Σε αυτό το πνεύµα άλλωστε κινούνται ηθεληµένα ή µη, µια σειρά από νοµοθετικές πρωτοβουλίες που ξεκίνησαν κατά το πρώτο εξάµηνο του 2020 σε κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την απαγόρευση σε λιανοπωλητές και µεταποιητές να αγοράζουν αγροτικά προϊόντα σε τιµές κάτω από το κόστος παραγωγής των αγροτών που τους προµήθευσαν εισήγαγε τον Μάρτιο µε έκτακτο βασιλικό διάταγµα ο υπουργός Γεωργίας της Ισπανίας, Λουίς Πλάνας. Στην Ελλάδα το υπουργείο έµµεσα στήριξε τις τιµές στο αιγοπρόβειο γάλα, ενεργοποιώντας ένα αυστηρό σύστηµα ελέγχων. Τώρα η Γερµανία, στο πλαίσιο της διαµόρφωσης των στρατηγικών της θέσεων για την επόµενη προγραµµατική περίοδο της ΚΑΠ, εστιάζει στην ενίσχυση των τιµών παραγωγού.
Το νέο γερµανικό µοντέλο
Αλλαγή του µοντέλου των αγροτικών ενισχύσεων µε βάση τις επιδόσεις και όχι το µέγεθος της εκµετάλλευσης, κρατική παρέµβαση στην αγορά αγροτικών προϊόντων για ενίσχυση των τιµών παραγωγού και η φόρµουλα για µια «αναίµακτη» ενσωµάτωση της Πράσινης Συµφωνίας στη νέα ΚΑΠ. Αυτοί είναι οι τρεις άξονες πάνω στους οποίους η Γερµανία θα δοµήσει το Στρατηγικό της Σχέδιο για την επερχόµενη ΚΑΠ, αλλά και την συνολική στρατηγική της χώρας στον τοµέα της αγροτικής οικονοµίας για τις επόµενες δεκαετίες.
Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και η υπουργός Γεωργίας της Γερµανίας, Γιούλια Κλόκνερ ήταν παρούσες στην έναρξη των εργασιών της επιτροπής για Το Μέλλον της Γεωργίας την ∆ευτέρα 7 Σεπτεµβρίου, που αποτελείται από 32 εκπροσώπους αγροτικών συνδικαλιστικών οργάνων, της βιοµηχανίας φυτοπροστατευτικών και λιπασµάτων, επιστηµόνων, καταναλωτών και ακτιβιστών από οργανώσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και των δικαιωµάτων των ζώων. Οι εκπρόσωποι του εµπορίου και της µεταποίησης δεν έλαβαν πρόσκληση. «Η συζήτηση σε αυτό το στάδιο δεν τους αφορά τόσο. Θα έχουν τη δυνατότητα να εισακουστούν στην πορεία» σχολίασε µέσες άκρες η κυρία Κλόκνερ, απαντώντας στη κριτική.
Είχαν άλλωστε µαζευτεί ήδη αρκετές αντικρουόµενες πλευρές στις όχθες του ποταµού Σπρέε εκεί που βρίσκεται το κτίριο της Καγκελαρίας στο Βερολίνο, µε την κυβέρνηση να επιθυµεί τη διαµόρφωση ενός ενιαίου µετώπου στους κύκλους των αγροτών, όπου µικροκαλλιεργητές, βιοκαλλιεργητές και παραδοσιακές µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις προβάλλουν κατακερµατισµένες και αντικρουόµενες επιδιώξεις. Η διαµόρφωση ενός κοινού αγροτικού µετώπου είναι λοιπόν το πρώτο βήµα που θα επιχειρήσει η γερµανική κυβέρνηση ενόψει των εσωτερικών συνοµιλιών. Παράλληλα θέλει να δώσει διαπιστευτήρια πως οι αποφάσεις αυτές θα έχουν διάρκεια, µε την παρουσία της ίδιας της Καγκελαρίου να µαρτυρούν τη βαρύτητα που δίνεται στην αγροτική πολική της χώρας. «Θέλουµε να διευκολύνουµε τον µακροπρόθεσµο προγραµµατισµό των αγροτών, θέλουµε οι γιοί και οι κόρες να διαδεχθούν τους γονείς τους στην διαχείριση των εκµεταλλεύσεων» συµπλήρωσε µε νόηµα η κυρία Κλόκνερ, µαρτυρώντας ίσως την πρόθεση του υπουργείου της να ενεργοποιήσει µηχανισµούς διαδοχής αντίστοιχους µε αυτούς που σχεδιάζουν το τελευταίο διάστηµα άλλα κράτη µέλη.
