και την Βραζιλία, με την εξάρτηση της Ε.Ε. από την Ρωσία για το πετρέλαιο
Όπως αναφέρει άρθρο του Politico, η προσέγγιση αυτή είναι λάθος σε πολλούς τομείς, αφού το φαγητό είναι ευρέως προσβάσιμο και προέρχεται από πολλές χώρες σε ανταγωνιστικές τιμές, με την Ε.Ε. να εξάγει μάλιστα μεγαλύτερες ποσότητες κρέατος, γαλακτοκομικών και δημητριακών από ότι μπορεί να καταναλώσει, με τον επίτιμο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Tim Lang, να υποστηρίζει πως υπάρχει αρκετό φαγητό για να εξασφαλιστεί η τροφή σε όλων τον κόσμο
Παρότι το φαγητό επαρκεί σε ποσότητα, εξίσου σημαντική είναι και η προσβασιμότητα, με το όργανο FAO του ΟΗΕ να ορίζει από το 1996 την ασφάλεια φαγητού ως την φυσική και οικονομική πρόσβαση των ατόμων σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτική τροφή, όμως παρά την αύξηση των τιμών το 2022 οι ευρωπαίοι καταναλωτές ακόμα μπορούν να προμηθευτούν σχετικά φθηνά την τροφή τους. Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Our World in Data, το μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό σπαταλάει περίπου το 13% του εισοδήματος του για την αγορά τροφής, ποσοστό διπλάσια από το αντίστοιχο των ΗΠΑ, αλλά μισό από αυτό της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής
Μπορεί οι τιμές να είναι προσιτές σε σχέση με άλλες αγορές, όμως το 8% των ευρωπαίων πολιτών δεν έχει την δυνατότητα να εξασφαλίσει την τροφή του λόγω της φτώχειας, την ώρα που αγρότες, παραγωγοί και μεταπωλητές υποστηρίζουν πως η τιμή του φαγητού θα πρέπει να αυξηθεί περαιτέρω, με τους Ευρωπαίους πολιτικούς να κάνουν τα «στραβά μάτια» και να αποφεύγουν οικονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης
Ίδια είναι τα δεδομένα και όσον αφορά την διατροφική αξία των τροφίμων, αφού τα μέτρα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων δεν επιχειρούν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά προβλήματα της αγοράς τροφίμων της Ε.Ε., μειώνοντας την παραγωγή επεξεργασμένων τροφίμων, την κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού και τον ΦΠΑ στα φρούτα και στα λαχανικά.O πρώην εισηγητής του ΟΗΕ σε θέματα που αφορούν τα δικαιώματα στο φαγητό, Olivier De Schutter σε δηλώσεις του στο Politico επισημαίνει πως οι αγροτικές οργανώσεις ασχολούνται πλέον με την αύξηση της παραγωγής για την διόγκωση των εξαγωγών, αδιαφορώντας για περιβαλλοντικές νομοθεσίες, γεγονός που παρατηρείται έντονα στην Γαλλία με αρκετές ενώσεις να υποστηρίζουν πως οφείλουν να καλύψουν το κενό που άφησε η ρωσική εισβολή στην αγορά
Η προσπάθεια των ευρωπαίων αγροτών να επιβληθούν στην αγορά τροφίμων κατά των De Schutter δρα αποτρεπτικά στην αγροτική ανάπτυξη της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, με αρκετές χώρες να καθίστανται έρμαια της εκάστοτε ΚΑΠ. Την άποψη με αυτή συμμερίζεται και ο καθηγητής Lang που θεωρεί υποκριτικές τις δηλώσεις μεγάλων αγροτών όταν κάνουν λόγο για διασφάλιση του φαγητού, αφού πιστεύει πως περισσότερο βλάπτουν το περιβάλλον παρά προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα
