Αλλά μόνο παραχωρήσεις δεν εμφανίσθηκε διατεθειμένος να κάνει ο ισχυρός άνδρας της πλατείας Σμολένσκαγια, ο οποίος αναμενόμενα έθεσε ευθύς εξαρχής ως "κόκκινη γραμμή”, την παραβίασή της οποίας η Μόσχα δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί, την ανάπτυξη στρατευμάτων από χώρες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία της "επόμενης μέρας”. Κάτι τέτοιο, ξεκαθάρισε ο Λαβρόφ, θα αποτελούσε περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ δια της πλαγίας οδού, παροξύνοντας το πρόβλημα που γέννησε την πολεμική αναμέτρηση.
Με αυτή την έννοια, η συνάντηση του Ριάντ εμφανίζεται εκ πρώτης όψεως ως φιάσκο, ενώ εκ των υστέρων φαντάζουν μάταιες και οι εντάσεις που ξέσπασαν τα τελευταία 24ωρα ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τους Ευρωπαίους συμμάχους της - με κύριο αντικείμενο το αν η ευρωπαϊκή πλευρά θα έχει "θέση στο τραπέζι”, όπως η ίδια διεκδικεί, αλλά και το αν προθυμοποιείται να αναλάβει τα βάρη, στρατιωτικά και οικονομικά, των εγγυήσεων ασφαλείας της "επόμενης μέρας”, όπως ζητούν οι Αμερικανοί.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ συνθετότερη. Το ουκρανικό ζήτημα έχει μια σχετική διακριτότητα και πάντως αποτελεί υποσύνολο της γκάμας των θεμάτων που αντικειμενικά ανακύπτουν ανάμεσα σε δύο πυρηνικές δυνάμεις, εθισμένες από το παρελθόν σε συνταγές "συνδιαχείρισης”, έστω και τεταμένης, του πλανήτη.
Η κατά το δυνατόν ανάταξη των εν γένει αμερικανο-ρωσικών σχέσεων από το ιστορικό ναδίρ στο οποίο βυθίστηκαν ήδη από τις τελευταίες εβδομάδες της κυβέρνησης Ομπάμα, μετά την πρώτη εκλογική νίκη Τραμπ (με αποφάσεις όπως το κλείσιμο ρωσικών προξενείων και η κατάσχεση των κτηρίων τους) έχει αυτοτελή αξία, όπως μοιάζει να πιστεύουν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι – και πάντως αποτελεί προϋπόθεση για μια πιθανή μελλοντική επίλυση του ουκρανικού ζητήματος, στην οποία αναπόφευκτα θα εμπλακούν, όπως καθησυχαστικά διαβεβαιώνει ο Ρούμπιο, και άλλοι συνομιλητές.
Εναπόκειται στους τελευταίους να έχουν, όταν θα κληθούν, εποικοδομητικό ρόλο ή όχι – πάντως Ουάσιγκτον και Μόσχα σκοπεύουν να μην κρατήσουν "όμηρο” του ουκρανικού ζητήματος τη γενικότερη ατζέντα τους, στην οποία προέχει η οπισθοχώρηση από ένα chicken game υψηλού ρίσκου στις μεταξύ τους σχέσεις.
Το γεγονός αυτό επιτρέπει να αποδώσουμε στη συνάντηση του Ριάντ τη σημασία που όντως της αντιστοιχεί. Σύμφωνα με την αμφίσημη έκφραση του παριστάμενου στις συνομιλίες ειδικού απεσταλμένου του προέδρου Τραμπ, Στιβ Ουίτκοφ, ήταν "το καλύτερο που μπορούσαμε να περιμένουμε”.
Το τι ακριβώς δρομολογούν αυτή τη στιγμή η Ουάσιγκτον και η Μόσχα είναι σαφές. Οι δύο αντιπροσωπείες έκαναν λόγο δημοσίως για τη συγκρότηση τριών μικτών επιτροπών εργασίας: για το ουκρανικό ζήτημα, για τη διασφάλιση του ότι "ότι οι διπλωματικές μας αποστολές μπορούν να λειτουργήσουν”, κατά την έκφραση του Ρούμπιο, καθώς και για τον προσδιορισμό των "ευκαιριών που αναδύονται” για την κοινή αντιμετώπιση γεωπολιτικών και οικονομικών ζητημάτων κοινού συμφέροντος. "Το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα για αυτές τις ευκαιρίες, ωστόσο, είναι ο τερματισμός της σύρραξης” στην Ουκρανία προειδοποίησε ο Ρούμπιο.
Στη Μόσχα είναι βέβαιο ότι πέρα από την αποκατάσταση της "κόκκινης τηλεφωνικής γραμμής” ανάμεσα στα δύο προεδρικά γραφεία για τη διαχείριση κρίσεων, ονειρεύονται ήδη σταδιακή άρση των κυρώσεων. Και η παραμικρή κίνηση καλής θέλησης από πλευράς της Ουάσιγκτον σε αυτό τον τομέα θα αποτελούσε οπωσδήποτε για την Ε.Ε. σοκ μεγαλύτερο λ.χ. της ομιλίας Βανς στο Μόναχο.
