«Πρόκειται για μια συμφωνία που ωφελεί όλους, με σημαντικά οφέλη για καταναλωτές και επιχειρήσεις. Ακούσαμε τις ανησυχίες των γεωργών μας και προσθέσαμε ισχυρές εγγυήσεις για την προστασία των μέσων διαβίωσής τους. Με περισσότερα από 350 ευρωπαϊκά προϊόντα να προστατεύονται μέσω γεωγραφικών ενδείξεων και αμετάβλητα τα υψηλά πρότυπα υγείας και τροφίμων της ΕΕ, διασφαλίζουμε δικαιοσύνη και ποιότητα. Οι εξαγωγείς της Mercosur θα πρέπει να συμμορφώνονται αυστηρά με αυτά τα πρότυπα για πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Η συμφωνία εξοικονομεί 4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από εξαγωγικούς δασμούς για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η συμφωνία σηματοδοτεί μια νέα εποχή γεωπολιτικής, οικονομικής και βιώσιμης συνεργασίας, με πολλαπλά οφέλη:
- Θα ενισχύσει τους στρατηγικούς εμπορικούς και πολιτικούς δεσμούς μεταξύ ομοϊδεατών και αξιόπιστων εταίρων.
- Θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη, θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και στις δύο πλευρές, ανοίγοντας ευκαιρίες για εμπόριο και επενδύσεις και εξασφαλίζοντας βιώσιμη πρόσβαση και επεξεργασία πρώτων υλών.
- Αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με ισχυρές, συγκεκριμένες και μετρήσιμες δεσμεύσεις για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών.
- Λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των Ευρωπαίων, συμπεριλαμβανομένου του κρίσιμης σημασίας γεωργικού τομέα της ΕΕ. Θα συμβάλει στην αύξηση των εξαγωγών αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ, προστατεύοντας παράλληλα ευαίσθητους τομείς.
- Διατηρεί τα πρότυπα της ΕΕ για την υγεία των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων, αποτρέποντας την είσοδο μη ασφαλών προϊόντων στην αγορά μας.
Αυτή η συμφωνία - ορόσημο θα:
- διασφαλίσει και διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού
- δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για κάθε είδους επιχειρήσεις, καταργώντας τους συχνά απαγορευτικούς δασμούς για τις εξαγωγές της ΕΕ προς τη Mercosur
- εξοικονομήσει στις επιχειρήσεις της ΕΕ δασμούς ύψους 4 δισ. ευρώ ετησίως
- εξασφαλίσει εμπορικές προτιμήσεις σε στρατηγικούς τομείς της βιομηχανίας του καθαρού μηδενός, όπως οι τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τα καύσιμα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
- Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα εξάγουν περισσότερο, μειώνοντας τη γραφειοκρατία.
- Θα εξασφαλίσει μια αποτελεσματική, αξιόπιστη και βιώσιμη ροή πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας για την παγκόσμια πράσινη μετάβαση (Green Deal)
Η συμφωνία αυτή οδηγεί τις δεσμεύσεις της ΕΕ και της Mercosur για τη βιωσιμότητα στο επόμενο επίπεδο, μέσα από μια σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών:
- Να γίνει η συμφωνία του Παρισιού ουσιώδες στοιχείο της σχέσης ΕΕ-Mercosur.
- Συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την αναχαίτιση της αποψίλωσης των δασών.
- Σαφείς και εφαρμόσιμες δράσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των εργασιακών δικαιωμάτων και της βιώσιμης διαχείρισης και διατήρησης των δασών.
- Ενεργό ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για την επισκόπηση της εφαρμογής της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή των περιβαλλοντικών ανησυχιών.
Επιπλέον, η στήριξη της ΕΕ ύψους 1,8 δισ. ευρώ θα διευκολύνει τη δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση στις χώρες της Mercosur, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Πύλης.
Επόμενα βήματα
Η προτεινόμενη συμφωνία ΕΕ-Mercosur αποτελείται από έναν πυλώνα πολιτικής και συνεργασίας καθώς και έναν εμπορικό πυλώνα. Η λήξη των διαπραγματεύσεων αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία προς τη σύναψη της συμφωνίας. Τα επίσημα έγγραφα θα δημοσιευθούν στο διαδίκτυο τις επόμενες ημέρες.
Μετά τον τελικό νομικό καθαρισμό και από τις δύο πλευρές, το κείμενο θα μεταφραστεί σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ και στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο προς έγκριση και ψήφιση.