Οι προβληματισμοί σχετικά με την διασφάλιση της τροφής φαίνεται να είναι μια απόπειρα μερικών μεγάλων αγροτών για να καταργηθεί ο νόμος της Κομισιόν για μείωση των φυτοφαρμάκων και για εξαίρεση από τις οδηγίες για τους εργοστασιακούς ρύπους, που θα οδηγήσει σε σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, με τον Lang να υποστηρίζει πως δεν θα πρέπει να είναι οι μεγάλοι παραγωγοί που αποφασίζουν ποιας τροφής η παραγωγή πρέπει να αυξηθεί ανάλογα με τις ανάγκες τους
Αρκετοί παραγωγοί φαίνονται να ασχολούνται περισσότερο με την αγορά κρέατος, την ώρα που η Ευρώπη ήδη καταναλώνει περισσότερο κόκκινο κρέας από ότι χρειάζεται, με το 80% της ΚΑΠ να υποστηρίζει τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι συμβάλλουν μόλις στο 65% της καταναλωμένης ευρωπαϊκής πρωτεΐνης και το 35% των συνολικών θερμίδων.Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος υποστήριξε ότι η αύξηση της παραγωγής δεν πρέπει να είναι το πρωταρχικό μέλημα των αγροτών, αλλά η στροφή στην αγροτική γεωργία με μείωση των χρησιμοποιημένων χημικών και των οικόσιτων ζώων εξασφαλίζοντας την διαθεσιμότητα των τροφών σε βάθος χρόνου. Όπως δηλώνει η επικεφαλής της πολιτικής φαγητού της εταιρείας παρακολούθησης των καταναλωτών BEUC, Camille Perrin, οι επιδοτήσεις θα πρέπει να δίνονται με σκοπό τα φρούτα και τα λαχανικά να κοστίζουν λιγότερο, ενώ τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα κρέατα να ακριβύνουν. Όπως καταλήγει το ρεπορτάζ του Politico η βιωσιμότητα του φαγητού θα έπρεπε να αποτελεί το «όχημα» της νομοθετικής προσπάθειας της Κομισιόν και όχι η αναχρονιστική αντίληψη ότι η υγεία συσχετίζεται με την καταμέτρηση των θερμίδων
Όπως αναφέρει άρθρο του Politico, η προσέγγιση αυτή είναι λάθος σε πολλούς τομείς, αφού το φαγητό είναι ευρέως προσβάσιμο και προέρχεται από πολλές χώρες σε ανταγωνιστικές τιμές, με την Ε.Ε. να εξάγει μάλιστα μεγαλύτερες ποσότητες κρέατος, γαλακτοκομικών και δημητριακών από ότι μπορεί να καταναλώσει, με τον επίτιμο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Tim Lang, να υποστηρίζει πως υπάρχει αρκετό φαγητό για να εξασφαλιστεί η τροφή σε όλων τον κόσμο
Παρότι το φαγητό επαρκεί σε ποσότητα, εξίσου σημαντική είναι και η προσβασιμότητα, με το όργανο FAO του ΟΗΕ να ορίζει από το 1996 την ασφάλεια φαγητού ως την φυσική και οικονομική πρόσβαση των ατόμων σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτική τροφή, όμως παρά την αύξηση των τιμών το 2022 οι ευρωπαίοι καταναλωτές ακόμα μπορούν να προμηθευτούν σχετικά φθηνά την τροφή τους. Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Our World in Data, το μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό σπαταλάει περίπου το 13% του εισοδήματος του για την αγορά τροφής, ποσοστό διπλάσια από το αντίστοιχο των ΗΠΑ, αλλά μισό από αυτό της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής
Μπορεί οι τιμές να είναι προσιτές σε σχέση με άλλες αγορές, όμως το 8% των ευρωπαίων πολιτών δεν έχει την δυνατότητα να εξασφαλίσει την τροφή του λόγω της φτώχειας, την ώρα που αγρότες, παραγωγοί και μεταπωλητές υποστηρίζουν πως η τιμή του φαγητού θα πρέπει να αυξηθεί περαιτέρω, με τους Ευρωπαίους πολιτικούς να κάνουν τα «στραβά μάτια» και να αποφεύγουν οικονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης
