Ωστόσο, η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης παραμένει ευάλωτη. Η περιοχή παράγει πολύ λιγότερο φυσικό αέριο απ’ όσο καταναλώνει και εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από άλλες χώρες, ιδίως τις ΗΠΑ, για την ηλεκτροπαραγωγή της. Το φυσικό αέριο, το οποίο επηρεάζει την τιμή του ρεύματος, είναι περίπου τέσσερις φορές ακριβότερο από τις ΗΠΑ. Το υψηλό ενεργειακό κόστος ασκεί πιέσεις στα νοικοκυριά και οδήγησε σε κλείσιμο εργοστασίων, αποδυναμώνοντας την οικονομία της Ευρώπης.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αναδείχθηκε η έντονη ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία και ιδίως σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, το οποίο συνεισφέρει περίπου το 20% της ενεργειακής κατανάλωσης στην ήπειρο. Οι τιμές εκτινάχθηκαν το 2022 λόγω ανησυχιών ότι η Ρωσία θα διακόψει εντελώς τις ροές προς Ευρώπη. Εκτοτε, οι χώρες συνεργάστηκαν για τον διαμοιρασμό των ενεργειακών πηγών και ανήγειραν ή τροποποίησαν υποδομές για τη μεταφορά τους. Ετσι, η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο αναμένεται να μειωθεί στο 8% των προμηθειών το 2025 από 35% το 2021.
Πλέον, ο μεγαλύτερος προμηθευτής αερίου είναι η Νορβηγία, όμως η Ρωσία έγινε μεγάλος προμηθευτής LNG και το 2024 ήταν δεύτερος μετά τις ΗΠΑ.
Στο μεταξύ, η Ευρώπη προχώρησε πολλά έργα ΑΠΕ, ώστε να καλυφθεί το ενεργειακό κενό. Πριν την εισβολή, περίπου το ένα τρίτο της ηλεκτροπαραγωγής προερχόταν από ΑΠΕ, ενώ το 2024 τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα παρήγαγαν για πρώτη φορά περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από τα ορυκτά.
Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη εναλλακτική για το φυσικό αέριο από τη Ρωσία ήταν αδιαμφισβήτητα το LNG, παρότι είναι σχετικά ακριβή επιλογή. Δεδομένου ότι το φυσικό αέριο είναι κρίσιμο για τη βιομηχανία, τη θέρμανση και την ηλεκτροπαραγωγή, η απεξάρτηση από τις ρωσικές προμήθειες ήταν δύσκολη.
Η Ευρώπη είναι στο έλεος των παγκόσμιων αγορών, κάνοντας ανταγωνιστικές προσφορές έναντι χωρών όπως η Κίνα και η Νότιος Κορέα για LNG. Πρόσφατα, οι τιμές εκτινάχθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο ενός έτους, πλήττοντας επιχειρήσεις και επιδεινώνοντας την κρίση στο κόστος διαβίωσης.
Η μεγαλύτερη πηγή LNG ήταν οι ΗΠΑ, παρέχοντας σχεδόν το 50% των ευρωπαϊκών προμηθειών. Στην Ευρώπη χτίστηκαν πολλοί τερματικοί σταθμοί για την παραλαβή LNG, ιδίως στη Γερμανία, όπου δεν υπήρχε κανένας πριν την ενεργειακή κρίση.
Κατά τη διάρκεια μερικών ημερών με χαμηλές θερμοκρασίες τον Ιανουάριο, αρκετά αμερικανικά τάνκερ με LNG άλλαξαν πορεία και αντί για την Ασία κατέληξαν στην Ευρώπη, όπου υπήρχε δυνατότητα υψηλότερου κέρδους, δήλωσε στους New York Times η Natasha Fielding, υψηλόβαθμο στέλεχος στην εταιρεία ερευνών Argus Media.
Οι τιμές
Η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχει υποχωρήσει από τα δυσθεώρητα υψηλά επίπεδα του 2022, όμως το 2024 εξακολουθούσε να είναι διπλάσια από τον πενταετή μέσο όρο πριν τον πόλεμο, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας.
Παρότι οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών έχουν μειωθεί σημαντικά, η Ευρώπη ενίσχυσε τις αγορές LNG από τη Ρωσία διά θαλάσσης, καθώς ο χρόνος δεν αρκούσε ώστε να καλυφθεί το κενό που δημιούργησε η απεξάρτηση από τις ενεργειακές πηγές.
Το υψηλότατο κόστος φυσικού αερίου συνέβαλε στην εκτίναξη του πληθωρισμού και υποχρέωσε εργοστάσια με χιλιάδες εργαζομένους να κλείσουν ή να μετεγκατασταθούν σε χώρες με φθηνότερη ενέργεια.
Η ενεργειακή κρίση δημιούργησε επίσης μία επίπονη κρίση στο κόστος διαβίωσης για τα νοικοκυριά στην Ευρώπη. Η ενεργειακή φτώχεια εκτινάχθηκε, με σχεδόν 10% του πληθυσμού να δηλώνει ότι αδυνατεί να κρατήσει το σπίτι του ζεστό και μεγάλο ποσοστό να έχει οφειλές στο ρεύμα.
«Δημιούργησε μία κατάσταση ενεργειακής επισφάλειας», δήλωσε στους NYT η Niki Vouzas, εκπρόσωπος της Fédération Nationale Familles Rurales στη Γαλλία. «Ο κόσμος βάζει λιγότερη θέρμανση στο σπίτι του και γεμίζει λιγότερο τη δεξαμενή με το φυσικό αέριο», συμπλήρωσε.
Πηγή:Moneyreview.gr