Παρεμπιπτόντως, και αυτό δεν είναι τυχαίο, στο Ριάντ βρέθηκε και ο επικεφαλής του ρωσικού επενδυτικού ταμείου Κίριλ Κιρίλοφ.
Ο ρόλος του Λαβρόφ
Αξίζει να σημειωθεί ότι τις ημέρες τόσο πριν όσο και μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, η οποία και δρομολόγησε τη συνάντηση του Ριάντ, ο Σεργκέι Λαβρόφ και οι υφιστάμενοί του (ο υφυπουργός Ριάμπκοφ, ο μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια, η εκπρόσωπος Μαρία Ζαχάροβα κ.ά.) πρωτοστάτησαν στην εκπομπή ιδιαίτερα σκληρών μηνυμάτων, που στόχο είχαν προφανώς όχι μόνο την προετοιμασία της διαπραγμάτευσης, αλλά και την "προσγείωση” όσων εντός Ρωσίας σπεύδουν να επενδύσουν μεγάλες προσδοκίες στην έλευση του Τραμπ.
Τα μηνύματα αυτά θα μπορούσαν λογικά να γεννήσουν αμφιβολίες για το αν η Μόσχα ενδιαφέρεται όντως να διαπραγματευθεί. Μένει να φανεί αν η διαφορά ύφους ανάμεσα στους Ρώσους διπλωμάτες και τον πολιτικό τους προϊστάμενο στο Κρεμλίνο αποτελεί παιχνίδι κατανομής ρόλων ή αποτύπωση σοβαρότερων διλημμάτων της Μόσχας. Επιτακτικοί επιχειρησιακοί ή οικονομικοί λόγοι για να επιχειρηθεί άμεσος συμβιβασμός στο ουκρανικό μέτωπο δεν προκύπτουν – αντιθέτως η ρωσική πλευρά επιμένει ότι δεν θα πρέπει να αφεθεί χώρος για να "αναγεννηθεί” η εξ Ουκρανίας "απειλή”.
Αλλά από την άλλη πλευρά, η οικονομική ελίτ αδημονεί να επιστρέψει στην προ του 2022 "κανονικότητα”, ενώ σε στρατηγικό επίπεδο ό,τι διευκολύνει την εξασφάλιση χώρου ελευθερίας έναντι της Κίνας και μετάβασης σε μια πραγματικά πολυπολιτική (λ.χ.”τρικέφαλη”) διεθνή αρχιτεκτονική είναι ευπρόσδεκτο.
Σε κάθε περίπτωση, εμφανιζόμενος δεκτικός στα ανοίγματα του Τραμπ, ο Πούτιν δεν έχει να χάσει κάτι αυτή τη στιγμή – αντιθέτως παροξύνει τις τριβές στο εσωτερικό του δυτικού στρατοπέδου.
Νέα πρωτοβουλία Μακρόν
Και αυτές οι τριβές γίνονται ολοφάνερες από την αντίδραση του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος μετά την άτυπη μίνι σύνοδο της Δευτέρας, διοργανώνει στο Παρίσι και δεύτερη σε διευρυμένη σύνθεση, με την προσθήκη της Ρουμανίας, της Ελλάδας, της νεοεισελθούσας στο ΝΑΤΟ Σουηδίας, της Νορβηγίας, του Καναδά και των τριών Βαλτικών Δημοκρατιών.
(Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα οι τρεις, άλλοτε σοβιετικές, Βαλτικές Δημοκρατίες σε μία φουτουριστική τελετή παρουσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πανηγύρισαν ως πολιτική νίκη την αποκοπή τους από το ρωσικό δίκτυο ηλεκτροδότησης, μόνο και μόνο για να δουν εκτόξευση των τιμών τα επόμενα 24ωρα. Την ίδια ώρα, ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες θέλουν την απόσυρση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ από την Βαλτική να βρίσκεται πολύ ψηλά στη shopping list των Ρώσων προς τους Αμερικανούς).
Ο Γάλλος πρόεδρος, εν ολίγοις, επιμένει στην αμφιλεγόμενη επιλογή της συγκρότησης ad hoc διευθυντηρίων, ώστε να μην έχει σε περίπτωση ολομελειακής συνεδρίασης της Ε.Ε. τη δυσάρεστη εμπειρία της παρουσίας λ.χ. των ύποπτων επί φιλορωσισμώ ηγετών της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας ή άλλων, οι οποίοι θεωρούνται απλώς αδιάφοροι. Παράλληλα, όμως, προχωρά στην πρόσκληση των χωρών της "πρώτης γραμμής” της αντιπαράθεσης με την Ρωσία, στις οποίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και η δική μας, με ταυτόχρονο διατλαντικό άνοιγμα προς τον απειλούμενο από τις ορέξεις του Τραμπ Καναδά.
Θα μπορούσε βέβαια, χωρίς πολλή φαντασία, να μιλήσει κανείς και για "Διεθνή των ηττημένων των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου 2024”...
Πηγή:Capital.gr
