Ωστόσο, παρά την απόφαση αυτή, το δικαστήριο με έδρα το Λουξεμβούργο, αποφάσισε να διατηρήσει σε ισχύ τα μέτρα ελευθέρωσης γεωργικών προϊόντων για 12 μήνες, ώστε να αποτραπούν σοβαρές αρνητικές συνέπειες για την εξωτερική δράση της ΕΕ και για λόγους ασφάλειας δικαίου.
Η απόφαση του ΔΕΕ προήλθε μετά από προσφυγές του Μετώπου Πολισάριο, που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τον λαό της Δυτικής Σαχάρας, ζητώντας την ακύρωση των εμπορικών συμφωνιών που είχαν συναφθεί μεταξύ του Μαρόκου και της ΕΕ-27 για την αλιεία και τη γεωργία.
Το Γενικό Δικαστήριο, διαπιστώνοντας ότι οι συμφωνίες είχαν εφαρμογή στη Δυτική Σαχάρα χωρίς τη συγκατάθεση του λαού της περιοχής, ακύρωσε τις συμφωνίες το 2021, διατηρώντας προσωρινά τα αποτελέσματά τους. Σε συνέχεια αυτής της απόφασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ άσκησαν έφεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), το ανώτατο δικαστικό όργανο της ΕΕ.
Με την απόφασή του την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου, το ΔΕΕ απέρριψε τις προσφυγές της Επιτροπής και του Συμβουλίου, υποστηρίζοντας ότι οι συμφωνίες απαιτούν τη συναίνεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας για να είναι έγκυρες. Αν και αναγνωρίστηκε ότι υπήρξαν διαβουλεύσεις πριν από την έγκριση των συμφωνιών, αυτές δεν απευθύνονταν στον λαό της Δυτικής Σαχάρας, αλλά στους πληθυσμούς που βρίσκονται σήμερα στο έδαφος, γεγονός που αμφισβήτησε τη διαδικασία.
Η απόφαση του ΔΕΕ είναι τελεσίδικη, και δεν υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω έφεσης. Μάλιστα, το Δικαστήριο της ΕΕ εξέτασε την κατάσταση του λαού της Δυτικής Σαχάρας και διαπίστωσε ότι, δεδομένου ότι ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού βρίσκεται εκτός της περιοχής, οι διαβουλεύσεις που διεξήχθησαν δεν μπορούσαν να αποδείξουν τη συγκατάθεσή τους για τις εμπορικές συμφωνίες.
Η συγκατάθεση, όπως τόνισε το ΔΕΕ, δεν χρειάζεται να είναι ρητή σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά μπορεί να τεκμαίρεται εφόσον η συμφωνία δεν δημιουργεί νομικές υποχρεώσεις για τον πληθυσμό και παρέχει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής. Ωστόσο, το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι, αν και η αντιπαράθεση ενός κινήματος που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τον λαό δεν αμφισβητεί τη συναίνεση, το τεκμήριο αυτό μπορεί να ανατραπεί.
Ειδικότερα, το ΔΕΕ ανέφερε ότι οι συμφωνίες δεν δημιουργούν νομικές υποχρεώσεις για τους Σαχράουι και ότι δεν παρέχουν κανένα οικονομικό όφελος ή πλεονέκτημα για αυτούς σχετικά με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων ή των υδάτων της περιοχής. Για τον λόγο αυτό, το δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει συναίνεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας για την εφαρμογή των συγκεκριμένων συμφωνιών.