Ίδια είναι τα δεδομένα και όσον αφορά την διατροφική αξία των τροφίμων, αφού τα μέτρα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων δεν επιχειρούν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά προβλήματα της αγοράς τροφίμων της Ε.Ε., μειώνοντας την παραγωγή επεξεργασμένων τροφίμων, την κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού και τον ΦΠΑ στα φρούτα και στα λαχανικά.O πρώην εισηγητής του ΟΗΕ σε θέματα που αφορούν τα δικαιώματα στο φαγητό, Olivier De Schutter σε δηλώσεις του στο Politico επισημαίνει πως οι αγροτικές οργανώσεις ασχολούνται πλέον με την αύξηση της παραγωγής για την διόγκωση των εξαγωγών, αδιαφορώντας για περιβαλλοντικές νομοθεσίες, γεγονός που παρατηρείται έντονα στην Γαλλία με αρκετές ενώσεις να υποστηρίζουν πως οφείλουν να καλύψουν το κενό που άφησε η ρωσική εισβολή στην αγορά
Η προσπάθεια των ευρωπαίων αγροτών να επιβληθούν στην αγορά τροφίμων κατά των De Schutter δρα αποτρεπτικά στην αγροτική ανάπτυξη της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, με αρκετές χώρες να καθίστανται έρμαια της εκάστοτε ΚΑΠ. Την άποψη με αυτή συμμερίζεται και ο καθηγητής Lang που θεωρεί υποκριτικές τις δηλώσεις μεγάλων αγροτών όταν κάνουν λόγο για διασφάλιση του φαγητού, αφού πιστεύει πως περισσότερο βλάπτουν το περιβάλλον παρά προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα
Οι προβληματισμοί σχετικά με την διασφάλιση της τροφής φαίνεται να είναι μια απόπειρα μερικών μεγάλων αγροτών για να καταργηθεί ο νόμος της Κομισιόν για μείωση των φυτοφαρμάκων και για εξαίρεση από τις οδηγίες για τους εργοστασιακούς ρύπους, που θα οδηγήσει σε σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, με τον Lang να υποστηρίζει πως δεν θα πρέπει να είναι οι μεγάλοι παραγωγοί που αποφασίζουν ποιας τροφής η παραγωγή πρέπει να αυξηθεί ανάλογα με τις ανάγκες τους
Αρκετοί παραγωγοί φαίνονται να ασχολούνται περισσότερο με την αγορά κρέατος, την ώρα που η Ευρώπη ήδη καταναλώνει περισσότερο κόκκινο κρέας από ότι χρειάζεται, με το 80% της ΚΑΠ να υποστηρίζει τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι συμβάλλουν μόλις στο 65% της καταναλωμένης ευρωπαϊκής πρωτεΐνης και το 35% των συνολικών θερμίδων.Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος υποστήριξε ότι η αύξηση της παραγωγής δεν πρέπει να είναι το πρωταρχικό μέλημα των αγροτών, αλλά η στροφή στην αγροτική γεωργία με μείωση των χρησιμοποιημένων χημικών και των οικόσιτων ζώων εξασφαλίζοντας την διαθεσιμότητα των τροφών σε βάθος χρόνου. Όπως δηλώνει η επικεφαλής της πολιτικής φαγητού της εταιρείας παρακολούθησης των καταναλωτών BEUC, Camille Perrin, οι επιδοτήσεις θα πρέπει να δίνονται με σκοπό τα φρούτα και τα λαχανικά να κοστίζουν λιγότερο, ενώ τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα κρέατα να ακριβύνουν. Όπως καταλήγει το ρεπορτάζ του Politico η βιωσιμότητα του φαγητού θα έπρεπε να αποτελεί το «όχημα» της νομοθετικής προσπάθειας της Κομισιόν και όχι η αναχρονιστική αντίληψη ότι η υγεία συσχετίζεται με την καταμέτρηση των θερμίδων
