«Αναβάλαμε επιτυχώς την εφαρμογή του νόμου για την αποψίλωση των δασών κατά ένα χρόνο, παρέχοντας στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, τους δασοκόμους και τους αγρότες την ασφάλεια σχεδιασμού που χρειάζονται, προστατεύοντάς τους ταυτόχρονα από την υπερβολική γραφειοκρατία», δήλωσε η Christine Schneider, επικεφαλής διαπραγματευτής που εκπροσωπεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις συνομιλίες. «Διασφαλίσαμε ότι η Επιτροπή θα ολοκληρώσει την ηλεκτρονική πλατφόρμα και την κατηγοριοποίηση κινδύνου σε εύθετο χρόνο, δίνοντας περισσότερη προβλεψιμότητα για όλους στην αλυσίδα εφοδιασμού», σημείωσε η Schneider συμπληρώνοντας πως «Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, πρέπει να ακολουθήσει αξιολόγηση επιπτώσεων και περαιτέρω απλούστευση στο στάδιο της επανεξέτασης για τις χώρες ή τις περιοχές χαμηλού κινδύνου, δίνοντας κίνητρο στις χώρες να βελτιώσουν τις πρακτικές τους για τη διατήρηση των δασών».
Τα κράτη μέλη και το κοινοβούλιο θα πρέπει ακόμα να υπογράψουν επίσημα τη συμφωνία πριν από το τέλος του μήνα, ένα βήμα που συνήθως θεωρείται τυπικό. Το πρώτο βήμα θα είναι η ψηφοφορία στην επιτροπή περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Τετάρτη, και θα ακολουθήσει ψηφοφορία στην Ολομέλεια αργότερα αυτόν τον μήνα.
Σε ανακοίνωση της η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την προσωρινή πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για τη χορήγηση πρόσθετης δωδεκάμηνης περιόδου σταδιακής εφαρμογής. Αυτό θα διασφαλίσει την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών (EUDR), διαφυλάσσοντας παράλληλα την ακεραιότητά του. Η πρόταση της Επιτροπής ήρθε ως απάντηση στις παρατηρήσεις που ελήφθησαν από διεθνείς εταίρους, κράτη μέλη και εταιρείες σχετικά με την κατάσταση των προετοιμασιών τους και για να δοθεί σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη επαρκής χρόνος για να προετοιμαστούν.
Μόλις εγκριθεί επίσημα, ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ στις 30 Δεκεμβρίου 2025 για τις μεγάλες εταιρείες και στις 30 Ιουνίου 2026 για τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις. Αυτό θα επιτρέψει σε τρίτες χώρες, κράτη μέλη, φορείς εκμετάλλευσης και εμπόρους ένα επιπλέον έτος για να προετοιμαστούν για την εφαρμογή του κανονισμού.
Δεδομένου του καινοτόμου χαρακτήρα του EUDR, του γρήγορου χρονοδιαγράμματος και της ποικιλίας των εμπλεκόμενων διεθνών φορέων, ο 12μηνος πρόσθετος χρόνος για τη σταδιακή εφαρμογή του συστήματος αποτελεί ισορροπημένη λύση για τη στήριξη των φορέων εκμετάλλευσης σε όλο τον κόσμο για τη διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής από την αρχή. Αυτό είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της βεβαιότητας σχετικά με τη μελλοντική πορεία και για τη διασφάλιση της επιτυχίας της EUDR.
Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρέχει περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τη νομοθεσία και θα διερευνήσει πρόσθετες απλουστεύσεις, σε πλήρη συμμόρφωση με τους στόχους του κανονισμού, μέσω επικαιροποιήσεων των κατευθυντήριων γραμμών και του εγγράφου συχνών ερωτήσεων.
Η πρόταση της Επιτροπής αποτελούσε μέρος μιας ευρύτερης δέσμης μέτρων στήριξης που δημοσιεύθηκε στις 2 Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων εγγράφων καθοδήγησης και ενός ισχυρότερουπλαισίου διεθνούς συνεργασίας για τη στήριξη των παγκόσμιων ενδιαφερόμενων μερών, των κρατών μελών και τρίτων χωρών κατά την προετοιμασία τους για την εφαρμογή του κανονισμού της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών. Η Επιτροπή αποσκοπεί στην ολοκλήρωση του συστήματος συγκριτικής αξιολόγησης ανά χώρα το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2025, σε διάλογο με τις περισσότερες ενδιαφερόμενες χώρες. Το Πληροφοριακό Σύστημα στο οποίο οι επιχειρήσεις θα καταχωρίζουν τις δηλώσεις δέουσας επιμέλειας θα τεθεί σε λειτουργία στις 4 Δεκεμβρίου.
Επόμενα βήματα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει τώρα επίσημα να εγκρίνουν τη στοχευμένη τροποποίηση του κανονισμού της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών προτού τεθεί σε ισχύ.
Ιστορικό
Ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών τέθηκε σε ισχύ στις 30 Ιουνίου 2023. Όταν τεθούν σε εφαρμογή οι κανόνες, όλες οι σχετικές εταιρείες θα πρέπει να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια εάν διαθέτουν στην αγορά της ΕΕ ή εξάγουν από αυτήν, φοινικέλαιο, βοοειδή, σόγια, καφέ, κακάο, ξυλεία και καουτσούκ, καθώς και ορισμένα από τα παράγωγα προϊόντα τους (όπως βόειο κρέας, έπιπλα ή σοκολάτα).
Η αποψίλωση και η υποβάθμιση των δασών αποτελούν σημαντικές κινητήριες δυνάμεις της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) εκτιμά ότι 420 εκατομμύρια εκτάρια δασών — μια έκταση μεγαλύτερη από την Ευρωπαϊκή Ένωση — χάθηκαν από την αποψίλωση των δασών μεταξύ 1990 και 2020. Όσον αφορά την καθαρή απώλεια εκτάσεων (η διαφορά μεταξύ της εκριζωθείσας δασικής έκτασης και της νέας επιφάνειας των δασών που φυτεύτηκαν ή αναγεννήθηκαν), ο FAO εκτιμά ότι ο κόσμος απώλεσε περίπου 178 εκατομμύρια εκτάρια δασικής κάλυψης κατά την ίδια χρονική περίοδο, έκταση τριπλάσια του μεγέθους της Γαλλίας.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) εκτιμά ότι το 23 % των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (2007-2016) προέρχεται από τη γεωργία, τη δασοκομία και άλλες χρήσεις γης. Περίπου το 11 % των συνολικών εκπομπών προέρχονται από τη δασοκομία και άλλες χρήσεις γης, κυρίως αποψίλωση των δασών, ενώ το υπόλοιπο 12 % είναι άμεσες εκπομπές από τη γεωργική παραγωγή, όπως το ζωικό κεφάλαιο και τα λιπάσματα.
