Μετά από ένα τέταρτο του αιώνα συνεχόμενων συνομιλιών, η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής είναι και πάλι εφικτή. Και αυτή τη φορά ο Γάλλος πρόεδρος, ο ισχυρότερος αντίπαλός του, μπορεί να έχασε το de facto δικαίωμα αρνησικυρίας του στο εμπόριο μετά από μια σειρά πολιτικών και εκλογικών αποτυχιών που διάβρωσαν την επιρροή του στις Βρυξέλλες.
Οι κύριοι διαπραγματευτές και από τις δύο πλευρές θα συναντηθούν ξανά από τις 7 έως τις 9 Οκτωβρίου στη Bραζιλία για να προσπαθήσουν να ετοιμάσουν έγκαιρα μια συμφωνία για τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της G20 στα μέσα Νοεμβρίου στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Ο οικοδεσπότης Luiz Inácio Lula da Silva από τη Βραζιλία λέει ότι είναι έτοιμος να υπογράψει και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκτόξευσε πυρά…αγάπης στους ηγέτες της Mercosur για να τους κερδίσει.
Η εμπορική συμφωνία - η οποία θα δημιουργήσει μια αγορά 800 εκατομμυρίων ανθρώπων που θα αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο του παγκόσμιου ΑΕΠ και θα αίρει τους δασμούς σε αγαθά που κυμαίνονται από βόειο κρέας έως αυτοκίνητα - αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τη von der Leyen και τη χώρα καταγωγής της, τη Γερμανία.
Ωστόσο, αντιμετώπισε αποφασιστική αντίσταση από τον Μακρόν, υπό την πίεση των αγροτών και ενός σκεπτικιστικού κοινού που τον τιμώρησε επανειλημμένα στις κάλπες φέτος. Αν μη τι άλλο, η νέα δεξιά κυβέρνησή του, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ, είναι πιο κατηγορηματικά αντίθετη από τους προκατόχους της.
«Είμαι υπέρ οποιασδήποτε συμφωνίας που φαίνεται δίκαιη», είπε ο Μακρόν σε ομιλία στο Βερολίνο την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου. Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι η συμφωνία Mercosur φαινόταν δίκαιη, ο Μακρόν είπε: «Όχι».
Ο Μακρόν υποστήριξε ότι μια συμφωνία θα εκθέσει τη βιομηχανία και τη γεωργία της ΕΕ που ρυθμίζεται σε μεγάλο βαθμό «σε οικονομίες που δεν ευθυγραμμίζονται πλήρως με αυτόν τον κανονισμό». Τον Ιανουάριο, οι διαπραγματεύσεις της Mercosur πλησίαζαν στη γραμμή του τερματισμού, αλλά η φον ντερ Λάιεν χρειαζόταν ακόμα την υποστήριξη του Μακρόν για να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Επιτροπής. Το επίμαχο γραπτό μήνυμα, δήλωσαν τότε πηγές στο POLITICO, ήταν αρκετό για να σταματήσουν οι συνομιλίες. Τώρα η ισορροπία δυνάμεων έχει αντιστραφεί.
Ο Μακρόν έχει χάσει την επιρροή του στις Βρυξέλλες μετά τις ήττες στις ευρωπαϊκές και εθνικές εκλογές, ενώ η κυβέρνηση του Μπαρνιέ αντιμετωπίζει μια άμεση πρόκληση να χαλιναγωγήσει το δημόσιο χρέος και θα μπορούσε να ανατραπεί από τη Μαρίν Λεπέν της ακροδεξιάς ανά πάσα στιγμή.
Η πρόσφατα ανανεωμένη φον ντερ Λάιεν είναι, εν τω μεταξύ, πιο δυνατή από ποτέ. Και θέλει να επισφραγίσει τη συμφωνία. Ο οικοδεσπότης από τη Βραζιλία ντα Σίλβα λέει ότι είναι έτοιμος να υπογράψει. «Έχοντας επιβεβαιωθεί εκ νέου, η πρόεδρος της Επιτροπής πιστεύει ότι έχει ελεύθερα χέρια για να επιταχύνει τη διαπραγμάτευση και τη σύναψη της συμφωνίας με τη Mercosur παρά την αντίθεση από τη Γαλλία και άλλες χώρες», δήλωσε η Μαρί-Πιέρ Βεντρέν, Γαλλίδα ευρωβουλευτής του Μακρόν από το κεντρώο στρατόπεδο, καταγγέλλοντας τη συμφωνία ως μέρος της «γερμανικής λίστας υποχρεώσεων» της φον ντερ Λάιεν.
