Το κορυφαίο όργανο λήψης αποφάσεων Copa Cogeca – το οποίο περιλαμβάνει τους προέδρους και διάφορους αντιπροέδρους τόσο της Copa (αγρότες της ΕΕ) όσο και της Cogeca (αγροτικοί συνεταιρισμοί της ΕΕ) – συναντήθηκε με τον νέο επίτροπο Christophe Hansen την περασμένη εβδομάδα. «Ο Χάνσεν συμμετείχε στη συνάντηση των επικεφαλής του αγροτικού κόσμου της ΕΕ για να ακούσει από πρώτο χέρι την εκτεταμένη ένταση και την ομόφωνη αντίθεση στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις», δήλωσε η Copa Cogeca μετά τη συνάντηση.
Γίνεται κατανοητό ότι οι συνομιλίες μεταξύ της ΕΕ και του εμπορικού μπλοκ Mercosur των χωρών της Νότιας Αμερικής εισέρχονται στο τελικό στάδιο, με ορισμένες φωνές να εκτιμούν ότι η συμφωνία θα μπορούσε να οριστικοποιηθεί στις αρχές αυτού του μήνα.
«Η υπογραφή μιας εμπορικής συμφωνίας με τις χώρες της Mercosur στην αρχή της θητείας της νέας επιτροπής θα αντιπροσώπευε σοβαρό πλήγμα για την ευρωπαϊκή γεωργία. Αυτή η κίνηση έρχεται επίσης σε αντίθεση με την προσέγγιση πρώτου διαλόγου που υποστήριξε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», αναφέρει η Copa-Cogeca. Υπενθυμίζοντας ότι, όλο το προηγούμενο διάστημα εκπρόσωποι του αγροτικού κόσμου από όλη την Ευρώπη εξέφρασαν τις «έντονες ανησυχίες τους δυνατά και καθαρά».
«Το γεωργικό στοιχείο αυτής της συμφωνίας είναι οικονομικά ανισόρροπο και άδικο λόγω των αποκλίσεων των προτύπων και αποτελεί θεμελιώδη απειλή για το αγροτικό μοντέλο της Ευρώπης λόγω σωρευτικών επιπτώσεων με άλλες εμπορικές συμφωνίες», ανέφερε σε δήλωση της η Copa-Cogeca.
«Οι αγρότες και οι συνεταιρισμοί της ΕΕ εγγυώνται πάντα πρότυπα ασφάλειας σε 500 εκατομμύρια καταναλωτές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, στην τρέχουσα μορφή της, κανένας αντισταθμιστικός ή έκτακτος μηχανισμός δεν θα μπορούσε να κάνει αποδεκτή αυτή τη συμφωνία. Ενώ οι αγρότες της ΕΕ ανησυχούν ήδη για τις κακές σοδειές σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, είναι επίσης αδύνατο να μην ληφθούν υπόψη οι προσπάθειες που θα πρέπει να καταβάλουν οι παραγωγοί μας για να προωθήσουν περαιτέρω τις εμπορικές μας σχέσεις με την Ουκρανία και να αντιμετωπίσουν τις συνεχιζόμενες εμπορικές εντάσεις με την Κίνα. », πρόσθεσε η οργάνωση.
Στις 9 Δεκεμβρίου, η ηγεσία της Copa Cogeca θα συναντηθεί με το προεδρείο του Συμβουλίου της ΕΕ, επί του παρόντος την Ουγγαρία υπό το σύστημα εκ περιτροπής προεδρίας, «προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αντίθεση του αγροτικού τομέα θα ακουστεί ξεκάθαρα».