Μια καλή μέρα για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης λέει η πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von der Leyen
Η Ευρώπη ήταν πάντα μια εμπορική ήπειρος, αλλά τώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν κόσμο όπου τα εμπορικά εμπόδια αυξάνονται. Οι εταιρείες και οι αγρότες μας αντιμετωπίζουν αυξανόμενους περιορισμούς, αθέμιτο ανταγωνισμό και γεωπολιτικές αβεβαιότητες – όλα αυτά απειλούν την ανταγωνιστικότητά τους. Η νέα εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Mercosur αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία να αντιστραφεί αυτή η τάση. Αυτός είναι ο λόγος που ταξίδεψα στο Μοντεβιδέο αυτή την εβδομάδα: για να ολοκληρώσουμε τις διαπραγματεύσεις μας και να ξεκλειδώσουμε την αξία μιας στενότερης συνεργασίας με μια μεγάλη, ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά άνω των 260 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Πριν από πέντε χρόνια, καταλήξαμε σε μια αρχική συμφωνία αρχής μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Mercosur – Βραζιλίας, Αργεντινής, Ουρουγουάης και Παραγουάης. Ωστόσο, προκάλεσε ανησυχίες σε διάφορους τομείς των κοινωνιών και της οικονομίας της Ευρώπης, από αγρότες έως ενώσεις καταναλωτών και περιβαλλοντικές ΜΚΟ.
Ακούσαμε προσεκτικά αυτές τις φωνές και σε πέντε χρόνια διαπραγματεύσεων, αντιμετωπίσαμε άμεσα κάθε ανησυχία. Η συμφωνία που καταλήξαμε τώρα έχει την ισχυρότερη προστασία που έχει ενσωματωθεί ποτέ σε μια εμπορική συμφωνία. Προστατεύει τους πιο σημαντικούς οικονομικούς τομείς μας, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας και των τροφίμων. Προστατεύει τους καταναλωτές μας επιβάλλοντας υψηλά πρότυπα. Και δίνει προτεραιότητα στην προστασία του πλανήτη μας και των πράσινων πνευμόνων του. Αυτή δεν είναι η ίδια συμφωνία όπως πριν από πέντε χρόνια – έχει αλλάξει. Σήμερα, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι είναι μια καλύτερη συμφωνία για τους λαούς της Ευρώπης.
Αυτή η νέα εταιρική σχέση έρχεται σε μια κομβική στιγμή για την Ευρώπη. Το παγκόσμιο τοπίο έχει γίνει πιο κατακερματισμένο και συγκρουσιακό από ό,τι ήταν παλιά. Πέρυσι, οι εμπορικοί περιορισμοί παγκοσμίως έχουν υπερτριπλασιαστεί σε αξία. Για να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις, πρέπει να σφυρηλατήσουμε ισχυρότερους δεσμούς με ομοϊδεάτες εταίρους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Mercosur θα δημιουργήσουν μια αγορά 700 εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό θα αποφέρει άμεσα οφέλη πρώτα και κύρια στις δεκάδες χιλιάδες ευρωπαϊκές εταιρείες – οι μισές από αυτές μικρομεσαίες επιχειρήσεις – που ήδη συναλλάσσονται με τη Λατινική Αμερική. Οι δασμοί της Mercosur για τα ευρωπαϊκά προϊόντα είναι απότομοι: 35% για τη μόδα, 27% για το κρασί και έως και 55% για άλλα αγροδιατροφικά προϊόντα. Η συμφωνία θα εξαλείψει σχεδόν όλους τους δασμούς σε όλα τα προϊόντα και αυτό εξοικονομεί έως και 4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στους εξαγωγείς της ΕΕ – και θα ανοίξει αυτή τη δυναμική αγορά στους ευρωπαίους εξαγωγείς.
Αυτή είναι επίσης η πιο ολοκληρωμένη συμφωνία που έχει διαπραγματευτεί ποτέ για την προστασία των ευρωπαϊκών τροφίμων και ποτών. Περισσότερα από 350 ευρωπαϊκά προϊόντα θα προστατεύονται με γεωγραφική ένδειξη. Αυτό σημαίνει ότι θα είναι παράνομη η πώληση απομιμήσεων ή απομιμήσεων. Για παράδειγμα, δεν θα πωλείται πλέον «τυρί τύπου Comté» στα σούπερ μάρκετ Mercosur – μόνο το αυθεντικό, Made in France. Για πρώτη φορά, οι Ευρωπαίοι επιθεωρητές θα έχουν την ευκαιρία να ελέγξουν και να σταματήσουν τέτοιες πρακτικές.