«Κάνει λάθος, καθώς ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης στην Ευρώπη είναι κατά αυτής της συμφωνίας», είπε η Βεντρέν, η οποία συμμετέχει στην επιτροπή εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Πλειοψηφική άποψη
Ωστόσο, ένα μεγαλύτερο μέρος της γνώμης των κυβερνήσεων της ΕΕ είναι υπέρ της συμφωνίας. Αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί αποφασιστικό καθώς, εάν η συμφωνία είναι δομημένη με συγκεκριμένο τρόπο, μια υπερπλειοψηφία θα μπορούσε να υπερκεράσει τις αντιρρήσεις μιας μικρής μειοψηφίας υπό την ηγεσία των Γάλλων.
Εκτός από τη Γερμανία, η φον ντερ Λάιεν μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη άλλων 10 χωρών της ΕΕ που από κοινού προέτρεψαν τις Βρυξέλλες να επισπεύσουν τις διαπραγματεύσεις.
Ο Μπέντζαμιν Χαντάντ, ο νέος νεότερος υπουργός της Γαλλίας για την Ευρώπη, δήλωσε στο POLITICO ότι η Γαλλία «εργάζεται για να δημιουργήσει συνασπισμούς» ενάντια στη συμφωνία ως έχει. «Θα εναντιωθούμε σε οποιαδήποτε συμφωνία που δεν σέβεται αυτά τα πρότυπα και τις ρήτρες που είναι θεμελιώδεις για την ακεραιότητα της ΕΕ», είπε.
Το Παρίσι νωρίτερα πέτυχε να πιέσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει μια προσθήκη στη συμφωνία που ορίζει αυστηρές πράσινες δεσμεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της αποψίλωσης των δασών και της τήρησης της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα.
Τι μπορεί να κάνει η Γαλλία
Για ένα θέμα τόσο τοξικό πολιτικά όσο η συμφωνία Mercosur, οι Βρυξέλλες θα προτιμούσαν να έχουν στο σκάφος μια μεγάλη χώρα όπως η Γαλλία.
«Μπορεί να είναι μια αντιδημοφιλής κίνηση [για την Επιτροπή] να υιοθετήσει μια απόφαση για ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα χωρίς ισχυρή υποστήριξη», δήλωσε ο Τζεράλντο Βίντιγκαλ, Βραζιλιάνος καθηγητής στο διεθνές εμπορικό δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.
«Η Γαλλία είναι πολύ καλή στο να βρίσκεται στην κινητήρια θέση της πολιτικής της ΕΕ», είπε, επισημαίνοντας το γεγονός ότι το Παρίσι σπάνια έχει υπερψηφιστεί σε επίπεδο ΕΕ από το 2010.
Η νομική δομή της συμφωνίας θα είναι στην ατζέντα των διαπραγματευτών στη Βραζιλία και είναι πιθανό οι δύο πλευρές να προτιμήσουν αυτήν την αρχιτεκτονική σε μια προσπάθεια να επιταχύνουν τη διαδικασία.
Μιλώντας ιδιωτικά, ορισμένοι Γάλλοι αξιωματούχοι συμβιβάζονται με το γεγονός ότι το Παρίσι δεν έχει τους συμμάχους που χρειάζεται για να σταματήσει τη συμφωνία. Πολλά κράτη της ΕΕ θεωρούν ότι είναι μια ευκαιρία να αντιστρέψουν την απώλεια επιρροής στη Νότια Αμερική στην Κίνα και να βελτιώσουν την πρόσβαση σε στρατηγικές πρώτες ύλες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της μετάβασης στην πράσινη τεχνολογία.
«Η Γαλλία θα πρέπει να βρει τουλάχιστον άλλα τρία κράτη μέλη της ΕΕ για να καταψηφίσει, όλα μαζί αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 35% του πληθυσμού της ΕΕ», εξήγησε ο Βιντιγκάλ, σημειώνοντας ότι η Ιρλανδία θα μπορούσε να είναι ένας από τους πολύ λίγους συμμάχους της Γαλλίας.
Στη φθίνουσα επιρροή του Παρισιού σε επίπεδο ΕΕ προστίθεται η είδηση για την καθυστέρηση των εμβληματικών κανόνων της ΕΕ κατά της αποψίλωσης - μια πρωτοβουλία υπογραφή από την προεδρία της στο Συμβούλιο της ΕΕ πριν από δύο χρόνια που αποστρέφεται ιδιαίτερα η Βραζιλία.
Τώρα, τόσο η Γερμανία όσο και η Επιτροπή βλέπουν μια χρυσή ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την αδυναμία της Γαλλίας και να κλείσουν επιτέλους τη συμφωνία.
Οι διαπραγματεύσεις «θα πρέπει τώρα να ολοκληρωθούν γρήγορα», δήλωσε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς μετά τη συνάντηση με τον Μακρόν στο Βερολίνο την Τετάρτη. Απευθυνόμενος στους Γερμανούς εξαγωγείς, είπε: «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι αυτή η ιστορία θα έχει αίσιο τέλος».
Πηγή: Politico