Μιλώντας πριν από τη συνάντηση της Copa Cogeca με τον Επίτροπο Hansen την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Ιρλανδικής Ένωσης Αγροτών (IFA) και μέλος της Copa Francie Gorman, είπε: «Ο αντίκτυπος μιας αρνητικής εμπορικής συμφωνίας θα γίνει αισθητός πέρα από την πύλη των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, και στην μεταποιητική αξία καθώς οι όποιες αποφάσεις θα επιτραπούν περισσότερες εισαγωγές. Τα σχέδια της Επιτροπής φαίνεται να αγνοούν τον καταστροφικό αντίκτυπο της γεωργικής παραγωγής στη Βραζιλία, ενώ ταυτόχρονα επιβάλουν αυστηρότερους κανονισμούς στους αγρότες εδώ».
Τι είναι η Mercosur και γιατί διαμαρτύρονται οι αγρότες;
Πρόκειται για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που στοχεύει στην εξάλειψη όλων σχεδόν των δασμών στα προϊόντα που διακινούνται μεταξύ των δύο υπογραφόντων μπλοκ. Η συμφωνία επιδιώκει τη δημιουργία μιας από τις μεγαλύτερες ζώνες ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο, που θα περιλαμβάνει 750 εκατομμύρια ανθρώπους και περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας οικονομίας. Με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας, η Ευρώπη θα είναι σε θέση να εξάγει αυτοκίνητα, μηχανήματα, φυτοφάρμακα, φαρμακευτικά προϊόντα, κρασί και τυρί πολύ πιο εύκολα. Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη θα μπορούσε να εισάγει ανταλλακτικά αυτοκινήτων και προϊόντα διατροφής σε πολύ φθηνότερη τιμή από τις χώρες της Νότιας Αμερικής.
Πολλοί αγρότες πιστεύουν ότι η συνθήκη θα μπορούσε να καταστρέψει τον αγροτικό τομέα της Ευρώπης και να επιφέρει αθέμιτο ανταγωνισμό. «Έχουμε κανονισμούς για την παραγωγή τροφίμων σε ποσότητα και ποιότητα. Σήμερα, άλλες χώρες, ιδίως αυτές στη Νότια Αμερική, δεν έχουν τους ίδιους κανονισμούς. Αυτό καταγγέλλουμε», δήλωσε στο Euronews, o Stéphane Joandel, Γάλλος γαλακτοπαραγωγός και γενικός γραμματέας ενός συνδικάτου αγροτών. «Δεν μπορούμε να ζητάμε από τους αγρότες να παράγουν με σεβασμό όλων των κανόνων και στη συνέχεια να εισάγουμε προϊόντα που δεν σέβονται την καλή διαβίωση των ζώων, τους περιβαλλοντικούς κανόνες ή ακόμη και την εργατική νομοθεσία», σημείωσε. Οι ευρωπαίοι αγρότες απαιτούν «ρήτρες αντικατοπτρισμού» που θα απαιτούσαν από τους ανταγωνιστές τους να ακολουθούν τους ίδιους κανόνες και κανονισμούς.
Αν και η Επιτροπή της ΕΕ διαβεβαιώνει ότι οι χώρες της Mercosur θα πρέπει να συμμορφωθούν με τους κανόνες και τους κανονισμούς, μια πρόσφατη έκθεση ισχυρίστηκε ότι η Βραζιλία δεν διαθέτει επαρκείς εγγυήσεις για να διασφαλίσει ότι το κρέας με ορμόνες που απαγορεύονται στην ΕΕ δεν θα φτάσει στην ήπειρο.
Ποιοι είναι οι νικητές και οι χαμένοι της συμφωνίας;
Σύμφωνα με τη Charlotte Emlinger, οικονομολόγο που ειδικεύεται στο εμπόριο και τη γεωργία, νικητές είναι η μεταποιητική βιομηχανία σε τομείς όπως τα αυτοκίνητα, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα μηχανήματα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και άλλοι, καθώς και οι γάλλοι οινοπαραγωγοί και τυροκομεία.Κατά την ίδια, οι χαμένοι είναι η βιομηχανία βοείου κρέατος και πουλερικών. «Αυτό που διαπραγματεύεται είναι η μείωση των τελωνειακών δασμών σε έναν συγκεκριμένο όγκο προϊόντων, όπως μια σχετικά μικρή ποσότητα βοείου κρέατος. Μιλάμε για 99.000 τόνους βοείου κρέατος. Αυτό είναι μόνο το 1,2% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης βοείου κρέατος. Αυτοί οι όγκοι θα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή αγορά», είπε στο Euronews.