Με αυτή τη συμφωνία, οι ευρωπαίοι αγρότες θα επωφεληθούν από νέες διασφαλίσεις. Διαπραγματευτήκαμε ανώτατα όρια εισαγωγών για ευαίσθητα αγροδιατροφικά προϊόντα: οι εισαγωγές της Mercosur θα αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό κλάσμα της ευρωπαϊκής κατανάλωσης – 0,1% για το χοιρινό και 1,5% για το βόειο κρέας. Είναι κρίσιμο, οι εξαγωγείς της Mercosur πρέπει να πληρούν τα ίδια αυστηρά πρότυπα με τους ευρωπαίους παραγωγούς. Για να διασφαλίσουμε ότι αυτό συμβαίνει πάντα, έχουμε συμφωνήσει για ισχυρότερους ελέγχους και στενότερη συνεργασία με τις τοπικές αρχές στις χώρες της Mercosur.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις της αγοράς μετά την εφαρμογή της συμφωνίας, ιδίως όσον αφορά τον γεωργικό τομέα. Θα διασφαλίσουμε ότι η συνεργασία με τη Mercosur θα είναι μια νίκη για τους ευρωπαίους αγρότες – καθώς και για τους ευρωπαίους καταναλωτές. Για την απίθανη περίπτωση που ο αγροτικός τομέας στην Ευρώπη επηρεαστεί αρνητικά μετά την εφαρμογή της νέας συμφωνίας, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε αποθεματικό αξίας τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Αυτό είναι το ασφαλιστήριό μας για τους αγρότες και τις αγροτικές περιοχές μας. Και μαζί με τον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα, θα δρομολογήσουμε νέα μέτρα για την απλούστευση και τη μείωση της γραφειοκρατίας για αυτούς.
Η συμφωνία είναι επίσης καλά νέα για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες που βασίζονται σε πρώτες ύλες από το εξωτερικό. Η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά που απαιτούνται για καθαρές και ψηφιακές τεχνολογίες θα τριπλασιαστεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Ο παγκόσμιος αγώνας για τον έλεγχο της παραγωγής και του εμπορίου τους βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Οι χώρες της Mercosur είναι από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους παραγωγούς λιθίου, σιδηρομεταλλεύματος, νικελίου και άλλων. Η νέα συνεργασία θα μειώσει ή θα καταργήσει τους εξαγωγικούς φόρους. Θα εξαλείψει τους περιορισμούς και τα μονοπώλια στις εξαγωγές. Και θα διαφοροποιήσει τους προμηθευτές μας και θα μειώσει τις υπερβολικές εξαρτήσεις μας. Όσον αφορά τις εισαγωγές όσο και τις εξαγωγές, η συμφωνία ΕΕ-Mercosur θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε όλους τους τομείς.
Η οικονομική υπόθεση αυτής της συμφωνίας είναι ξεκάθαρη. Αλλά για την Ευρώπη, οι εμπορικές συμφωνίες δεν αφορούν μόνο την οικονομία. Αυτή η νέα συμφωνία είναι επίσης μια γεωπολιτική αναγκαιότητα. Οι εμπορικές συνεργασίες είναι ένας τρόπος για να οικοδομήσουμε και να ενισχύσουμε κοινότητες κοινών αξιών. Αυτό ισχύει και για τις συνεργασίες μας με τη Mercosur. Και οι δύο πλευρές μοιράζονται τόσα πολλά, μια κοινή ιστορία, πολιτισμό, γλώσσες. Και οι δύο πιστεύουμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι η καθοριστική πρόκληση της εποχής μας. Επομένως, η συμφωνία αντανακλά την κοινή μας δέσμευση στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και την καταπολέμηση της αποψίλωσης των δασών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Mercosur συμμερίζονται επίσης την πεποίθηση ότι η διεθνής συνεργασία είναι η πραγματική κινητήρια δύναμη της προόδου και της ευημερίας. Ενώ άλλες δυνάμεις κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, εμείς επιλέγουμε να σταθούμε μαζί στην παγκόσμια σκηνή, για πιο ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο.
Αυτός είναι ο λόγος που σήμερα είναι μια καλή μέρα για την Ευρώπη και τη Mercosur. Μια γενιά ηγετών έχει αφιερώσει χρόνια στην επίτευξη συμφωνίας με τις καλύτερες συνθήκες για την Ευρώπη. Τώρα είναι καιρός οι μελλοντικές γενιές – καταναλωτών και εταιρειών, οικογενειών και αγροτών – να καρπωθούν τα οφέλη της. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ενεργούμε για τον κοινό μας στόχο να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.
Aντιδρά το αγροτοσυνεταιριστικό λόμπι Copa-Cogeca
Οι φόβοι της αγροτικής κοινότητας επαληθεύτηκαν: σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκ μέρους της ΕΕ, και οι αξιωματούχοι της Mercosur κατέληξαν σε ανανεωμένη συμφωνία για τη διμερή εμπορική τους συμφωνία. Εάν γίνει αποδεκτή από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αυτή η συμφωνία θα έχει βαθιές συνέπειες για την οικογενειακή γεωργία σε ολόκληρη την Ευρώπη, επηρεάζοντας επίσης 450 εκατομμύρια καταναλωτές της ΕΕ. Η Copa και η Cogeca ανακοινώνουν μια Flash Action στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα.
