Την ώρα που οι διαπραγματεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να καταλήγουν στη θέσπιση ενός ανώτατου ορίου στρεμμάτων στα δικαιώματα φύτευσης νέων αμπελώνων, η Ελλάδα και μία συγκεκριμένη μερίδα αμπελουργών από την Κρήτη βρήκε την ευκαιρία να προωθήσει το δικό της αίτημα: Να νομιμοποιηθεί η τριπλή χρήση της σουλτανίνας (αποξηραμένη σταφίδα, επιτραπέζια και για κρασί ή τσικουδιά) με πλάγιο τρόπο.
Όπως έχουν γράψει το Agronews και η Agrenda σε προηγούμενα ρεπορτάζ, οι εκριζώσεις και η εγκατάλειψη αμπελιών τις τελευταίες δεκαετίες, που δεν είχαν καταγραφεί στο αμπελοκομικό μητρώο, ανέρχονται σε πάνω από 500.000 στρέμματα. Σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει από τις Βρυξέλλες την έγκριση περίπου 200.000-300.000 στρεμμάτων ως εθνικό απόθεμα για την κατανομή δικαιωμάτων νέων φυτεύσεων. Ένα μεγάλο ποσοστό, που αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να προσδιοριστεί για ευνόητους λόγους, θα διατεθεί για τη νομιμοποίηση ήδη υφιστάμενων αμπελώνων οινοποιήσιμων ποικιλιών, οι οποίοι όμως δεν έχουν δηλωθεί και θεωρούνται από το υπουργείο παράνομοι. Αυτό που θα μείνει, θα μπορούσε να διατεθεί για φύτευση νέων εμπορεύσιμων ποικιλιών οινοστάφυλων, κατά προτίμηση των πιο διάσημων ελληνικών, έτσι ώστε να ενισχυθεί η εξαγωγική δραστηριότητα και να μειωθεί το κόστος αγοράς τους. Εξάλλου, κύκλοι της αγοράς θεωρούν ότι αυτοί που μπορούν να επενδύσουν περισσότερο σε νέους αμπελώνες είναι οι ίδιοι οι οινοποιοί.
Από την άλλη πλευρά, 32 οινοποιοί από το νομό Ηρακλείου, εξαιτίας της ξηρασίας και της μειωμένης παραγωγής οινοστάφυλων, ζήτησαν από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να διαθέσει ένα μεγάλο μέρος αυτού του αποθεματικού για να μετατραπούν τα αμπέλια με σουλτανίνα διπλής χρήσης (επιτραπέζια ή αποξηραμένη σταφίδα). Σκοπός, όπως ισχυρίζονται, είναι να καλυφθεί η έλλειψη σε οινοστάφυλα, αλλά ο τρόπος που προτείνουν
θα έχει μόνιμο χαρακτήρα και θα αλλάξει άρδην το τοπίο:
● Σήμερα στο νομό, εμφανίζονται ως δικαιούχοι ιστορικών δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης αμπελουργοί για έκταση 130.000 στρεμμάτων περίπου, εκ των οποίων σύμφωνα με εκτιμήσεις της Δ.Α.Ο.Κ. του νομού, μόνο 45.000 στρέμματα είναι ενεργά.
● Ανεξάρτητα από το εάν οι εκτάσεις αυτές απαγορεύεται να εισφέρουν την παραγωγή τους στον αμπελοοινικό τομέα, γεννώνται θέματα στρατηγικής αντιμετώπισης ως προς τις προοπτικές για το προϊόν της αποξηραμένης σταφίδας του νομού, καθώς και για την σκοπιμότητα μετατροπής σταφιδάμπελων (Σουλτανίνας) μέσω επανεμβολιασμού, σε οινάμπελα.
●Διαφαίνεται μια δειλή επιστροφή των καλλιεργητών στην αποξήρανση σουλτανίνας, λόγω και των υψηλών τιμών που τα τελευταία χρόνια απολαμβάνει η σταφίδα.
Τα τελευταία χρόνια πάντως ένα είναι σίγουρο, αν και δεν το παραδέχεται κανείς ευθέως: Τα οινοποιεία του νομού, λόγω των χαμηλών τιμών της σουλτανίνας, προσφεύγουν στην παράνομη εισκόμιση σταφυλιών τριπλής χρήσης, προκειμένου να παράγουν κρασί. Αυτό σε πρακτικό επίπεδο επιφέρει καταλογισμούς (πρόστιμα) δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ κατ’ έτος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γι’ αυτό και οι οινοποιοί, μέσω του υπουργείου, έστειλαν ερώτημα στις Βρυξέλλες αν μπορούν να αξιοποιήσουν τα ανεκμετάλλευτα στρέμματα και να δικαιολογήσουν τη χρήση της σουλτανίνας για οινοποίηση είτε με την παραχώρηση νέων δικαιωμάτων φύτευσης είτε με τον εμβολιασμό των αμπελιών.
Οι αντιδράσεις
Από τη πλευρά του, μιλώντας στην Agrenda, o πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Φυτωριούχων Αντιφυλλοξηρικής Αμπέλου, Χρήστος Ράπτης δήλωσε ότι: «Τα δικαιώματα φύτευσης ισχύουν μόνο για νέες φυτεύσεις, δεν ισχύουν για εμβολιασμό. Αν θέλουν οι αμπελουργοί να μετατρέψουν τις επιτραπέζιες ποικιλίες, αυτό γίνεται με διαφορετικό τρόπο. Πρέπει να πάνε στις κατά τόπους διευθύνσεις γεωργίας και να αλλάξουν τον κωδικό.
Για τα αμπέλια μέχρι το ‘87 δεν χρειάζεται άδεια φύτευσης, για τα νεότερα χρειάζεται».
Οι παράμετροι που θα πρέπει να προβληματίσουν για μια τέτοια ενδεχόμενη απόφαση, είναι οι εξής, σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ:
● Η διαθεσιμότητα «ελεύθερων» προς αμπελοκαλλιέργεια εκτάσεων στο νομό Ηρακλείου, προκειμένου να εγκατασταθούν νέοι αμπελώνες μέσω νέων δικαιωμάτων φύτευσης.
● Η λήψη απόφασης όσον αφορά την στρατηγική επιλογή φύτευσης νέων αμπελώνων ή της επιλογής μετατροπής υφιστάμενων αμπελώνων καλλιέργειας της «Σουλτανίνα».
● Η πολιτική απόφαση του ΥΠΑΑΤ σχετικά με την μελλοντική Κ.Α.Π. όσον αφορά την επιλογή μοντέλου περιφερειοποίησης της χώρας σε μία περιφέρεια ή στις σήμερα ισχύουσες διοικητικές περιφέρειες.