«Ο θυμός των αγροτών είναι κατανοητός, ακόμη και θεμιτός. Πρόκειται για έναν οικονομικά πολύ εύθραυστο τομέα, ο οποίος πρόσφατα χρειάστηκε να αντιμετωπίσει ασθένειες και κακές καιρικές συνθήκες. Νομίζω ότι η Mercosur είναι το άχυρο που έσπασε την πλάτη της καμήλας και όχι ο πυρήνας του προβλήματος.», υποστήριξε.
Ποιες χώρες είναι υπέρ της εμπορικής συμφωνίας Mercosur;
Αρκετές μεγάλες οικονομίες της ΕΕ είναι υπέρ της συνθήκης, όπως η Γερμανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
«Ενδιαφέρεται η Ευρωπαϊκή Ένωση να απομονωθεί; Ή μήπως ενδιαφέρεται, σε αυτό το συγκεκριμένο γεωπολιτικό πλαίσιο που βιώνουμε, και ιδιαίτερα μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, να επεκτείνει το δίκτυο εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες για να διατηρήσουμε και την οικονομική και εμπορική μας επιρροή; Νομίζω ότι η απάντηση είναι πολύ σαφής», δήλωσε ο Luis Planas Puchades, υπουργός Γεωργίας της Ισπανίας.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξέφρασε επίσης ισχυρή υποστήριξή της, χαρακτηρίζοντάς τη «μια συμφωνία μεγάλης οικονομικής και στρατηγικής σημασίας».
Ποιες χώρες αντιτίθενται στην εμπορική συμφωνία και μπορούν να την εμποδίσουν;
Η Γαλλία αντιτάχθηκε ένθερμα στη συνθήκη Mercosur, μαζί με την Πολωνία, την Αυστρία και την Ολλανδία.
Την περασμένη Τετάρτη, η κάτω βουλή του γαλλικού κοινοβουλίου ψήφισε σχεδόν ομόφωνα κατά της συμφωνίας – μια σπάνια επίδειξη ενότητας σε μια πολιτικά διχασμένη χώρα. Αλλά η ψηφοφορία ήταν απλώς συμβολική. Εάν επρόκειτο να μπλοκάρει την εμπορική συμφωνία, η Γαλλία θα έπρεπε να συγκεντρώσει τουλάχιστον τρεις χώρες της ΕΕ που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 35% του πληθυσμού του μπλοκ.
Αυτή τη στιγμή, η μόνη πολυπληθής χώρα που έχει προσχωρήσει στο πλευρό της Γαλλίας είναι η Πολωνία. Το Παρίσι χρειάζεται ακόμα να βρει δύο ακόμη μεγάλες χώρες για να σχηματίσουν μια μειοψηφία που εμποδίζει.Η Γαλλία έχει φλερτάρει έθνη με μεγάλο πληθυσμό, όπως η Ιταλία και η Ρουμανία, προκειμένου να φτάσει το κατώφλι που απαιτείται για να σταματήσει η συμφωνία.
Τι ακολουθεί;
Η σύνοδος κορυφής της Mercosur, που θα διεξαχθεί στις 5 και 6 Δεκεμβρίου στην Ουρουγουάη, θα μπορούσε να αποτελέσει καθοριστική στιγμή για την υπογραφή της συμφωνίας. Εάν η ΕΕ και το μπλοκ της Νότιας Αμερικής καταφέρουν να οριστικοποιήσουν τη Συνθήκη τότε, θα χρειαστούν αρκετοί μήνες, αν όχι χρόνια, για να τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανόνες της.