Για τη Βραζιλία, η συμφωνία μπορεί ακόμα να συμβεί εφόσον οι εισαγωγές ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι περιορισμένες, σύμφωνα με διπλωμάτες που μίλησαν στο POLITICO. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να συμβεί μόνο εφόσον οι αγελάδες δεν εκτρέφονται σε αποψιλωμένη γη.
Αυτά είναι τα δύο μεγάλα ζητήματα που εμποδίζουν (ακόμα) να δοθεί ώθηση στην ολοκλήρωση των συνομιλιών για τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και του μπλοκ Mercosur που θα καλύπτει σχεδόν 800 εκατομμύρια ανθρώπους και θα αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συνομιλίες για ένα τέταρτο του αιώνα και αυξάνονται οι ελπίδες ότι θα μπορούσαν - ίσως - επιτέλους να καταλήξουν σε συμφωνία στη σύνοδο κορυφής της G20 που ο Πρόεδρος Luiz Inácio Lula da Silva φιλοξενεί στο Ρίο τον Νοέμβριο.
Αυτό θα αποτελούσε μια σημαντική γεωπολιτική νίκη για την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καθώς ξεκινά τη δεύτερη θητεία της. Και θα δημιουργούσε μια ευκαιρία να αναχαιτιστεί η πτώση του εμπορίου που οδήγησε την ΕΕ - τον κορυφαίο εμπορικό εταίρο της περιοχής μόλις πριν από μια δεκαετία - να χάσει από την Κίνα.
Μια συμφωνία με τη Mercosur - η οποία ομαδοποιεί την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη, την Ουρουγουάη και τη νεοφερμένη Βολιβία - απέφυγε η φον ντερ Λάιεν στην πρώτη της θητεία. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν παρενέβη νωρίτερα φέτος για να σταματήσει τις συνομιλίες, υποκύπτοντας στις διαμαρτυρίες των αγροτών που φοβούνται μια πλημμύρα βοείου κρέατος Βραζιλίας και Αργεντινής. Αυτό έχει απογοητεύσει τις χώρες υπέρ της συμφωνίας με επικεφαλής τη Γερμανία.
Οι αντίθετες εμπορικές ροές δημιουργούν διαφορετικά σημεία πόνου στις συνομιλίες. Τα τέσσερα πέμπτα των εξαγωγών της Mercosur στην ΕΕ είναι πρωτογενή αγαθά: συμπεριλαμβανομένων ορυκτών, βοείου κρέατος και σόγιας. Από την άλλη πλευρά, το 90% των εξαγωγών της ΕΕ είναι βιομηχανικά αγαθά, όπως μηχανήματα, φαρμακευτικά προϊόντα και αυτοκίνητα.
Διασφαλίσεις για ηλεκτρικά οχήματα
Η Βραζιλία, η οποία ηγείται των συνομιλιών για λογαριασμό της Mercosur, αναζητά τώρα προστασία από μελλοντικές εισαγωγές ευρωπαϊκών ηλεκτρικών οχημάτων με τη μορφή πρόσθετων μέτρων διασφάλισης, σύμφωνα με διπλωμάτη της Mercosur, στον οποίο δόθηκε η ανωνυμία για να συζητήσει τις συνομιλίες κεκλεισμένων των θυρών.
Για τη Βραζιλία, οι διασφαλίσεις - οι οποίες θα περιόριζαν τις εισαγωγές μόλις επιτευχθεί ένας συγκεκριμένος όγκος - αντιπροσωπεύουν μια άμεση απάντηση στα μέτρα εμπορικής άμυνας για τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα (ΕV) που έχουν υιοθετήσει η ΕΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς τους τελευταίους μήνες. Οι Βρυξέλλες πρόκειται να επιβάλουν δασμούς στις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων μετά από έρευνα κατά των επιδοτήσεων, ενώ η Ουάσιγκτον και η Οτάβα έχουν επιβάλει δασμούς 100%.
Αντιμετωπίζοντας μια οικονομική ύφεση στο εσωτερικό και περισσότερους εμπορικούς φραγμούς στη Δύση, οι Κινέζοι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων όπως η BYD σπεύδουν σε εναλλακτικές αγορές όπως η Βραζιλία, το Μεξικό ή το Μαρόκο. Σε απάντηση, η Βραζιλία αυξάνει σταδιακά τους δασμούς των ηλεκτρικών οχημάτων, οι οποίοι θα πρέπει να ξεπεράσουν το 35% το 2026.
Η εγχώρια παραγωγή είναι το παιχνίδι για τη Mercosur, όπως ακριβώς συμβαίνει και για την ΕΕ όταν επιβάλλει δικούς της δασμούς στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων κινεζικής κατασκευής.