Εδώ και χρόνια, έχουμε εκφράσει τη σθεναρή αντίθεσή μας σε αυτήν την ξεπερασμένη και προβληματική συμφωνία. Αν και αναγνωρίζουμε την ανάγκη της ΕΕ να εμβαθύνει τις εμπορικές σχέσεις στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο, αυτό δεν πρέπει να έχει κανένα κόστος. Ο γεωργικός τομέας της ΕΕ παραμένει ιδιαίτερα ευάλωτος στις παραχωρήσεις που έγιναν στο μη ισορροπημένο γεωργικό κεφάλαιο αυτής της συμφωνίας. Ευαίσθητοι τομείς όπως το βόειο κρέας, τα πουλερικά, η ζάχαρη, η αιθανόλη και το ρύζι αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους κορεσμού της αγοράς και απώλειας εισοδήματος λόγω της εισροής προϊόντων χαμηλού κόστους από τις χώρες της Mercosur. Αυτή η συμφωνία θα επιδεινώσει την οικονομική πίεση σε πολλές εκμεταλλεύσεις που ήδη αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές εισροών και δύσκολες κλιματικές συνθήκες.
Τα στοιχεία είναι συντριπτικά: οι χώρες της Mercosur δεν πληρούν τα πρότυπα παραγωγής που απαιτούνται από τη γεωργία της ΕΕ, είτε όσον αφορά τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, την καλή διαβίωση των ζώων ή τις πρακτικές αειφορίας. Οι χώρες της Mercosur λειτουργούν επίσης με χαμηλότερα πρότυπα εργασίας και ασφάλειας, επιτρέποντάς τους να παράγουν με χαμηλότερο κόστος, γεγονός που καθιστά αδύνατο τον θεμιτό ανταγωνισμό για τους παραγωγούς της ΕΕ. Υπάρχει έλλειψη συνοχής στις ενέργειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στην προηγούμενη θητεία της, η Επιτροπή πολλαπλασίασε τους περιορισμούς και τους κανονισμούς για τους παραγωγούς μας, ωστόσο τώρα, στην αρχή της δεύτερης θητείας της, έχει δώσει προτεραιότητα σε αυτήν την άδικη συμφωνία.
Το πρόσθετο πρωτόκολλο για τη βιωσιμότητα, που στάλθηκε στις χώρες της Mercosur τον Μάρτιο του 2023, ήταν κατώτερο των προσδοκιών και η απάντηση της Mercosur τον Σεπτέμβριο του 2023 κατέδειξε ξεκάθαρα έλλειψη φιλοδοξίας και δέσμευσης να τηρήσει ακόμη και βασικές διεθνείς συμβάσεις και δεσμευτικά μέτρα βιωσιμότητας. Αυτή η αποτυχία αντιμετώπισης των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα έχει πυροδοτήσει την αντίθεση όχι μόνο από τους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων αλλά και από συνδικαλιστικές οργανώσεις, περιβαλλοντικές ΜΚΟ και οργανώσεις καταναλωτών.
Αντιδρώντας στην ανακοίνωση, ο Πρόεδρος της Copa Massimiliano Giansanti δήλωσε: «Ακόμη και πριν παρουσιάσει το όραμά της για το Μέλλον της Γεωργίας, η Επιτροπή έστειλε ένα πολύ ανησυχητικό μήνυμα σε εκατομμύρια αγρότες σε όλη την Ευρώπη. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό κατά τη διάρκεια μιας τόσο λεπτής φάσης επανέναρξης του διαλόγου μεταξύ των αγροτών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Το αγροτικό μοντέλο της ΕΕ από τη Δευτέρα, θα είμαστε σε δράση, ανταλλάσσοντας απόψεις με υπουργούς και ευρωβουλευτές, ενώ θα ξεκινήσουμε μια αστραπιαία δράση στις Βρυξέλλες, απέναντι από το Συμβούλιο.
Ο Πρόεδρος της Cogeca, Lennart Nilsson, πρόσθεσε, "οι αγρότες και οι αγροτοσυνεταιρισμοί της ΕΕ δεν αντιτίθενται στο εμπόριο, αλλά υποστηρίζουν συμφωνίες που είναι δίκαιες, ισορροπημένες και περιβαλλοντικά βιώσιμες. Η τρέχουσα συμφωνία ΕΕ-Mercosur δεν πληροί αυτά τα κριτήρια, χρησιμοποιώντας τον αγροτικό τομέα ως Η COGECA καλεί επίσης τα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να λάβουν σθεναρή στάση κατά αυτής της συμφωνίας.