Πρώτα οι τιµές µετά οι ενισχύσεις λένε οι αγρότες
Ένα από τα πρώτα συµπεράσµατα της επιτροπής, η οποία αναµένεται να δηµοσιεύσει µια ενδιάµεση έκθεση µέσα στο φθινόπωρο πριν δηµοσιοποιηθούν τα κεντρικά πορίσµατα το καλοκαίρι του 2021, είναι η ανάγκη διαµόρφωσης µιας κουλτούρας υψηλών τιµών.
Ωστόσο τα γερµανικά νοικοκυριά ξοδεύουν λιγότερο από το 10% του συνολικού τους εισοδήµατος για φαγητό. «Τα τρόφιµα παραείναι φθηνά. Πρέπει να µπει ένα όριο στις προσφορές που βάζουν οι µεγάλες αλυσίδες, που ουσιαστικά γίνονται στις πλάτες των αγροτών και κτηνοτρόφων» σχολίασε η Γερµανίδα υπουργός.
«Η κοινωνία και οι καταναλωτές καταδικάζουν τη χρήση φυτοπροστατευτικών στα χωράφια και την ίδια στιγµή αναζητούν καλοσχηµατισµένα µεγάλα µαρούλια χωρίς ίχνος εντόµων στα φύλλα» συνέχισε η ίδια, σε µια προσπάθεια να αναδείξει το βάθος των αντιφάσεων στην αλυσίδα εφοδιασµού τροφίµων και στις επιφανειακές ηθικές προφάσεις της κατανάλωσης. «Την ίδια στιγµή που η κοινωνία απαιτεί υψηλά πρότυπα ευζωίας των ζώων, οι πωλήσεις προϊόντων κρέατος σε προσφορά βρίσκονται στα ύψη. Μπορεί ως γνωστόν η εναλλαγή καλλιεργειών να εξασφαλίζει την προστασία του εδάφους, ωστόσο δεν έχουν αναπτυχθεί αγορές για µια σειρά από εναλλακτικές εκτατικές καλλιέργειες» προσθέτει, λέγοντας πως στο επόµενο διάστηµα θα υπάρξουν θεσµικές παρεµβάσεις για τον περιορισµό των προσφορών κάτω του κόστους στα τρόφιµα.
Λαµβάνοντας υπ όψιν τα παραπάνω, φαίνεται πως η Γερµανία έχει ήδη βρει την κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθεί για την χρηµατοδότηση «της αλλαγής» που συζητείται στην Επιτροπή για το µέλλον της γεωργίας.
Κοινές περιβαλλοντικές δεσµεύσεις στα κράτη µέλη ζητά η Γαλλία
Κοινά κριτήρια στα περιβαλλοντικά της ΚΑΠ και διατήρηση των περιορισµών στις άδειες φύτευσης αµπέλου µετά το 2030 θα προβάλλει η Γαλλία στα υπόλοιπα κράτη µέλη στο πλαίσιο των συζητήσεων που λαµβάνουν χώρα στο Συµβούλιο της ΕΕ. Οι προτεραιότητες της Γαλλίας για την επόµενη δεκαετία περιστρέφονται γύρω από την οµαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, την εξασφαλισµένη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασµού και την ανεξαρτητοποίηση της ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας από τις εισαγόµενες ζωοτροφές, µέσω της ενίσχυσης της καλλιέργειας φυτικών πρωτεϊνών. Στο τελευταίο αναµένεται να εξασφαλίσει περισσότερους πόρους για συνδεδεµένες ενισχύσεις σε πρωτεϊνούχες καλλιέργειες. Αναφορικά µε τις περιβαλλοντικές φιλοδοξίες η Γαλλία επισηµαίνει ότι τα κριτήρια και οι επιδόσεις που θα εντάξουν τα κράτη µέλη, χρειάζεται να είναι λίγο έως πολύ ευθυγραµµισµένα. Όπως εξήγησε πρόσφατο ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας, Τζουλιέν Ντενορµαντί, σε περίπτωση που τα κράτη µέλη δεν κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση, υπάρχει ο κίνδυνος υπονόµευσης της ενιαίας αγοράς, αφού όµοια προϊόντα που παράγονται αλλού µε πιο αυστηρές προδιαγραφές και αλλού µε πιο χαλαρές, αλλάζουν τους όρους ανταγωνιστικότητας.