«Η Βραζιλία και η Αργεντινή παραδοσιακά προστατεύουν ιδιαίτερα τις αυτοκινητοβιομηχανίες τους. Η συμφωνία ΕΕ-Mercosur είναι η πρώτη μεγάλη παραχώρηση σε αυτόν τον τομέα», δήλωσε ο Geraldo Vidigal, Βραζιλιάνος καθηγητής στο διεθνές εμπορικό δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.
«Αρχικά, η συμφωνία δεν περιελάμβανε ηλεκτρικά οχήματα, αλλά έφτασαν με τόσο γρήγορα τη διαφορά, ειδικά επειδή τα εμπόδια αλλού τα έκαναν αγορά-στόχο για τα κινεζικά EV. Υπάρχουν τώρα σημαντικές επενδύσεις για την οικοδόμηση μιας εγχώριας βιομηχανίας ηλεκτρικών οχημάτων και δεν θα ήθελαν μια παράβλεψη στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για να ανοίξει μια τρύπα σε αυτό».
Όχι μόνο πάροχος
Σκάβοντας μια τάφρο γύρω από την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων της, η Βραζιλία επιδιώκει να αξιοποιήσει τα τεράστια αποθέματα κρίσιμων ορυκτών της και να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία στη χώρα, ξεπερνώντας τον ρόλο της ως απλός προμηθευτής ορυκτών.
Η κίνηση θυμίζει τις προηγούμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τη Χιλή - μια άλλη χώρα της Νότιας Αμερικής με πλούσιους πόρους που ήθελε να κερδίσει περισσότερη αξία αναπτύσσοντας την εγχώρια βιομηχανική της βάση.
Δύο μέλη της Mercosur, η Αργεντινή και η Βολιβία, σχηματίζουν το «τρίγωνο λιθίου» με τη Χιλή. Οι τρεις χώρες διατηρούν πάνω από τα μισά από τα γνωστά παγκοσμίως αποθέματα μετάλλου που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων. Η Βραζιλία κατέχει το 94% των παγκόσμιων αποθεμάτων νιοβίου - ένα μέταλλο που χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του χάλυβα - καθώς και κοιτάσματα γραφίτη, νικελίου και σπάνιων γαιών.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο POLITICO, ο πρεσβευτής της Βραζιλίας στην ΕΕ, Πέδρο Μιγκέλ ντα Κόστα ε Σίλβα, σημείωσε ότι η χώρα θα ήταν ανοιχτή να συζητήσει μια εταιρική σχέση πρώτων υλών με την ΕΕ «όχι μόνο ως προμηθευτές πρώτων υλών, αλλά ως μια συνεργασία που θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία και μετασχηματισμό και στη χώρα μας».
Εδώ είναι το βόειο κρέας
Το κύριο παράπονο για τις χώρες Mercosur είναι οι νέοι κανόνες της ΕΕ κατά της αποψίλωσης, οι οποίοι πρόκειται να τεθούν σε ισχύ στις 30 Δεκεμβρίου και επιδιώκουν να περιορίσουν την εκκαθάριση των τροπικών δασών που συνεχίζεται καθώς οι κτηνοτρόφοι επεκτείνουν τη βοσκή και την καλλιέργεια των καλλιεργειών. Αποτελούν ιδιαίτερα επώδυνο σημείο για τη Βραζιλία, η οποία θέλει να οικοδομήσει τη μελλοντική της ευημερία στη βάση των εξαγωγών αγροδιατροφικών προϊόντων και θεωρεί τους κανόνες ως τιμωρητικό εμπόδιο που θα αναιρούσε αποτελεσματικά τα πιθανά οφέλη της συμφωνίας Mercosur.
Σε επιστολή, που εστάλη την περασμένη Τετάρτη στην Επιτροπή, οι υπουργοί Εξωτερικών και Γεωργίας της Βραζιλίας ζητούν «η ΕΕ να απόσχει από την εφαρμογή των [κανόνων κατά της αποψίλωσης των δασών] στα τέλη του 2024 και να επανεξετάσει επειγόντως την προσέγγισή της στο θέμα, προκειμένου να «αποφύγουμε κάθε αρνητικό αντίκτυπο στις εμπορικές μας σχέσεις». Μόλις μια μέρα αργότερα, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς – κορυφαίος υποστηρικτής της συμφωνίας Mercosur - έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος αρχηγός κυβέρνησης που ζήτησε καθυστέρηση στην εφαρμογή των κανόνων κατά αποψίλωσης δασών.
Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν συγκρουστεί επανειλημμένα για τη Mercosur. Και, καθώς ο Μακρόν δεν έχει ακόμη σχηματίσει κυβέρνηση μετά τις πρόσφατες εκλογικές του ήττες, μένει να φανεί εάν το Παρίσι μπορεί να συγκεντρώσει αρκετή υποστήριξη για να ματαιώσει οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί.
Πηγή: POLITICO
